İHLAS HAMRUNİ

Tunus- Tunus’ta kız çocuklarının eğitime katılımı hala ülkede tartışılan konulardan biri. Özellikle kırsal kesimlerde yaşayan kız çocuklarının eğitime katılımı hem coğrafi ve ekonomik koşullar hem de kapalı toplumsal yapı nedeniyle zorluklarla dolu bir yolculuk. Son yıllarda daha da karmaşık hale gelen bu sorunun çözümü konusunda çağrılar yapılırken, kadın ve kız çocuklarının potansiyellerinin sınırlanması protesto ediliyor. 

‘Kızlar erken yaşta evlendiriliyor’

Kasserine’de de durum farksız değil. Kız çocuklarının, eğitimdeki ilerlemelerini engelleyen önemli zorluklar yaşanıyor. Bu ihmal edilmiş bölgelerde, gelenek ve görenekler kızların eğitim hakkı üzerine gölge oluşturmaya devam ediyor. Öğretmen Shaza Al-Dakhili, kırsal kesimdeki kızların eğitimlerine devam etme yeteneklerini etkileyen veya okullarını erken terk etmelerine yol açan çok sayıda engelle karşı karşıya olunduğunu vurguladı. Bu engellerin sosyal, ekonomik ve coğrafi faktörlerden oluştuğunu, gelenek ve göreneklerin kırsal kesimdeki kızların geleceğini belirlemede temel bir rol oynadığını açıklayan Shaza Al-Dakhili, şunları söyledi:

“Kız çocuklarının eğitiminin sadece temel okuma ve yazma becerileriyle sınırlı olması gerektiğine, sonrasında okumayı bırakıp koyun gütmeye veya erken yaşta, evlenmeye yönelmeleri gerektiğine inanan aileler var. Öğrencilerimden bazıları, erken yaşta, hatta 13 veya 14 yaşlarında evlenen sınıf arkadaşlarından bahsediyorlar. Bu toplumlarda bu uygulama yaygın ve erken evliliğin kız çocuklarının doğal kaderi olduğuna inanılıyor.”

‘Aileler karar almak zorunda kalıyor’

Ekonomik faktörlerin durumu daha da karmaşık hale getirdiğini, kırsal bölgelerde bulunan okullardaki öğrencilerin özellikle kış aylarında zorlu yaşam koşullarıyla mücadele ettiklerini belirten Shaza Al-Dakhili, çocukların koruyucu kıyafetlerden bile yoksun olduklarını anlattı. Shaza Al-Dakhili, birçok ebeveynin zor kararlar almak zorunda kaldığını, çocukları için okul malzemeleri satın almak yerine ailelerinin temel ihtiyaçlarını karşılamayı tercih ettiğini vurguladı. Yaşanan ekonomik kriz karşısında ailelerin kız çocuklarını okula göndermemeyi tercih ettiğini ifade eden Shaza Al-Dakhili, kimi çocukların ailelerine destek olmak için tarım alanlarında çalışmak zorunda kaldıklarını söyledi.

‘8-10 km yürüyorlar’

Okula erişimde coğrafi faktörün en önemli zorluklardan biri olduğunu dile getiren Shaza Al-Dakhili, öğrencilerin okula ulaşmak için 8 ila 10 kilometre yürüdüğünü bunun aynı zamanda bir güvenlik kaygısı yarattığını belirtti. Shaza Al-Dakhili, "Öğrencilerin ulaşım konusunda yaşadığı sıkıntılara bizzat tanık oldum. Okul otobüsleri aşırı kalabalık olduğundan, özellikle yollar asfalt olmadığı ve kışın hızla çamura dönüştüğü için seyahat tehlikeli ve güvensiz hale geliyor. Bu durum öğrencilerin okula ulaşmasını engelliyor” şeklinde konuştu.

‘Kızların yerinin ev olduğunu düşünüyorlar’

Öğretmen Fadhila Al-Jami de eğitimin önemine dair farkındalık eksikliğinin kırsal kesimdeki kızların karşılaştığı en önemli engellerden biri olduğunu düşünüyor. Fadhila Al-Jami, “Bazı ebeveynler, bir kız çocuğunun eğitimine devam edip şehre taşınması durumunda tehlikeye maruz kalacağı gibi yanlış bir kanıya sahip. Bu geleneksel zihniyet, birçok kız çocuğunun eğitimine devam etmesini engelliyor. Zira bazı aileler, kız çocuğunun yerinin evde, koyun gütmek veya tarımda çalışmak olduğunu, okulda olmadığını düşünüyor” dedi. Erken evliliğin kızların eğitimi için büyük bir engel teşkil ettiğini vurgulayan Fadhila Al-Jami, kırsal alanlardaki zor ekonomik koşulların bu olguyu daha da kötüleştirdiğini, ailelerin geçim kaynaklarının temel kaynağının tarım olduğunu ve bunun da ihtiyaçlarını karşılamaya yetecek kadar olduğunu belirtti.

Kızlara yardım etmek için çalıştı

9 yılını kırsal alanlarda geçirmiş, yaklaşık 35 yıllık öğretmenlik deneyimine sahip Munira Rahmouni ise karşılaştıkları zor koşullara rağmen kız çocuklarının eğitim hakkını savunmak için çabalayan ve büyük çaba sarf eden birçok kadın olduğunu anlattı. Munira Rahmouni, kadın öğretmenlerin de bu bölgelerde kalmak istemediğini belirtti. Çocukların okuldan alınması ile ilgili olarak pek çok olaya şahit olduğunu söyleyen Munira Rahmouni, "Kızlara yardım etmek için çalıştım ancak Kasserine'nin Hassi El-Frid bölgesindeki aileler kızlarını her zaman erken yaşta, genellikle 13 veya 15 yaşında evlendirmeyi tercih ediyor" dedi. Munira Rahmouni ayrıca kız çocuklarının kırsal alanlarda karşılaştıkları çok sayıda ve çeşitli zorluklara vurgu yaparak, asfaltlanmamış yolların okullara erişimde önemli bir zorluk oluşturduğunu vurguladı. Kendisinin de okuluna ulaşmak için yedi kilometre yol kat etmesi gerektiğini anlatan Munira Rahmouni bunun eğitim sürecini önemli ölçüde etkilediğini sözlerine ekledi.

Kırsal kesimlerde yaşayan kız çocukları okul yollarında her an tehlike altında. Geçmiş yıllarda seller ya da doğal afetler nedeniyle okullarına ulaşmaya çalışan çocuklar yaşamlarını yitirdi. Bunun yanında modern teknolojinin kullanılmadığı elektrik ve suyun olmadığı okullarda öğretmenler, dersliklerde de güvende olmadıklarını belirtti. İzole bir şekilde eğitim verilmeye çalışıldığını vurgulayan uzmanlar, bu konuda yetkililerin ve sivil toplum kuruluşlarının sorumluluk almasını istiyor.