Amed- Şirnex’ın Cîzir ilçesinde 16 aylık Mehmet Uytun, evlerinin balkonunda annesinin kucağındayken 9 Ekim 2009 tarihinde düzenlenen protesto gösterileri sırasında polis saldırması sırasında başına gaz fişeği isabet etmesiyle yaşamını yitirdi.

Mehmet Uytun'un atılan gaz fişeğiyle katledilmesine ilişkin Uzman Çavuş Hakan Alkan hakkında Cizre 1’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nde dava açıldı. Dava kapsamında talep üzerine Adli Tıp Kurumu (ATK) Mehmet Uytun’un ölüm olayına ilişkin rapor hazırladı.

‘Gaz fişeğinin mühimmatı isabet etti’

Fail Hakan Alkan ve avukatının, "protestocuların attığı taş ya da başka bir cisim, tedavi sırasında alkole bağlı zehirlenme nedeniyle" Mehmet Uytun’un öldüğüne yönelik savunmalarına karşı Adli Tıp Kurumu’ndan istenen rapor dava dosyasına girdi. Raporda, otopsi sırasında alınan doku örneklerinin Kimya İhtisas Dairesince yapılan incelemesinde tespit edilen alkolün ölümü meydana getirebilecek düzeyde olmadığı, otopside kanın alınması ile laboratuvarda incelenmesi arasında geçen süre içerisinde bekleme koşullarına bağlı olarak oluştuğu, aranan toksit maddelerin bulunmadığı belirtildi.

Bebeğin zehirlenerek öldüğünün tıbbi delillerinin bulunmadığının kaydedildiği raporda, bebeğin kafasındaki kemik kırılmasına bağlı beyin kanaması ve beyin doku harabiyeti nedeniyle yaşamını yitirdiği belirtildi. Raporda, bu bulguların bebeğin ölüm şekli ile birlikte değerlendirildiğinde gaz fişeği mühimmatının isabet etmesiyle yaşamını yitirdiğinin kabulünün mümkün olduğu kaydedildi.

Karar oy birliği ile alındı

Dosyadaki bulguların birlikte değerlendirilmesi gerektiğine işaret edilen raporda, "Bebeğin ölümünün gaz fişeği mühimmatının isabet etmesiyle mümkün kafatası kırığı ile birlikte kafa içi kanama, beyin kanaması, beyin doku harabiyeti ve gelişen komplikasyonlar sonucu meydana gelmiş olduğunun kabulü gerektiği oy birliğiyle mütalaa olunur” denildi.

11 yıl sonra soruşturma izni verildi

16 aylık olan Mehmet Uytun, Cizîr'de evlerinin balkonunda annesinin kucağındayken 9 Ekim 2009 günü yaşanan protesto gösterileri sırasında, başına gaz fişeği isabet etmesiyle ağır yaralandı. Cizîr'deki ilk müdahalesinin ardından Diyarbakır Devlet Hastanesi’ne kaldırılan Mehmet Uytun 10 gün yoğun bakımda kaldıktan sonra 19 Ekim 2009 tarihinde yaşamını yitirdi.

Gaz fişeği Uzman Çavuş Hakan Alkan tarafından kullanıldı

Şırnak Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 10 Ekim 2009 tarihinde düzenlenen olay yeri inceleme tutanağında; olay yerinde kırmızı renkli gaz fişeği boş kapsülünün bulunduğu belirtildi. Yapılan incelemede, olay sırasında renkli gaz fişeğinin Jandarma Uzman Çavuş Hakan Alkan tarafından kullanıldığı tespit edildi.

Ancak, tespite rağmen Cizre Kaymakamlığı tarafından fail Hakan Alkan hakkında soruşturma izni verilmedi. Dosyada soruşturma izninin alınması 11 yıl aldı. Dosya 11 yıl boyunca Cizre Kaymakamlığı, Diyarbakır Bölge İdare Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi, Cizre Cumhuriyet Başsavcılığı, Cizre Kaymakamlığı, Gaziantep Bölge İdare Mahkemesi arasında gidip geldi. 2020'de soruşturma izninin verilmesiyle hazırlanan iddianamede, Jandarma Uzman Çavuş Hakan Alkan'ın ‘görevi gereği kendisine zimmetlenmiş tamburlu bomba atar ile dikkatsiz ve tedbirsiz şekilde ateş ederek Mehmet Uytun’un ölümüne sebebiyet verdiği’ belirtilerek, "taksirle ölüme neden olmaktan" cezalandırılması istendi.

Adli para cezası verildi

İddianamenin Cizre 1’inci Asliye Ceza Mahkemesince kabul edilmesinin ardından ilk duruşma 8 Şubat 2021 tarihinde görüldü. Aileye hukuki destek veren İnsan Hakları Derneği Amed Şubesi üyesi avukatlar, fiilin "kasten öldürme" kapsamında olduğunu belirterek, mahkemenin dosyada yetkisizlik kararı vererek, dosyayı Ağır Ceza Mahkemesine göndermesini istedi. Ancak mahkeme, talebi kabul etmedi. Süren yargılamada mahkeme 7 Haziran 2021 tarihinde sanık Hakan Alkan'a "taksirle ölüme neden olmaktan" 3 yıl hapis cezası verdi. Ceza daha sonra 18 bin 200 TL adli para cezasına çevrildi.

Karar bozuldu

Avukatların itirazıyla Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 3’üncü Ceza Dairesi, eksik araştırma ve değerlendirme nedeniyle yerel mahkeme kararını 19 Ekim 2022 tarihinde bozdu. Cizre 1’inci Asliye Ceza Mahkemesinde 3 Ocak 2023 tarihinde dava yeniden görülmeye başlandı.