ترزە طاها

هولیر- سلیمانی

سال ٢٠٢١ ، سالی مملو از خشونت و درد برای زنان بود، براساس آمار منتشر شدە طی این سال بیش از ١١١ هزار مورد خشونت علیە زنان در اقلیم کوردستان بە ثبت رسیدە و علاوەبر افزایش تجاوزهای جنسی مواردی از قتل، خودکشی و خودسوزی زنان ثبت شدە است. 

با وجود تلاش‌های سازمان‌های مدافع حقوق زنان برای آگاەسازی جامعە و کاهش خشونت، اما این سازمان‌ها معتقدند بحران‌های موجود بەویژە بحران سیاسی در تشدید خشونت موثر است، کمبود امکانات رفاهی و خدماتی و نابرابری در دسترسی بە منابع باعث فشار روحی و روانی برشهروندان می‌شود.

 

"بحران اقتصادی یکی از عوامل افزایش خشونت"

سازمان‌های مدافع حقوق زنان بر این باورند مجموعەای از عوامل خشونت علیە زنان را ایجاد کردەاند، آمنە محمود وکیل مدافع و از اعضای سازمان (پاو)، معتقد است بحران اقصادی یکی از عوامل موثر در افزایش خشونت است، مردانی کە شرایط اقتصادی مناسبی ندارند، دیواری کوتاەتر از دیوار زن نمی‌یابند و در نتیجە اقدام بە خشونت می‌کنند.

"اقتصاد یکی از عوامل موثر است، فقر عاملی برای خشونت افراد در قبال همدیگر است. عدم وجود آگاهی، عدم دسترسی بە منابع و امکانات رفاهی، از دیگر عواملی است کە خشونت را تشدید می‌کنند."

  وی آموزش را یکی از راهکارهای موثر در کاهش خشونت می‌داند و گنجاندن مبارزات و قوانین علیە خشونت در قالب برنامەهای درسی مدارس و همچنین افزایش فعالیت‌های سازمان زنان بە ویژە در کوچە پس کوچەها و در میان مردم را از دیگر را هکارهای موثر می‌داند.  

 

"منابع مالی سازمان‌های زنان از سوی حکومت و سازمان‌های جهانی تامین می‌شود"

پیشتر حکومت اقلیم بودجەای بە سازمان‌های زنان اختصاص می‌داد اما با وجود بحران اقتصادی سال‌های اخیر  بودجەای برای آنها در نظر گرفتە نمی‌شود. گزنگ سلام وکیل مدافع و از اعضای سازمان "ئێمە"(در کوردی به معنای "ما" می‌آید)، می‌گوید وضعیت سازمان‌ها و اتحادیەهای زنان بە حمایت حکومت و سازمان‌های جهانی بستگی دارد، حمایت آنها از بعد مادی و معنوی باعث افزایش فعالیت این سازمان‌ها می‌شود.

اتحادیەها هرسال برنامە و اهداف خود را همزمان با آغاز سال نو میلادی مشخص می‌کنند. گزنگ براین باور است باید سال ٢٠٢٢ فعالیت علیە خشونت و تجاوز افزایش یابد چرا کە اکنون خشونت‌ تنها در درون خانوادە نیست، بلکە خشونت در محل کار و مکان‌های عمومی نیز افزایش یافتە است.

 

"زنان اکنون آگاەاند و از طریق قانون برای دستیابی بە حقوق خود تلاش می‌کنند"

آگاهی و دانش زنان نسبت بە حقوق اولیەی خود، نخستین گام برای احقاق حقوق آنها است، همانگونە کە نسرین عمر وکیل مدافع و عضو سازمان "خەڵک بۆ گەشەپێدان"(پیشرفت برای مردم) می‌گوید اکنون بسیاری از زنان بە حقوق خود آگاە هستند و با مراجعەی بە دادگاە شکایت می‌کنند و بخشی از خشونت‌ها بە همین دلیل افزایش یافتە است.

 "زنان اکنون بە حقوق خود آگاە هستند، قوانین را شناختە و برای حل مسائل خود بە قانون مراجعە می‌کند، اکنون زن آگاە است و می‌داند آنچە در قبال وی انجام می‌شود غیرقانونی و غیر انسانی است."

نسرین عمر از بعد حقوقی بە مسائل زنان، از جملە مشکلاتی کە در راهروهای دادگاەها با آن روبرو هستند می‌نگرد. وی تاکید می‌کند طولانی بودن مدت زمان رسیدگی بە پروندەها مشکلاتی برای زنان ایجاد کردە است. وی بازنگری در بخشی از قوانین را ضروری دانستە و همچنین معتقد است بخشی از مسائل ومشکلات زنان بە دلیل عدم اجرای قوانین است.

وی براساس تجارب خویش در دادگاەها معتقد است بخشی از زنان خود را بدون حامی می‌دانند، پس کاهش ترس و واهمەی زنان از شکایت و احقاق حقوق خود از طریق قانون یکی از مسائل مهمی است کە باید بە آن پرداخت. باید زنان قوانین را حامی و پشتیبان خود بدانند و قوانین نیز از آنها حمایت کند.

 

سال ٢٠٢١ برای زنان فاجعەبار بود

سال ٢٠٢١ موارد قتل و خودکشی زنان از مباحث گرم رسانەها بود، چندین زن از جملە زهرای ٢١ سال بە شیوەی غیرانسانی و وحشیانە بەقتل رسیدند. اجساد چندین زن در گورستان‌ها و حاشیەی شهرها یافتە شد و زنی در محل کار خود و در ادارەی دولتی بە قتل رسید.

یافتە شدن جسد زنی در گورستان، کشتە شدن یکی از افسران مرکز مبارزە با خشونت علیە زنان و متواری شدن مجرمین ژینو محمدرشید عضو سازمان زنان آزاد کوردستان را بر این واداشت کە بگوید "سال ٢٠٢١ برای زنان فاجعەبار بود، هر روز زنی بە قتل می‌رسد، مورد تجاوز قرار می‌گیرد، مورد آزار و خشونت کلامی قرار می‌گیرد و این فاجعەای برای زنان است."

وی بە دستاوردهای زنان در سال جاری افتخار می‌‌کند و آن را حاصل تلاش بی‌وقفەی آنان می‌داند اما در عین حال معتقد است فجایع صورت گرفتە علیە زنان بیش از دستاوردهای آنان است. پس باید زنان درون احزاب و حکومت همسو با زنان درون سازمان‌های مدافع حقوق زنان تلاش کنند و با اتحاد و همصدا علیە خشونت‌های موجود اقدام کنند.

"اگر ما زنان علیە خشونت‌های موجود، جرم و تجاوز همصدا و متحد باشیم، می‌توانیم گام‌های موثری برداریم."

"روشنفکران، معلمین، زنان درون احزاب، همەی اقشار جامعە و هنرمندان با ذهنیتی زنانە می‌توانند با اتحاد خود فجایع، تجاوز و خشونت‌هایی کە علیە زنان صورت می‌گیرد را بە پایان برسانند."