برچم جودی

 

کوبانی - روز زبان کوردی هر ساله در ۱۵ ماه مه توسط هزاران کورد جشن گرفته می‌شود. این روز بر اساس تاریخ انتشار اولین شماره‌ی مجله هاوار است که در ۱۵ ماه مه ۱۹۳۲ آغاز شد.

با تجزیه‌ی کوردستان توسط نیروهای اشغالگر، زبان و فرهنگ کوردی نیز دستخوش نسل‌کشی و آسیمیلاسیون شد. زبان کشورهای مستقل سوریه، عراق، ترکیه و ایران در هر بخش از کوردستان تحمیل شد. با وجود همه‌ی فشارها، حملات و شکنجه‌هایی که کوردها با آن روبه‌رو بودند، از زبان مادری خود دفاع کردند.

در روژآوای کوردستان و به ویژه در شهر کوبانی زبان مادری خود را حفظ کرده‌اند. وقتی انسان وارد منزل خانواده‌های کوبانی می‌شود، اصالت این لهجه را در صحبت‌هایشان می‌توان مشاهده کرد. افراد مسن، جوانان و کودکان نیز هنگام تلاش برای صحبت کردن به زبان عربی، کلمات و عبارات را دشوار می‌یابند. این نشان‌دهنده ارتباط مردم کوبانی با زبان مادری خود است.

در این زمینه و به مناسبت ۱۵ ماه مه، خبرگزاری ما با معلمان و زنان کوبانی گفت‌وگویی انجام داد.

 

"ما انقلابی در توسعه‌ی زبان در روژآوای کوردستان ایجاد کرده‌ایم"

زوزان مستو، سخنگوی اداره‌ی مدارس کانتون کوبانی، سخنان خود را با ارزیابی وضعیت زبان در سوریه آغاز کرد و گفت: "ما به عنوان خلق کورد بخشی از رژیم سوریه بودیم، به عنوان ملتی که از فرهنگ، زبان و حقوق هویت کوردی خود محروم بودیم. زمانی که برای دریافت اوراق خدمات به ادارات دولتی مراجعه می‌کردیم، با موانع زیادی مواجه می‌شدیم. رژیم سوریه زبان ما را ممنوع می‌کرد، زبان عربی ما نیز ضعیف و شکسته بود، بنابراین با شروع انقلاب در روژآوای (غرب) کوردستان و ایجاد سیستم خودمدیریتی همیشه با مشکلاتی مواجه بودیم. ما از این مشکلات نجات یافتیم و به لطف پروژه‌ی ملت دموکراتیک با زبان و هویت خود زندگی می‌کنیم. مدارس، دانشکده‌ها و دانشگاه‌های خود را به زبان مادری خود اداره می‌کنیم و زبان خود را بر اتنیک‌های دیگر تحمیل نمی‌کنیم. هر ملتی بر اساس زبان مادری خود اداره می‌شوند."

 

"ما در هر شرایطی از زبان خود محافظت کرده‌ایم"

در نظام سوریه، بغیر از زبان عربی، هیچ زبان دیگری کاربرد نداشت و زبان تمام ملل ساکن در سوریه ممنوع بود. انقلاب ۱۹ ژوئیه در شمال و شرق سوریه وضعیت را از هر جهت تغییر داد. زوزان مستو گفت: "وقتی قرن‌هاست که زبان انسان ممنوع شده و ناگهان زبان مادری رسمی شده و زندگی و تحصیل و آموزش با زبان مادری انجام می‌شود، قطعا باعث خوشحال خواهد شد. در پاسخ به همه‌ی نیروهایی که سعی در نابودی هویت و آسمیلاسیون زبان ما را دارند، کارهای مهم، معنادار و ارزشمندی برای توسعه و حفظ زبان کوردی در حال انجام است. عصیان و  انقلاب‌های زیادی در کوردستان شکست خوردند، اما کوردها در همه جا و با وجود فشارها و حملات از زبان خود دفاع کردند."

"در آن روزگار حسرت حرف زدن و زندگی با فرهنگ و زبان کوردی را بر دل داشتیم"

کوردها همیشه در آرزوی برساخت کوردستان، نظام و هویت خویش بوده‌اند. مردم کورد همیشه برای رسیدن به این هدف تلاش می‌کنند. زوزان مستو با بیان اینکه در ۱۵ ماه مه اشتیاق خود را برای صحبت و زندگی به زبان کوردی ابراز کرده است، گفت: "خیلی وقت‌ها زنان کوبانی وقتی از آنها می‌خواهند عربی صحبت کنند، شوخی می‌کنند. ما بسیار خوشحال و مفتخریم که به این درجه از توسعه و حفظ رسیده‌ایم. این روز یعنی ۱۵ ماه مه فرصتی است برای بیان خواسته‌هایمان و جشن بی‌وقفه. ما امیدواریم و اطمینان داریم که دستاوردهای ما در زمینه‌ی زبان در آینده افزایش خواهد یافت."

 

"مردم کوبانی نمی‌توانند به خوبی عربی صحبت کنند"

لیلا احمد عضو مجمع جنبش فرهنگ و هنر مزوپوتامیا با اشاره به پیوند مردم کوبانی با زبانشان گفت: "زبان هویت و دریچه‌ی شناخت مردم است. ما به عنوان خلق فشار زیادی را از سوی رژیم سوریه شاهد بوده‌ایم، اما بدلیل وابستگی ما به زبان مادری رژیم سوریه نتوانست ما را با آسمیلاسیون روبرو سازد. اغلب از من می‌خواهند در مدیریت فعالیت‌های مناطق عرب‌نشین به زبان آنها صحبت کنم. من به زبان آنها احترام می‌گذارم، اما در صحبت کردن با زبان عربی ضعیف هستم برای همین گاهی اوقات برخی از مردم مرا مسخره می‌کنند. اما من از این موضوع خوشحالم، زیرا این نشانه‌ی حفاظت از زبان و مالکیت در فرهنگ ماست. زبان کوردی هنوز هم مورد تهاجم قرار می‌گیرد اما زبان مادری نشان از زیبایی ماست و ما به آن افتخار می‌کنیم."

 

"مادران کوبانی نقش مهمی در حفاظت از زبان دارند"

زبان در وهله‌ی اول توسط مادر محافظت و توسعه می‌یابد. به همین دلیل است که مادران کوبانی نقش مهمی در حفظ زبان داشتند. لیلا احمد گفت: "جامعه‌ی کوبانی با زبان خود پیوند خورده است و اکنون نیز لهجه‌ی کوبانی خود را که مبتنی بر گویش کرمانجی است، حفظ کرده است. مردم کوبانی به زبان خود صحبت می‌کنند و با فرهنگ کوردی خود زندگی می‌کنند و این نیز به لطف "مادران" است. مادران کوبانی هنوز به زبانی غیر از لهجه‌ی خود صحبت نمی‌کنند. این را بە فرزندان و نوه‌های خود می‌آموزند و عشق به زبان را در دل آنها ایجاد می‌کنند."