2020 yılı salgın hastalıkların milyonlarca can almasıyla geride kalmadı aynı zamanda salgın gibi gelen kadın katliamları da geçtiğimiz yıla damgasını vurdu. Judith Machaca isimli Perulu üniversite öğrencisi gibi binlerce Perulu kadın çıktıkları evlerine bir daha hiç dönemeden ‘kaybedildi’.

Haber Merkezi- Resmi kayıtlara göre, Peru’da 2020 yılında toplam 138 kadın öldürüldü ve 5.521'den fazla kadın resmi kayıtlara ‘kayıp’ olarak geçildi. Ülkedeki kayıp kadın vakalarının artışı ile farklı rakamlar ortaya çıkıyor. Sosyal medya ağı üzerinden Mujeres Desaparecidas (Kayıp Kadınlar) ismi ile örgütlenen kayıp yakınlarına göre sayı 11 bini aşıyor.

Perulu çevre mühendisliği öğrencisi olan Judith Machaca en son işten eve dönerken ülkenin güneyindeki memleketi Tacna'da görüldü. Machaca, eğitim almayı sürdürürken aynı zamanda bir cep telefonu mağazasında yarı zamanlı çalışıyordu ve eğer geç kalacaksa ailesini mutlaka haberdar ediyordu. Machaca’nın cep telefonundan son mesaj 28 Kasım saat 11: 00'de gönderildi ve ertesi gün perişan haldeki babası, 20 yaşındaki kızının ortadan kaybolduğunu polise bildirdi. Polis muhtemelen bir erkek arkadaşıyla olduğunu ve yakında ortaya çıkacağını söyleyerek babasını geri gönderdi ama Machaca evine hiç dönemedi. Polis ortadan kayboluşunu soruşturmak için hiçbir şey yapmadığı için ailesi polis karakolunun önünde “Judith nerede?” ve "Polis örtbas ediyor” yazılı pankartlarla nöbet tutmaya başladı.

Machaca’nın kaybolmasından iki ay sonra, hafriyat işçileri bir polis memurunun ailesine ait bir çiftliğin kuyusunda 14 yaşındaki kız çocuğu Noemí Escobar'ın elleri arkadan bağlanmış cansız bedenini buldular.

Polis memuru cinayetleri itiraf etti

Her iki kadını öldürmekle suçlanan Santiago Paco adlı bir polis memurunun serbest bırakılmasının ortaya çıkmasıyla Machaca'nın öldürülmesi daha da karanlık bir hal aldı. Sosyal medya üzerinden yayınlanan bir videoda Paco cinayetleri itiraf etti, insan kaçakçılığı ve kaybolmaları soruşturmaktan sorumlu polis biriminde faaliyet gösteren bir fuhuş kaçakçılığı çetesinin parçası olduğunu söyledi.

Tacna bölgesi polis şefi Gen Segundo Mejía, geçen ay bir soruşturması başlattı. Soruşturma kapsamında, Paco ile çalışan bir diğer polis memur tutuklandı. Soruşturma devam ederken yaklaşık 30 polis memuru diğer birimlere gönderildi.

Judith Machaca'nın ölümü, insan hakları savunucularının ‘Peru'da ölümcül bir acil durum’ olarak adlandırdığı ülke çapında artan kadın katliamlarından sadece bir tanesi. Durumu vahim kılan en büyük etkenlerin bir diğeri ise fuhuş kaçakçılığı çetesi polislerin kayıp kadın vakalarının bir parçası olması.

“Gölgedeki salgın”

BM, coronavirus kısıtlamaları sırasında kadın ve kız çocuklarına yönelik şiddet artışını “gölgedeki salgın” olarak nitelendirmişti. Salgın kısıtlamaları ile yaşam alanları daha da dar mekanlara sıkıştırılan, ekonomiye katılmaktan uzak kalan kadınlar uğradıkları şiddetin ve şiddetin sonrasında yaşanan daha büyük hak ihlallerinin kurbanı oluyor. Fakat resmi kayıtlar yaşam kısıtlamaları nedeniyle gerçek rakamları ortaya koymaktan geride kalıyor.

Peru'nun insan hakları bağımsız gözetmeni ve kadın hakları bölümüne başkanlık eden Eliana Revollar, kaybolan kadın sayısının “çok yüksek” olduğunu ve “Aslında kaç kişinin kaybolduğu konusunda bilgimiz yok” dedi. Eliana Revollar geçen yıl 138 kadın öldürüldüğünü ve bunların 34'ü daha önce kayıp olarak rapor edildiğini söyledi.

Sayılar aslında çok daha fazla

Facebook üzerinden faaliyette bulunan Perulu ailelerden oluşan Mujeres Desaparecidas (Kayıp Kadınlar) grubu tarafından derlenen rakamlara göre, 11.828 kadın ve kız çocuğu polis raporlarına göre 2020'de kayıp olarak kaydedildi. Ve bunların yaklaşık üçte ikisi 18 yaşın altındaydı. Gruba göre, 2018'in başından bu yıl Şubat ayına kadar yaklaşık 33 milyon nüfuslu Peru'da 41.445 kadın ve kız kayboldu. Facebook hesabını 2016 yılında kaybolan sonra da cansız bedeni bulunan arkadaşının ölümünden sonra açan grubun kurucusu Katherine Soto’yu Machaca'nın ölümüyle ilgili iddialar şaşırtmamış.

“Bu dava, bir kadın olarak yetkililerle uğraştığımızda bile kendinizi riske attığımızı gösteriyor. Bir kayıp vakasını bildirdiğimiz kişilerin bizzat insan kaçakçılığı yapan kişiler olup olmadığını bilemiyoruz” diyor Soto.

Peru, 1,4 milyondan fazla Covid vakası ve coronavirüs nedeniyle  yaklaşık 49.000 ölüm vakasıyla salgından en çok etkilenen Latin Amerika ülkeleri arasında yer aldı. Kısıtlamalardan kaynaklı kadınların eve hapsolmasıyla ülkedeki kadınlar hem ekonomik sıkıntı çekiyor hem de aile içi şiddete maruz kalıyorlar.

Kaynak: The Guardian