Mala Jin’in çalışmaları açısından demokrasi ve eşitliği esas aldığını belirten Cizîrê Bölgesi Mala Jin Yönetim Kurulu Üyesi Îlham Omer, “Biz üç kadınla Mala Jinê’yi kurduk, bugün binlerce kadın bu çalışmaya katıldı” dedi. 

RONAHÎ NÛDA

Qamişlo- 19 Temmuz Devrimi ile birlikte Kuzey ve Doğu Suriye’de büyük gelişmeler yaşandı. Kürt kadınları Rojava Kürdistan devrimini kadın devrimine çevirmeyi başardı. Bugün Kürt kadınları Kürt Lider Abdullah Öcalan tarafından sunulan Demokratik Modernite sisteminin öncülüğünü yapıyor. Devrimin gelişmesinde Mala Jin, kadınların kendi kimliğini koruyabilecek şekilde devrimin başlatılma hamlesinde büyük bir rol üstlendi. Bugün tüm dünya kadınları var olma mücadelesinin ilhamını kadın devriminden alıyor ve bu ilhamla kadınlar tekrardan kendi özüne yani tanrıçalığına dönüş yapıyor. Mala Jin’in kurucularından ve aynı zamanda bu kurumda kadınların sesi, kimliği ve varlığını korumada büyük bir rol oynayan Îlham Omer, çalışmaları hakkında değerlendirmelerde bulundu.

“Mala Jin’in kurulmasına büyük bir ihtiyaç vardı” 

Mala Jin’in 2011 yılında kurulduğunu söyleyen Îlham Omer, şu bilgileri verdi: “Rojava Kürdistan’ında devrim gerçekleşti ve biz bir yandan devrimi ele aldık diğer yandan da toplumu ele aldık. Biz bu yöntemle özümüze dönüş yaptık ve bundan kaynaklı da Mala Jin’i kurmaya ihtiyaç duyduk. İlkin biz Mala Jin’i Qamişlo kentinde açtık. Çünkü bölgemizde bu kurumu açacak o imkan ve şartlar vardı. Suriye’nin genelinde bir savaş vardı ve insanlar bizim bölgemizi güvenli gördüğü için buraya akın ediyordu ve yerleşiyordu. Toplumumuz ve Suriyeli kadınlar yan yana gelince de biz bu evi açmaya ihtiyaç gördük.” 

“Kuzey ve Doğu Suriye’de 62 şubemiz var”

Kuzey ve Doğu Suriye genelinde 62 yerde Mala Jin kurduklarını dile getiren Îlham Omer, “Qamişlo’da Mala Jin’i açtıktan sonra Rojava Kürdistan bölgesinin tümünde açtık ve daha sonra da tüm Kuzey ve Doğu Suriye’de açmaya başladık. Rakka, Tabqa, Dêrazor ve Minbic gibi Arap bölgeleri DAİŞ çetelerinden özgürleştikten sonra oralarda da Mala Jin’i açtık. Yine Süryani kadınları için Eştarut adında iki Mala Jin açıldı. Bunun yanı sıra mülteci kamplarında da şube açıldı ve mülteci kadınların tüm sorunları ile ilgileniliyor” ifadelerinde bulundu. 

“Komiteler şeklinde örgütleniyoruz”

Mala Jin’in tüzük ve programına göre 4 ana madde üzerinden örgütlemelerini yaptığını aktaran Îlham Omer, “Mala Jin’in tüzük ve programı çerçevesinde sulh, yönetim, eğitim, basın ve arşiv komiteleri şeklinde örgütleniyoruz. Adalet Divanı da 2011 yılında kuruldu ve bunun tartışmasını yürüttükten sonra bizim çalışmalar için de divanın gerekliliğine ihtiyaç duyduk. Şu anda adalet divanı, Mala Jin ve sulh komitelerin birbirleriyle bağlantıları var. Toplum bizi tanıdıktan sonra ve bizi dayanak olarak gördükten sonra Mala Jin hem kadınların hem de topluma mal olduğunu söyleyebiliriz. Yani özgün olan bu çalışma artık toplumun tüm kesimini kapsadı ve artık erkekler de Mala Jin’e başvuru yapmaya başladı ve sorunların çözümünü orada aramaya başladı” dedi. 

