اردوگاههای آوارگان سودان؛ قتلگاه زنان بی دفاع
درگیریهایی که سودان شاهد آن است، به عنوان «بدترین وضعیت در تاریخ زنان سودان» توصیف میشود، زیرا موارد نقض حقوق آنها از جمله آدمربایی، قتل، خشونت، گرسنگی دادن و تجاوزهای سیستماتیک شدت یافتهاند.

آیه ابراهیم
سودان- طی روزهای گذشته، اردوگاههای آوارگان در دارفور غرب سودان از جمله اردوگاههای زمزم و ابو شوک شاهد نقض گسترده حقوق غیرنظامیان توسط نیروهای پشتیبانی سریع بودند؛ اقدامی که محکومیتهای گسترده داخلی و بینالمللی را به دنبال داشت و درخواستهایی برای توقف این تخلفات مطرح شد.
زنان حاضر در اردوگاههای آوارگان در دارفور بیش از دیگر گروهها از نقض حقوقبشر توسط این نیروها؛ از جمله آوارگی، تجاوز، و قتل آسیب دیدهاند. در اردوگاه زمزم، پزشکی به نام هنادی النور که به نماد مقاومت سودانیها تبدیل شده بود، به قتل رسید؛ او بیماران را درمان میکرد و در کنار نیازمندان میایستاد، و صحنهای قهرمانانه از خود به جا گذاشت که تمام زنان سودان شاهد آن بودند. قتل او با واکنشهای وسیع و بحثهای گستردهای همراه شد.
همچنین در اردوگاه ابو شوک، پزشک دیگری به نام فردوس الطیب بر اثر حملات توپخانهای نیروهای پشتیبانی سریع به قتل رسید. او یکی از کادرهایی بود که نمونهای الهامبخش از فعالیت انساندوستانه و داوطلبانه در حرفه پزشکی ارائه داده بود و از زمان آغاز درگیریها، در نجات جان بسیاری نقش داشت. طبق بیانیهای از اتاق وضعیت اضطراری اردوگاه ابو شوک، او در مسیر مرکز درمانی برای ارائه کمک بود که به قتل رسید.
هنادی و فردوس تنها قربانیان نبودند؛ در جریان حملات اخیر به اردوگاههای دارفور، تعدادی از زنان دیگر نیز قربانی نیروهای پشتیبانی سریع شدند. در همین رابطه، آمنه صالح، از رهبران جنبش عدالت و برابری، میگوید: «کشتارهایی که در اردوگاه زمزم و دیگر اردوگاهها که بیشتر ساکنان آنها را زنان، کودکان و سالمندان تشکیل میدهند، رخ داد، به طور مستقیم توسط نیروهای پشتیبانی سریع انجام شد. این اقدام، یک جنایت ترکیبی علیه بشریت است که باعث موج جدیدی از آوارگی شد؛ چرا که ساکنان این اردوگاهها، خود پیشتر نیز آواره بودهاند.»
آمنه صالح همچنین با اشاره به اینکه حمله به اردوگاه زمزم دقیقاً در سالگرد دوم آغاز درگیریها صورت گرفت؛ گویی هدف آن یادآوری جنایاتی بود که علیه زنان و غیرنظامیان رخ داده است، گفت: «دومین سالگرد آغاز درگیریها در سودان، در ۱۵ آوریل، با پیکرهای تکهتکهشده، خون، خاکستر، اشکهای زنان، کودکان، سالمندان و پزشکانی که بدنهای نحیفشان از گرسنگی و بیماری تحلیل رفته بود، مصادف شد. خانوادهها از هم پاشیده شدند؛ برخی کشته شدند، برخی کودکان مسیرشان را گم کردند، برخی دیگر در حالیکه هنوز به دهسالگی نرسیدهاند، پدر و مادرشان را از دست دادند، و مادری بود که تمام فرزندانش کشته شدند و از او خواسته شد اردوگاه را ترک کند.»
آمنه صالح افزود: «این یک فاجعه وحشتناک و بیسابقه است. حادثه اردوگاه زمزم یک جنایت علیه بشریت به شمار میرود و نشاندهندهی وحشیگری، پاکسازی اتنیکی و تحقیر زنان است.» وی همچنین خاطرنشان کرد که نیروهای پشتیبانی سریع در حالی این جنایات را انجام دادهاند که سازمان ملل متحد تأکید دارد نباید به اردوگاههای آوارگان آسیبی وارد شود.
وی در مورد کشته شدن دکتر هنادی النور، گفت: «او نماد یک زن آزاد، مبارز، قوی و شجاع بود و نماینده همه زنان اردوگاه زمزم، و پیش از آن، زنان فاشر و سودان بود. او اشکهای مادران را پاک میکرد، دلشان را آرام مینمود، کودکان را درمان میکرد، غذا پخش مینمود و در میان زخمها و بدنی که از خستگی تحلیل رفته بود، خنده را بر چهرهها مینشاند.»
دکتر سلوى غالب، استاد یکی از دانشگاههای سودان، نیز اظهار داشت: «درگیری در دارفور مدت زیادی طول کشیده و حکومتهای مختلفی آمده و رفتهاند، اما همهی جنایات و تابوهای جنگ در دارفور رخ داده است.» وی افزود: «آنچه در اقلیم دارفور از نقض حقوق رخ داده، از چارچوب قانون فراتر رفته است. در روزهای اخیر نیز دارفور همچنان قربانی این تخلفات است، از جمله حملات نیروهای پشتیبانی سریع به اردوگاههای زمزم و ابو شوک، کشتار شهروندان و تجاوز به زنان.»
وی خواستار توقف درگیریهایی که همه اقشار، از جمله پزشکان را هدف قرار دادهاند، شد و به عنوان نمونه به قتل هنادی النور در اردوگاه زمزم اشاره کرد و گفت: «بزرگترین قربانی این درگیریها، زنان هستند؛ زنانی که باید حقوقشان حفظ و مورد احترام قرار گیرد.»
از ماه می ۲۰۲۴، نیروهای پشتیبانی سریع شهر الفاشر، مرکز ایالت شمال دارفور را محاصره کردهاند. این نیروها در هفته گذشته حملات خود به شهر را تشدید کرده و حملهای خونین را به اجرا گذاشتند که منجر به کشته شدن شمار زیادی از مردم و مجروح شدن بسیاری دیگر شد. این حمله پس از آن صورت گرفت که ارتش سودان توانست بخشهایی از جبهههای نبرد را بازپس گیرد، از جمله پایتخت خارطوم، که اکنون تقریباً از حضور نیروهای پشتیبانی سریع خالی شده است.
می عزالدین، روزنامهنگار و فعال رسانهای، نیز با تأکید بر اینکه نقض حقوق بشر توسط نیروهای پشتیبانی سریع در اردوگاه زمزم در روزهای اخیر بسیار گسترده بوده است، بهشدت این جنایات، بهویژه هدف قرار دادن زنان و کودکانی که هیچ ارتباطی با درگیری ندارند، را محکوم کرد.
وی همچنین گفت که کشته شدن دکتر هنادی النور در اردوگاه زمزم اندوهی عمیق در دل زنان سودانی بر جای گذاشته است. با وجود این، نسلکشیها همچنان ادامه دارد و او خواستار پایان فوری این جنایات شد.