Aryen Xelîl’in dengbejliğe yolculuğu
Aryen Xelîl, 8 yaşından bu yana her ezgiye kulak verdi; eşlik etmeye çalıştı. O çocukluğundan bu yana kesintisiz adımlarla dengbej olma yolunda.
RAPERÎN BEKIR
Şehba - “Lorîn” ve “Landik” evinde çocuk yetiştiren hemen her Kürt kadının bildiği ezgiler olmuştur. Her anne, dengbej edasıyla başuçlarına oturan çocuklarına ezgiler söyler. “Her yürek kendi türküsünü söyler” derler. Aryen Xelîl’inde yüreğini ustaları Derweşê Evdî ve Edûlê, Siyabend ve Xecê daha niceleri dolduruyor.
Henüz 16 yaşındaki dengbej Aryen Xelîl, Kuzey Doğu Suriye’ye bağlı Efrîn’de dünyaya gelmiş. Aryen 8 yaşında dinlediği şarkıları söylemeye başlamış. 2013’de Efrîn Kültür ve Sanat Merkezi çalışmaları bünyesindeki kılam grubu Şêrawa’ya katılarak çocukluğundan bu yana taşıdığı dengbejlik kabiliyetini ortaya koymuş. O artık gün be gün müzik çalışmalarında kendisini geliştiren genç bir dengbej.
Aryen Xelîl, kendisini şu sözlerle anlatıyor:
“Efrîn’e saldırılardan sonra Şehba’ya göç etmek zorunda kaldık ve orada yaşamaya devam ediyorum. Daha 8 yaşındayken denbgejler, kılamlar söylemeye başladım. Bugün ise kültür ve sanat çalışmaları bünyesinde bulunan Şêrawa’da müzik çalışmalarına devam ediyorum. Dengbejlik konusunda kendimi geliştirmek istiyorum. Dengbej söylediğim zamanlarda duygularımın akışı daha farklı oluyor, hissediyorum ve halkımın acılarını daha iyi paylaşabiliyorum. Aynı zamanda dengbej söylerken vatanımın güzelliklerini, toprağımın bereketini dile getiriyorum. Dengbejlik aslında insana ait olan tüm duygularla muhatap olan ve bunu yorum gücüyle dışarıya aksettirmektir.”
"Gururla söylüyorum"
Dengbej olmanın yalnızca kendi hayali değil aynı zamanda bunu hiç yapabilme fırsatı olmayan annesi için de gururla kılamlar söylediğini anlatıyor Aryen. Zaten en büyük desteği de annesinden görmüş. Müzik çalışmalarının henüz başında, olduğunu söyleyen Aryen, “Ben yeterli olabilmek için elimden geleni yapacağım. Efrîn’in sömürgeleştirilmesinden sonra düzenlenen etkinliklerde sahne alıyorum ve başarılı bir tablo çıkıyor. Halkımızın katıldığı eylem ve etkinliklerde sahne almak, halkımıza hitap edebilmek beni çok heyecanlandırıyor. Çok yoğun duygular yaşıyorum. Söylemeye başladığımda gücümün büyük kısmını halkımızdan alıyorum. Halkımla birlikte yaşadığım mutluluğu anlatmak benim için zor.” diye konuşuyor.
“Kadınlar gelecekleri için mücadele etmeli”
“Önceden yaşadığımız toplumlar dengbej olmak isteyen kadınlara kötü bir gözle bakarlardı. Ancak bu artık kırıldı.” diyen Aryen, bugün tabuların kırıldığına dikkat çekiyor.
“Hatta bugün öyle bir düzeye geldik ki aileler kendileri çocuklarını sanat ve kültür çalışmalarına katılmaları için teşvik ediyor. Her kadın amaçları doğrultusunda yaşayabilmeli ve amaçlarını büyütmek için çaba göstermeli. Kadınların önlerindeki tüm engelleri aşabileceğine inanıyorum.” diye konuşan Aryen, kadınlardan gelecekleri için mücadele etmelerini istiyor.