HANAN HARITE

Fas – Faslı kadınların temel sorunlarına ışık tutmaya çalışan Ain Chock eyaletinde Farkındalık ve Sosyal Rehabilitasyon Derneği, kadınların yasal ve sosyal haklarını bilmeleri için farkındalık programları düzenliyor. Savunmasız veya zor durumdaki kadınların koşullarını iyileştirmek için çalışan dernek ayrıca, kadınların parlamentoda temsil edilmesi, bakanlık veya kamu kurumlarında liderlik pozisyonlarını üstlenebilmeleri için aktif katılımlarını teşvik etmeyi amaçlıyor.

Farkındalık ve Sosyal Rehabilitasyon Derneği Başkanı Ibtisam Tati, Ain Chock eyaletindeki kadınların sosyal durumuna ilişkin bilgi vererek, derneğin amaçlarını sıraladı.

Ibtisam Tati, kadınların son yıllarda ülke genelinde kayda değer bir ilerleme kaydettiğini, ancak bu bölgedeki kadınların haklarını tam olarak almalarını engelleyen büyük zorluklarla karşı karşıya olduklarının altını çizdi.

Ain Chock'ta kadınların yaşadıkları zorluklar

Kadınların yaşadığı zorluklara dikkat çeken Ibtisam Tati, “Bu zorluklar arasında kadınların güçlenmesi için gerekli olan iyi eğitim ve uygun sağlık hizmetlerinin eksikliği de var.  Kadınların onurunu ve istikrarını garanti eden iş fırsatlarına erişimde de zorluk yaşanıyor.  Orta ve popüler sınıfların karışımının bulunduğu Ain Chock'ta kadınlar sosyal yaşamda eşitsizliklere maruz kalırken, bu durum yaşam koşullarını iyileştirme fırsatlarını doğrudan etkiliyor” ifadelerinde bulundu.

Kadınların eğitim düzeyleriyle ilgili konuşan Ibtisam Tati, “Ain Chock eyaletinde, hızlı ekonomik ve sosyal değişimler ışığında kadınlar kendilerini geliştirmenin ve çağın gereksinimlerine ayak uydurmanın öneminin farkına varıyorlar.

Kadınları güçlendirmek için programlar düzenliyorlar

Kadınların ekonomik olarak güçlendirilmesi, yalnızca finansal bağımsızlıklarını kazanmak için değil, aynı zamanda aile ve genel olarak toplum içindeki rollerini geliştirmek için de son derece önemli hale geliyor. Ekonomik bağımsızlığa sahip bir kadın, aynı zamanda aile kararlarının alınmasında da aktif olur. Bu da çocuklarının geleceğini iyileştirmeye ve bir bütün olarak toplumu geliştirmeye önemli ölçüde katkıda bulunur. Bizler de dernek olarak okuma-yazma programlarını ve kooperatiflerin örgütlenmesini amaçlayan kimi programları hayata geçiriyoruz. Gelir getirici program ve projelere çok sayıda kadın katılım sağlıyor” diye belirtti. 

‘Toplumsal algılar kadınları hapsediyor’

Kadınların özgüvenlerini kazanmaları için psikolojik, kültürel ve sosyal desteğe ihtiyaçlarının olduğunu kaydeden Ibtisam Tati, “Bazı pozisyonlar hala ‘erkek işi’ olarak kabul ediliyor. Yaşanan gelişmelere rağmen geçmiş yıllar kadar olmasa da kadınlar hala şiddete maruz kalıyorlar. Toplumsal algılar kadınları belirli bir çerçeveye yerleştiriyor. Kadınlara fırsat verildiğinde dikkate değer başarılara imza attığını görüyoruz. Fas düzeyinde elde edilen ilerlemelere rağmen kadın ve erkekler arasında gerçek bir eşitliğin sağlandığını söyleyemeyiz. Cinsiyet eşitliğinin tam olarak sağlanması için hala önümüzde uzun bir yol var” sözlerine yer verdi.

‘Toplumsal değişim yeni nesiller ile olur’

Eril zihniyetten etkilenen kimi kadınların olduğunu ve bu durumun gelecek nesillerin yetiştirilmesini olumsuz etkilediğini belirten Ibtisam Tati, “Eril zihniyetten etkilenen kimi kadınlar erkeğin ailede önemli kişi olduğunu, kadının ise görevinin ev işleri, çocuk doğurmak ve bakmak olduğunu söylüyor. Başarı hep erkeklere atfediliyor. Annelerin çocuklarını kadın-erkek ayrımı yapmadan eşit temelde yetiştirmeleri gerekiyor. Toplumsal değişim ve dönüşüm yeni nesillerin cinsiyet eşitliği temelinde yetiştirilmesiyle olur. Evdeki sorumluluklar kadın-erkek arasında paylaşılmalıdır” diye kaydetti.

Fas Kadın Hareketi’nin etkisi

Fas Kadın Hareketi’nin çalışmalarına ilişkin de değerlendirmelerde bulunan Ibtisam Tati, sözlerini şöyle sürdürdü: “Fas Kadın Hareketi, Fas toplumunda güçlü bir sesi temsil ediyor. Hareket, mücadelesi ve azmi ile bilinen kadınlar tarafından yönetiliyor. Kadın hareketi düzenli olarak ulusal meselelerle sürekli etkileşim içinde ve toplantılara katılıyor. Kadın hareketinin sürekli etkileşimi sayesinde kadınlar cephesinden ilerlemeler yaşanıyor. Faslı kadınların statülerinde iyileşmeler yaşanıyor ve kazanımlar elde ediliyor.”

Fas’ın, bölgedeki birçok ülkeyle karşılaştırıldığında kadın hakları alanında kayda değer bir ilerleme kaydettiğini ifade eden Ibtisam Tati, “Ortadoğu ve Kuzey Afrika'daki bazı ülkelerde kadınları daha kırılgan durumlara sokan siyasi krizler, çatışmalar ve savaşlar yaşanıyor. Bu bölgelerde kadınlar en temel haklarından yoksun bir şekilde yaşıyorlar. Savaşlar nedeniyle kadınlar aile üyelerinin çoğunu kaybetti, onları zor bir psikolojik durumda bıraktı ve günlük yaşamda büyük zorluklarla karşılaşıyorlar” dedi.

Ibtisam Tati, savaş ortamlarında büyüyen ve ailelerini kaybeden kız çocuklarının kendilerine olan güvenlerini geri kazanmaları ve hayatta karşılaştıkları zorluklarla yüzleşmelerine yardımcı olacak kapsamlı psikolojik rehabilitasyona ihtiyaç duyduklarını kaydetti.

Psikolojik desteğin önemi

Savaş ve çatışmaların ortasında yaşam mücadelesi veren kadınların desteklenmeleri gerektiğine değinen Ibtisam Tati, “Dolayısıyla bu insanların rehabilite edilmesine yardımcı olacak psikolojik ve sosyal destek programlarının sağlanması gerekiyor. Bölgesel ve uluslararası iş birliği güçlendirilerek, savaş bölgelerindeki kadın ve kız çocukları desteklenmelidir. Ülkeler arasında çabalar ve ortak çalışmalar yoğunlaştırılmalı. Uluslararası kuruluşlar, çatışmalardan etkilenen bu bölgelerde kadın haklarını garanti altına alacak çalışmalar yürütmelidir ve sorumluluk üstlenmelidirler” diyerek sözlerini noktaladı.