ميساء قاضی

سودان- مردم سودان در حال زیستن در یکی از چالش‌برانگیزترین و عمیق‌ترین بحران‌های انسانی جهان برای بیش از یک سال هستند، بر اثر درگیری نظامی بی‌پایانی که میان نیروهای مسلح سودان و نیروهای حمایت سریع روی می‌دهد. تعداد پناهندگان سودانی به بیش از هشت میلیون نفر افزایش یافته است.

ملیا عصام، روزنامه‌نگار و نویسنده فمینیست، در پی درگیری‌های مسلحانه بین ارتش و نیروهای حمایت سریع در خارطوم، مجبور به ترک کشور و پناهندگی در یک کشور دیگر شده است. او تأکید کرد:« اتفاقات روز ۱۵ آوریل کار و زندگی او را متوقف ساخته و او را به ترک محل زندگی‌اش واداشته است، آغاز یک زندگی نو در منطقه دیگری کار آسانی نیست، به ویژه زمانی که این انتقال به طور ناگهانی رخ دهد.»

ملیا عصام تأکید کرد که تأثیرات جنگ در سودان همچنان افزایش می‌یابد و تمام مردم سودان را درگیر کرده، اما بر زنان بیش از پیش سنگینی می‌کند، بسیاری از زنان اکنون در اردوگاه‌های پناهندگان در کشورهای همسایه به سر می‌برند، که در آنجا با خشونت فیزیکی، آزار و ناتوانی در تأمین نیازهای اساسی زندگی روبرو هستند. همچنین، برخی از زنان قادر به خروج از مناطق جنگی در خارطوم، دارفور و الجزیره نیستند و به طور مداوم با تیراندازی و تجاوزات جنسی مواجه هستند، که زندگی آنها و فرزندانشان را در معرض خطر قرار می‌دهد.

ملیا عصام بیان داشت که در دوران جنگ، بار سنگینی بر دوش زنان قرار می‌گیرد. افزایش خشونت علیه آنها و کاهش فرصت‌های دریافت حمایت، که حتی قبل از جنگ نیز محدود بود، از جمله چالش‌هایی است که آنها با آن روبرو هستند. به علاوه، مسئولیت حفاظت از کودکان بر عهده مادران است و مسیر آوارگی پر از خطراتی است که زنان و کودکان به تنهایی با آن مواجه می‌شوند، از جمله مشکلات در تأمین نیازهای اساسی مانند درمان و غذا.

محاسن احمد، خبرنگار، مجری تلویزیونی و فعال حقوق بشر، پس از وقایع ۱۵ آوریل به کشوری دیگر پناهنده شده است. وی بیان کرد:« شرایط در کشور میزبان نیز چالش‌برانگیز است؛ سازگاری با محیط جدید، یافتن شغل و تأمین مسکن در پی گرانی‌ها دشوار می‌باشد. همچنین شرایط به کلی دگرگون شده و هیچ‌کس نمی‌تواند مانند زندگی پیشین خود در سودان زندگی کند. برخی در اردوگاه‌ها تحت شرایط دشواری زندگی می‌کنند، حتی برخی از این اردوگاه‌ها غیرقابل سکونت هستند اما جز سازگاری با شرایط، راه حل دیگری وجود ندارد.»

محاسن احمد که در ابتدا به دلیل جنگ آغاز شده در سال ۲۰۰۳ از دارفور آواره شد، در پایتخت خارطوم زندگی می‌کرد. با این حال، اکنون مجبور شده است به دلیل تجدید جنگ، خارطوم را ترک کرده و این بار کشور را نیز ترک کند. او می‌گوید: «ما جنگ را در سال ۲۰۰۳در دارفور دیدیم، اما هرگز انتظار نداشتیم که جنگ در پایتخت خارطوم آغاز شود. به خارطوم نقل مکان کردیم تا تحصیل کنیم، شغلی پیدا کنیم و امنیت و ثبات داشته باشیم. اما پس از جنگ ۱۵ آوریل، دیگر هیچ جای امنی برای ماندن باقی نمانده است.»

محاسن احمد درباره نقض حقوق زنان در دوران اقامتش در خارطوم اظهار داشت: «در طول زمانی که در خارطوم بودم، شاهد رنج‌های بی‌شمار زنان بودم. به بیمارستان زایمان مراجعه کردم و مشاهده کردم که تعداد زیادی زن باردار و کودک در انتظار ورود به بیمارستان صف بسته‌اند. دریافتم که کادر پزشکی کافی وجود ندارد و اکثر خدمات به حالت تعطیل درآمده‌اند یا اگر خدماتی ارائه شود، هزینه‌های آن به شدت بالا است.»

محاسن احمد درباره فقدان قانون و افزایش نقض حقوق بیان کرد: «زنان با انواع نقض حقوق مواجه هستند و هیچ مکانیسم یا قانونی برای متوقف کردن این نقض‌ها وجود ندارد. قانون ۱۳۲۵، که بر حمایت از زنان در منازعات مسلحانه تأکید دارد، برای ما فعال نیست. علاوه بر این، زنان در میزهای مذاکره حضور ندارند و فرصتی برای ابراز نظر در مذاکرات جاری یا آینده ندارند. ما فاقد یک دستور کار واضح هستیم و هرچه جنگ طولانی‌تر شود، وضعیت ما وخیم‌تر می‌گردد.»