Kürt toplumunda komünal yaşamın izleri: Şevbêrk

Komünal yaşamın hâlâ canlı olduğu Dêrik şehrinde yapılan Şevbêrk etkinliğinde biraraya gelen kadın ve erkek dengbêjler, bir yandan stranlarını seslendirirken, diğer yandan da seslendirdikleri stranların hikâyelerini anlattılar.

BÊRÎVAN ÎNATÇÎ

Dêrik - Kürt kültüründe komünal yaşamın izlerinden biri de Şevbêrk geceleridir. Kalabalık Şevbêrk gecelerinde kadın ve erkek dengbêjler birlikte stranlarını söyler ve stranlarında birçok konuya değinir. Sonbahar’dan İlkbahar’ın gelişine kadar her gün bir evde toplanır ve Kürt kültürüne ait hikâyeler stranlar aracılığıyla topluma aktarılır. Kuzey ve Doğu Suriye’nin Dêrik kentinde dengbêjler ajansımız için özel bir Şevbêrk gecesi düzenledi. Şevbêrk etkinliğine dengbêjlerden Besta Sus köyünden Helîm Mihemed, Xanê Evdila Hisên, Mergê Mîra köyünden Hazim Derwîş, aslen Cizîra Botan’dan olan Elî Yûsif seslendirdikleri stranlarla geceye renk kattı.

Her stranın ayrı bir hikayesi var

Şevbêrk etkinliği dengbêj Hazim Derwîş’in “Heyla Mîro” stranıyla başlarken, devamında Elî Yûsif, Kürtlerin tarihinde önemli bir yer edinen stranları seslendirdi. Dengbêj Hazim Derwîş, Botan'a özgü bir hikâye olan “Siltanê” stranını seslendirdi. Söylediği stranın hikâyesini kısaca anlatan Hazim Derwîş, “Acı dolu bir hikâyesi olan ve zorla evlendirilen Siltan’ın Botan’da yaşam sürdüğü söyleniyor. ‘Siltanê’ stranımızda da onun acı dolu yaşamına değiniyoruz” ifadelerinde bulundu.

‘Bizim kültürümüz kutsal bir kültürdür’

Dengbêj Xanê Evdila Hisên de, stranlarını Kürt kültürünün korunması üzerine söyledi. Xanê Evdila Hisên,"Bizim kültürümüz kutsal bir kültürdür ve asla kültürümüzü bırakmamalıyız. Kürt kültürünün korunması için elimizden geleni yapacağız. Geçmiş yıllarda enstrümanlar pek yoktu ve düğünlerde genellikle stranlarımızı enstrümansız yani sözlü olarak olarak dile getirirdik. Bu geleneğin unutulmasına izin vermeyeceğiz" şeklinde konuştu.

‘Kürt halkı olarak kültürümüz çok eskidir’

Kürt kültürünün tarihte birçok kez saldırıya maruz kaldığını kaydeden Elî Yûsif, “Kürt halkı olarak kültürümüz çok eskidir. Tarihi binlerce yıla ulaşıyor.  Stranlarımız, çalışmalarımız ve yaşamımızın her anı kültürümüzün bir parçasıdır. İsyanlarımızın çoğu bastırıldı ama kültürümüz kökleri üzerinde yeniden gelişti. Kürt kültürü günümüze kadar ulaştı. Yetişen bir nesil diğer nesle kültürünü aktardı. Şairlerimizden, yazarlarımızdan temennimiz bu kültürün kitaplara yazılması, okullarda öğretilmesi ve öğrencilerimizin kendi kültürlerini okuyup öğrenmeleridir.”