HANAN HARITE

Fas- Fas’ın güneyindeki sahra kasabası Sidi Bibi kırsalındaki kadınlar, karşılaştıkları zorluklara rağmen toplumsal değişim için kolektif çalışmalar sayesinde sessizlik duvarlarını yıkıyorlar.

Sidi Bibi’de kadına yönelik şiddete karşı 2018 yılında Tamgrat Derneği’ni kuran Suad Al-Allami, çalışmalarıyla kadınlara “umut ışığı” olmaya devam ediyor. Suad Al-Allami’nin direnişi, zorluklar ne olursa olsun irade olduğunda değişimin mümkün olduğunun en büyük örneği.

Geleneksel kodlara bir itiraz

Derneği kurmanın kadınların geleneksel kodlara bir itirazı olduğunu söyleyen Suad Al-Allami, “Hayalimin önünde hiçbir engelin durmasına izin vermedim. Tüm zorluklara rağmen bölgemdeki kadınlara daha iyi bir gelecek sağlamak için yol almayı başardık. Başlangıçta sadece bir fikir olan dernek, bugün bölgedeki kadınların sesi, haklarının konuşulduğu, şiddet ve ayrımcılık karşısında onlara destek olunduğu bir platform haline geldi” dedi.

Amacının Sidi Bibi'deki kadınlara yönelik kısıtlamaları kırmak ve onların temel haklara erişmelerini sağlamak olduğunu kaydeden Suad Al-Allami, “Zorluklar çok ama birlikte çalışırsak değişimin mümkün olduğuna inanıyorum. Sadece sözlerle değil eylemlerle de tüm toplumun desteğine ihtiyacımız var" diye belirtti.

Kırsaldaki kadınların yaşadıkları

Suad Al-Allami, Sidi Bibi'deki kadınların koşullarıyla ilgili olarak, “Özellikle tarım sektöründeki kadın işçiler, bariz ekonomik sömürüye ve sosyal koruma eksikliğine maruz kalıyor. Zar zor kazandıkları maaşlar, aile sorumlulukları gibi çeşitli gerekçelerle eşlerin kontrolüne giriyor. 2023 yılında yaşanan deprem Sidi Bibi’yi de etkiledi. Deprem kırsal alanlardaki kadınların yaşamlarını daha kötüleştirdi. Kadın hakları ve toplumsal farkındalık için çalışan dernekler, engebeli arazi, mali kaynak eksikliği, kadına yönelik şiddeti meşru gören erk zihniyet nedeniyle bu alanlara girmekte zorlanıyorlar” ifadelerini kullandı.

Kadınlar her türlü şiddete maruz kalıyor

Bölgedeki kadınların ekonomik şiddetin yanı sıra günlük yaşamlarını da büyük ölçüde etkileyen diğer şiddet türlerine de maruz kaldıklarını aktaran Suad Al-Allami, "Toplumun geleneklere bağlılığı nedeniyle kadınlara uyguladığı fiziksel ve psikolojik şiddet var. Korona salgınından bu yana kadına yönelik şiddet daha da arttı. Burada şiddet sadece fiziksel düzeyde kalmıyor, bunun da ötesine geçerek kadınların en basit fikir ifade etme, kişisel karar verme haklarına kadar hayatın her alanına yayılıyor ve kadınlar üzerinde otorite kullanılıyor" şekline konuştu.

Kadınların siyasete katılımı engelleniyor

Siyasetçilerin sadece seçim süreçlerinde kadınların ekonomik ve sosyal koşullarından yararlandıklarını dile getiren Suad Al-Allami, “Kimi siyasi partiler kadın hakları, eşit temsiliyet, kadınların siyasete etkin katılımı gibi konuları gündeme getirmezken, bu konuda projeleri olmazken, kadınları sadece oy toplamak için bir araç olarak görüyorlar. Örneğin bir köyde siyasete katılmak isteyen bir kadın vardı ve bu kadın tehdit ve şiddete maruz kaldı” dedi.

‘Toplumsal zihniyetin değişmesi gerekiyor’

Şiddetle nasıl mücadele edileceğine ve gerici zihniyetlerle nasıl yüzleşileceğine dair değerlendirmelerde bulunan Suad Al-Allami, sözlerine şöyle devam etti:

“Şiddetle mücadele hukuki tedbirlerle ya da doğrudan yardımla bitmiyor, şiddeti meşrulaştıran toplumsal zihniyetin de değiştirilmesi gerekiyor. Kadına yönelik şiddeti hiçbir koşulda kabul etmememiz gerekiyor. Sidi Bibi'de kadınlar maruz kaldığı şiddeti bildirmekten korkuyorlar. Bende bu korku ve suskunluk bariyerini kırmak için istismara maruz kalan kadınlara kişisel telefonumu verdim. Herhangi bir şiddete maruz kalmaları durumunda benimle iletişime geçmelerini teşvik ettim. Birçok kadın damgalanma korkusu nedeniyle maruz kaldığı şiddeti gizliyor. Benimle iletişim kurduklarında kendilerini güvende hissetmelerini istedim ve onlara yardım etmek için burada olduğumu söyledim. Her vakayı dikkatle ve mahremiyetine tam saygıyla ele alıyoruz."

Suad Al-Allami, Sidi Bibi'de ve Fas'ın kırsal bölgelerinde değişim sağlamanın güçlü bir siyasi irade, tüm sektörler arasında uyumlu çabalar ve toplumun tüm kesimlerinden destek gerektirdiğinin altını çizdi.  Yasal korumayı güçlendirmenin ve kadınları sosyal hakları konusunda eğitmenin yanı sıra eğitime yatırım yapmanın da önemini vurgulayan Suad Al-Allami, "Değişim kolay olmuyor ama imkansız da değil. Kadınların onuruna ve haklarına saygı duyulan bir toplum inşa etmeyi arzuluyoruz ve bu, daha iyi bir geleceğe yol açacağını umduğumuz küçük adımlarla başlıyor” diye kaydetti.

Dernek kadınlara umut oldu

Sınırlı kapasiteye ve destek eksikliğine rağmen Tamgrat Derneği’nin bugün Sidi Bibi toplumundaki kadınlara destek sağlayan önde gelen derneklerden biri haline geldiğine vurgu yapan Suad Al-Allami, bölgedeki kadınların gerçekliğini aktarmak ve seslerini yükseltmek amacıyla ulusal düzeyde diğer derneklerle ortaklıklar kurabildiğini belirtti.