اخلاص حمرونی

تونس - با فرارسیدن بهار در استان نابل، دوره گلاب‌گیری نیز آغاز می‌شود. در هر مزرعه‌ای که مسافرین عبور می‌کنند، شاهد حضور زنان، مردان و کودکانی هستند که به کمک نردبان‌هایی که زیر درختان نارنج قرار داده شده است، به بالای درختان می‌روند. این افراد در حال جمع‌آوری گلبرگ‌های نارنج می‌باشند تا آن‌ها را در دسته‌های کوچک تلمبار کرده و با دقت به منازل خود منتقل کنند، جایی که فرآیند آن‌ها آغاز خواهد شد.

عملیات تقطیر، که از دیرباز به عنوان یکی از سنت‌های ویژه زنان این منطقه شناخته شده است، حرفه‌ای است که از نسل‌های گذشته آموخته و به ارث برده شده‌اند. در سال‌های اخیر، فصل گلاب‌گیری به مناسبتی شادی‌آور بدل شده که با آوازخوانی و جشن‌های مفرح همراه است، به گونه‌ای که این دورهمی‌ها تبدیل به جشنی برای جامعه محلی شده‌اند.

رانیا منصور، که از دوران کودکی فنون گلاب‌گیری را در استان نابل آموخته است، در این باره می‌گوید: «در تعطیلات آخر هفته و طی فصل بهار، ما برای جمع‌آوری گل نارنج دور هم جمع می‌شویم. زنان و کودکان از صبح زود در زیر درختان محل‌هایی را آماده می‌کنند و از طریق نردبان‌ها به بالای درختان رفته تا گل‌ها را جمع‌آوری نمایند.»

رانیا منصور، با بیان تجربیات خود، توضیح داد که: «عملیات تقطیر با استفاده از دستگاه «قطار»، که ظرفی است مجهز به لوله‌ای برای تقطیر بخار آب گل، در طول یک روز کامل انجام می‌پذیرد و مستلزم دقت عمیق و تلاش پیوسته است، همچنین این فرآیند با رعایت آیین‌ها و سنت‌های مرتبط اجرا می‌شود.» وی افزود که «روند جمع‌آوری و گلاب‌گیری همراه با اجرای نوحه‌های برکت و برگزاری جشن‌های خاص است که در آن‌ها انواع خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های لذیذ تهیه می‌گردد.» عملیات تقطیر با قرار دادن ترکیبی از آب و گل در ظرف پایینی آغاز شده و درب سفالی آن با آب سرد پر می‌شود که باید به طور مداوم کنترل و در صورت گرم شدن تعویض گردد. پس از پایان فرآیند تقطیر، آب گل درون «فاشکه»‌ها، که بطری‌هایی با برآمدگی در قسمت پایین و قرار گرفته بر روی سبدهای پلاستیکی یا ساخته شده از سمار، نگهداری می‌شود.

 

 

در مقابل، ریهام بالشیخ که در زمینه گلاب‌گیری، گلاب، و گل محمدی تخصص دارد، تصریح کرد که فرایند گلاب‌گیری برای زنان استان نابل به یک سنت دیرینه تبدیل شده است و بیشتر دختران این منطقه از کودکی با آن آشنا می‌شوند. او اظهار داشت: «ما این سنت را بر اساس غریزه دوست داریم، زیرا از کودکی عادت داشتیم شاهد فعالیت مادربزرگ‌هایمان در این زمینه باشیم و این هنری است که ما به ارث برده و از طریق تجربه آن را آموخته‌ایم.» وی تأکید کرد که فصل گلاب‌گیری برای زنان این منطقه مانند یک جشن محسوب می‌شود که با آغاز بهار جلوه‌گر می‌شود، زمانی که عطر خوش گیاهان از هر خانه‌ای به مشام می‌رسد.

او در خصوص تجربیات شخصی خود توضیح داد: «من فرآیند گلاب‌گیری را از مادرم آموختم، که رموز این حرفه را برای تولید محصولی با کیفیت به من منتقل کرد. در ادامه، مهارت‌های خود را توسعه داده و موفق به دریافت گواهینامه طلایی در زمینه گلاب‌گیری شدم.» وی همچنین افزود که محصولاتی همچون «آب گل»، گلاب و گل محمدی، نه تنها در تهیه غذاها، قهوه و شیرینی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند بلکه به عنوان دارویی برای تسکین سردرد و تب نیز کاربرد دارند.

او توضیح داد که فرآیند گلاب‌گیری به عنوان منبع درآمد برای بسیاری از زنان در نابل و به طور کلی در کشور تونس محسوب می‌شود، جایی که برخی از صنعتگران به توسعه و نوآوری در این بخش می‌پردازند تا محصولات خود را به بازارهای داخلی و خارجی عرضه و صادر کنند.

گل نارنج، گلی سفید و خوشبو است که بر روی درختان نارنج (پرتقال ترش) شکوفا می‌شود و به عنوان یکی از با کیفیت‌ترین انواع گل‌ها در منطقه مدیترانه شناخته می‌شود. این گل به دلیل کیفیت برجسته‌اش، به مقصد اصلی برای بزرگترین کارخانجات تولید عطرهای لوکس، به ویژه در فرانسه، تبدیل شده است.

آب استخراج شده از این گل در زبان تونسی به نام «حظ» شناخته می‌شود، که به معنای شانس است و به عنوان یک دارایی ارزشمند برای زنان این منطقه تلقی می‌گردد.