Amed- İnsan Hakları Derneği (İHD) Amed Şubesi, Kasım 2023-Kasım 2024 yılları arasında yaşanan "Çocuk Hakları İhlalleri Raporu'nu" dernek binasında düzenlediği toplantıyla açıkladı.

Raporu açıklayan İHD Amed Şubesi Çocuk Hakları Komisyonu üyesi Avukat Berfin Elçi, Birleşmiş Milletler (BM) Çocuk Hakları Sözleşmesi'ne dikkat çekerek, sözleşmenin çocukların yaşamını, gelişimini, ayrım gözetilmemesini, çocuğun yüksek yararının gözetilmesini, çocuk katılımının sağlanmasını temel alan bir sözleşme olduğunu ve 193 ülke tarafından imzalandığını hatırlattı.

Ancak sözleşmeyi kabul eden ülkelerin, bunu iç hukuklarına etkin bir şekilde yansıtmadığını söyleyen Berfin Elçi, Türkiye'nin 1990'da sözleşmeyi imzaladığı ve 1995'te ise yürürlüğe koyduğunu ve sözleşmenin 17, 18 ve 30'uncu maddelerine çekince koyduğunu anımsattı.

‘Sözleşmenin varlık amacına şerh koyuldu’

Berfin Elçi, Türkiye'nin çekince koyduğu bu maddelerde ise sözleşmenin ortaya çıkmasında etkin rol oynayan "etnik, dini veya dil olarak azınlıklar içinde yer alan çocukların kendi kültüründe büyüme ve gelişme hakkı, dilini ve dinini yaşama ve yaşatma, anadilinde eğitim, ifade özgürlüğü gibi hakların yer aldığını kaydetti. Berfin Elçi, Türkiye'nin bu açıdan sözleşmenin varlık amaçlarının bir kısmına baştan şerh koyduğuna vurgu yaptı.

 ‘Kürt sorununun çözümsüzlüğünün ağırlığını yaşıyorlar’

Kürt sorununun çözümsüzlüğünün ağırlığını yaşayan kesimlerin başında çocukların geldiğini belirten Berfin Elçi, "Patlayıcı maddeler, zırhlı araç çarpmaları, kollukça açılan ateş sonucu ölüm ve yaralanmalar, cezaevlerinde anne mahpuslarla beraber yaşayan çocuklar meselesi bu çözümsüzlüğün yalnızca birkaç sonucudur. Bu açıdan insan hakları savunucuları olarak temel insan haklarının ve özel olarak da çocuk haklarının önünde engel olarak duran Kürt meselesinin demokratik ve barışçıl çözümü talebimizi bir kez daha yineliyoruz" dedi.

Çocukların yaşadıkları ihlaller

Befin Elçi, raporda yer alan verileri paylaştı. Rapora göre, Kürdistan kentlerinde, resmi hata/ihmal sonucu 4 çocuk yaşamını yitirdi. 16 çocuk ise çeşitli şekillerde yaralandı. Yaşamını yitiren bu 4 çocuktan biri kolluk görevlilerinin kullandığı aracın çarpması sonucu yaşamını yitirdi. Mayın ve çatışma bölgelerinde bırakılan patlayıcıların infilakı sonucu 1 çocuk yaşamını yitirdi, 1'I ağır yaralandı. 

Kürdistan'da kentlerinde 18 çocuk şüpheli şekilde yaşamını yitirdi. En az 1 çocuk intihar girişimde bulundu. Kürdistan'da aile içi şiddet sonucu en az 9 çocuk yaşamını yitirdi, 1 çocuk ise yaralandı. En az 5 çocuk da aile içinde cinsel istismara maruz kaldı.

En az 36 çocuğun yaşam hakkı ihlal edildi

Toplumsal alanda şiddet sonucu en az 4 çocuk yaşamını yitirdi, 8 çocuk yaralandı. En az 48 çocuk toplumsal alanda cinsel istismar ve saldırıya maruz kaldı, en az 1 çocuk alıkonuldu. Kürdistan'da en az 36 çocuğun yaşam hakkı ihlal edildi. 

Kürdistan'da en az 81 çocuk gözaltına alındı, 21'I tutuklandı, bu çocuklardan 2'si gözaltında, 10'u cezaevlerinde, 3'ü gözaltı merkezleri dışında olmak üzere en az 15 çocuk işkence ve kötü muameleye maruz kaldı. Kürdistan kentlerinde okullarda en az 4 çocuk ise fiziksel şiddete maruz kaldı.