HANAN HARITE

Fas- Fas’ın İspanya'ya yakın olması nedeniyle Faslı mevsimlik işçiler, çalışmak için İspanya çiftliklerini tercih ediyor. İspanya’nın büyük toprak sahipleri ve şirketler, özellikle ülkenin güneyinde tarla ve bahçelerde çalışacak ucuz iş gücü ihtiyacını Fas’tan karşılıyor. Fas ve İspanya hükümetleri arasında 2001’den beri geçerli olan bir mevsimlik işçi vizesi anlaşması var. Fas Çalışma Bakanlığı’nın kontrolünde, mevsimlik işçiler ile İspanya’daki toprak sahipleri arasında İspanyolca sözleşmeler imzalanıyor.

Mevsimlik işçilerin çalışma koşullarındaki göreceli iyileşmeye rağmen, pek çok sorun devam ediyor.

Barınma sorunu yaşanıyor

Faslı mevsimlik işçilerin İspanya çiftliklerinde çalıştırılmasına yönelik program 2006 yılında başlatılırken, özellikle Faslı kadın işçilerin İspanya’daki mevsimlik işçilerle aynı eşit haklara ulaşması için önemli yasal ilerlemeler kaydedildi. Ancak bu gelişmelere rağmen yasanın gerektirdiği çalışma saatlerine uyulmamasının yanı sıra, barınma koşullarına ilişkin sorunlar da dahil olmak üzere çeşitli zorluklar devam ediyor. Bazı kadın işçiler, konaklama yerlerinin aşırı kalabalık olmasından ve gerekli sağlık standartlarına yeterince uyulmamasından şikayetçi. Bu da gözetimin güçlendirilmesi ve koşullarının iyileştirilmesi için yasaların daha iyi uygulanmasının sağlanması ihtiyacını yansıtıyor.

Sözleşmeleri anlamadan imzalıyorlar

2025 sezon hazırlıkları kapsamında yaklaşık 4 bin Faslı işçinin seçileceği belirtilirken, İspanya ve Fas'taki yetkili makamlar, sürecin sorunsuz ilerlemesi için hazırlıklara başladı. İnsan hakları raporlarına göre, pek çok kadın işçi İspanyolca imzalanan iş sözleşmelerinin ayrıntılarını anlamıyor, bu da onları ücretler, çalışma saatleri ve hatta cinsel taciz durumlarında sömürüye açık hale getiriyor.

İşçi kadınlar için kampanya başlatıldı

Kadın Hakları Birliği Federasyonu işçi kadınların haklarını korumak için bir kampanya başlattı. Kadın Hakları Birliği Federasyonu Başkanı Samira Mohia, federasyonun 2010 yılından bu yana Fas ve İspanya sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği içinde olduğunu belirtti. Samira Mohia, çalışmaların Faslı kadın işçilerin çalışma koşullarını belgelemek için İspanya'nın güneyindeki eyaletlere yapılan saha ziyaretlerini de kapsadığını söyleyerek, yaşanan sorunların sürekli takip edildiğini kaydetti.

Cinsel tacize karşı çalışmalar yapıldı

Kadın işçiler için bir farkındalığın olmadığına dikkat çeken Samira Mohia, "Kadın çiftçilerin koşullarını takip ettiğimizde, çoğunun bu durumun ayrıntılarını bilmediği ortaya çıktı. İspanyolca dilinde imzalanan sözleşmelerin hükümleri, onları ücretler veya çalışma saatleri açısından sömürüye ve hatta cinsel tacize karşı savunmasız hale getiriyor. Federasyon, 2018 yılında Faslı kadın işçilere karşı cinsel taciz gibi ortaya çıkan ciddi ihlallere karşı çalışmalarını yoğunlaştırdı ve cinsel tacize maruz kalan kadınlara psikolojik ve yasal destek sağladı. Yaşanan sorunları uluslararası alana taşıdık ve buda önemli mevzuat reformlarının hayata geçirilmesine katkı sağladı” ifadelerinde bulundu.

‘Fas'a döndüklerinde hükümet teşvikleri olmalı’

Samira Mohia, kadınların hakları konusunda eğitilmesinin önemine vurgu yaparak, “Kadınların çalışma ve iltica ile ilgili haklarını bilmesi için de İspanyol yasalarını da öğrenmesi gerekiyor. Fas ve İspanya'daki sivil toplum kuruluşları, kadın işçilerin koşullarını izlemesi, kadınların maruz kaldıkları ihlalleri bildirebilmeleri için de güvenli bir iletişim kanalını sağlıyor. Ayrıca kadın işçiler Fas'a döndüklerinde, yerel ekonomiye entegrasyonlarını sağlamak için küçük projeler veya tarım kooperatifleri kurmalarını teşvik edecek hükümet teşvikleri olmalıdır. Kadınların sezon boyunca zor koşullarda çalışmaları kabul edilemez. Kendileri ve aileleri için sürdürülebilir bir gelecek inşa etme fırsatı olmalı” diye belirtti.

Samira Mohia, sözlerini şöyle tamamladı: “Hükümetler ve insan hakları örgütleri arasında iş birliğini gerektiren ahlaki ve hukuki yükümlülüklere ihtiyaç vardır.”