در عین حال که جامعه همواره مادران را تشویق می‌کند تمامی مسئولیت‌ها و وظایف کودکان را بر عهده بگیرند، مراقبت از سلامت آنها نیز باید در اولویت قرار گیرد. سلامت روان مادران اغلب  در میان سایر مسائل گم‌شده و نادیده گرفته می‌شود. افسردگی مادر خانه‌دار یک مسئله‌ی سلامت روان رایج است که در هر مرحله از زندگی ممکن است حس شود.

چه قبل و چه بعد از بارداری و در حین بزرگ‌کردن کودکان خردسال یا مراقبت از کودکان بزرگ‌تر، زنان ممکن است افسردگی خانه‌نشینی را تجربه کنند.

اگرچه مادران همیشه به خاطر گذراندن سختی‌های بارداری مورد تقدیر هستند، اما گاهی اوقات ممکن است فشار مسئولیت‌های بعد از زایمان نادیده گرفته شود.

افسردگی همیشه محسوس نیست. گاهی ممکن است به شکلی کاملا غیرقابل تشخیص وارد زندگی مادر شود. در برخی مادران محرک‌های واضحی، مانند تجربه‌ی ناشناخته‌ی مادر‌شدن، قابل مشاهده است. اما گاهی اوقات محرک‌های نامشخص نیز تاثیرگذارند، به عنوان مثال سابقه‌ی خانوادگی بیماری روانی می‌تواند تاثیر بسزایی در بروز افسردگی و اضطراب داشته باشد.

انتظارات جامعه از مادران خانه‌نشین اغلب زیاد است. از یک سو، انتظار می‌رود تمام مسئولیت‌های مراقبت از کودکان را بپذیرد و از سوی دیگر، از خانه مراقبت کنند (برخی از آنها به طور همزمان کار هم می‌کنند).

این بار سنگین دوگانه مطمئناً امروزه یک امر عادی تلقی می‌شود، اما در واقع عواقب بسیاری برای سلامت مادر دارد. علائم افسردگی ناشی از خانه‌نشینی ممکن است شامل احساس شدید ناامیدی و درماندگی همراه با غم و اندوه مداوم و احساسات منفی باشد.

 

مادری که این علائم را تجربه می‌کند از نظر شما چگونه مادری است؟

 توجه به این نکته ضروری است که درگیری یک زن با این علائم، او را به یک مادر ناقص یا کسی که نمی‌تواند «به طور کامل» وظایف مادری خود را انجام دهد، بدل نمی‌کند. این علائم تنها او را آسیب‌پذیرتر می‌کند.

 

چگونه بر علائم «افسردگی مادر خانه‌دار» غلبه کنیم؟

هیچ راه‌حل واحدی برای مقابله با افسردگی مادر خانه‌دار وجود ندارد. این مسئله اغلب ترکیبی از عوامل متعدد است و یافتن راه‌حل آن نیازمند صرف زمان و تلاش بسیار است.

شاید مهم‌ترین قدم این باشد که افسردگی مادر خانه‌دار را در فرد تشخیص دهیم. مردم اغلب از پیگیری مسائل سلامت روانی که در DSM  نشان داده نمی‌شوند شانه خالی می‌کنند، اما این موضوع به هیچ وجه از اهمیت رسیدگی به این مشکلات نمی‌کاهد.

اگر شما یک مادر هستید یا فردی را می‌شناسید که با این افسردگی دست و پنجه نرم می‌کند، بسیار مهم است که در این مورد با او صحبت کنید. هنگامی که تجربیات خود را به اشتراک می‌گذارید، از پی‌بردن به احساسات و افکار مشابه در بسیاری از افراد شگفت‌زده خواهید شد. زنان زیادی هستند که با علائم افسردگی پس از زایمان و افسردگی مادر خانه‌داردست و پنجه نرم می‌کنند، اغلب اوقات این مشکل یک مبارزه‌ی درونی خاموش است.

متخصص سلامت روان می‌تواند شما را به استراتژی‌های خودمراقبتی مفیدی مجهز کند که به شما خواهد آموخت خودتان را در اولویت قرار دهید. اولویت دادن به سلامت فردی برای اکثر مادران دشوار است زیرا مادران به دلیل فداکاری در جامعه و خانواده مورد احترام قرار می‌گیرند، اما در واقع نمی‌توان با فنجان خالی آب خورد.

بسیاری از زنان به دلیل ماهیت رضایت‌بخش و ذاتاً انگیزه‌دهنده‌ی مادری، خانه‌نشین‌شدن را انتخاب می‌کنند. با این حال، این سبک زندگی بسیار سخت‌تر از آن چیزی است که بتوان تصور کرد.

افسردگی مادر خانه‌دار اغلب ماهیتی فراگیر دارد. این مسئله بر مراقبت فرد از خود، هویت فردی مادر و حتی عملکرد روزمره‌ی او تأثیر می‌گذارد.

 

کسالت‌بارترین بخش یک مادر خانه‌داربودن چیست؟

ناآگاهی فرد از حجم کاری که انجام می‌دهد شاید کسالت‌بارترین بخش این سبک زندگی باشد. اگرچه زمانه در حال تغییر است و هر روزه می‌بینیم که زنان به حقوقشان آگاه‌تر می‌شوند و روی ارزش‌های فردیشان کار می‌کنند، بسیاری از آنها هنوز فرصت نداشته‌اند به سوی این حقوق حرکت‌ کنند.

یکی از عوامل کلیدی مؤثر بر افسردگی مادران در خانه، تنهایی است که با خود به همراه می‌آورد.

تفاوت بسیاری بین سبک زندگی مادر قبل و بعد از بچه‌دار‌شدن وجود دارد. او ممکن است پس از بچه‌دار شدن نه تنها برای معاشرت با دیگران، بلکه برای مراقبت از خودش نیز دیگر وقت کافی نداشته باشد.

همانطور که مادران همیشه به خاطر از سر گذراندن بارداری مورد تقدیر هستند، جامعه باید برای درک نقش‌ها و مسئولیت‌های آنها نیز تلاش کند.

به یاد داشته باشید که به خطر افتادن سلامتی مادر تحت تأثیر این وظایف، روی همه اعضای خانواده تأثیر منفی خواهد گذاشت. افسردگی ماندن در خانه، تنها خطری نیست که سلامت مادر را تهدید می‌کند، بنابراین بهتر است مراقب سلامت مادران اطرافتان باشید.

Janvi Kapur