“Tüm dünyaya örnek teşkil ediyoruz”

Kadın Adalet Meclisi’nin 2016 yılında yapılan bir konferans ile karar altına alındığını kaydeden Îlham Omer, sözlerine şöyle devam etti: “Meclis kuruldu ve tüm dünyada duyarlılık yaratmaya başladı. Dünyanın dört bir yanından binlerce kişi kurulan bu sistemimizi merak ederek ziyaret etmeye başladı. Adalet, Sulh ve Mala Jin’in kurulmasına neden ihtiyaç duyuldu? Çünkü bazen kadınlar artık haklarını elde etmeye yetmiyordu. Kadın Adalet Meclisi kurulduktan sonra kadınların sorunlarının çözümü, destek ve müdahale edebileceğimizi gördük. Sulh, Adalet ve Mala Jin kadınları olarak sürekli kadınların ve toplumun sorunlarının çözümü için yoğun tartışıyoruz ve Rojava olarak kurduğumuz sistem açıdan tüm dünya kadınları için örnek teşkil eder hale geldik.”

“Mala Jin’de eşitlik ve adalet var” 

Gelen veya karşılaştıkları sorunları mutlaka çözmeye çalıştıklarını dile getiren Îlham Omer, “Mala Jin toplumun, kadınların, erkeklerin, aile ve çocukların acılarını ve sorunlarını çözüyor. İlk başlarda biz toplum içinde kabul görülmüyorduk. Kabul görülmemiz için topluma Mala Jin’de eşitlik ve adaletin olduğu yönünde bir bakış açısını yaratmayı başardık. Biz Mala Jin’de hem kadınları hem de erkekleri bilinçlendiriyoruz. Hak ve adalet hangi tarafta ise ona göre yaklaşım gösteriyoruz. Bunun için de toplumda eşitlik ve adaletin olduğunu görünce bir sorunla karşılaşınca Mala Jin’e geliyorlar” sözleri ile ortaya çıkardıkları farkındalığa dikkat çekti.

“Anneler Mala Jin’de yer alıyor”

Îlham Omer, Mala Jin çalışmalarında yer alan kadınların annelerden oluşmasının nedenini ise şöyle açıkladı: “Ortadoğu toplumlarında her zaman yaşları büyük olanlara hürmet ve saygı duyuluyor. Toplumun bu çalışmayı önemli ve saygın görmesi için anneler yer alıyor. Aynı zamanda yeni üyeler aldığımızda onları eğitmek için anneler çalışma yürütüyor. Genç bir kadında onlarla birlikte giderek, annelerden çalışma, yol ve yöntemleri öğreniyor. Annelerin yaşam tecrübeleri daha fazladır, toplumun sorunlarını dinlediğinde elde ettiği tecrübe ile o sorunları da rahatlıkla çözebiliyor. Toplumumuz da yaşları büyük olanları iyi dinliyor ve söylediklerini uyguluyor. Tabii bazen eskilerde kalmak ve bugünün değişim ve dönüşüme de açık olmak gerekiyor. Kalıpçı yaklaşmadık, zamanla aşama aşama değişim ve dönüşüme de ayak uydurduk. 2014 yılında kadın yasası çıktıktan sonra daha da net bir şekilde kadınların sorunlarına nasıl yaklaşacağını öğrendik. Kadın yasasında her iki cinsiyete de eşit bir yaklaşım var.” 

“2021 yılında 56 kadını intihar ve katledilmekten kurtardık”

Sistemlerinin bazı çevreler tarafından karalanmaya çalışıldığına dikkat çeken Îlham Omer, “Sistemimizi toplum içinde karalamak için Mala Jin boşanma evi olarak lanse edilmeye çalışıldı. Biz de bu karalama ve yorumlara Mala Jin’in bir eğitim evi olduğu cevabını verdik. Mala Jin olarak birçok tehdit ve dedikodulara maruz kaldık ancak tüm bu zorluklara karşı mücadele ettik. Eğer Mala Jin boşanma evi olmuş olsaydı bu kadar davayı çözemezdi. Biz 2021 yılı içinde 56 kadını intihar ve katledilmekten kurtardık. Mala Jin hakkında doğru konuşmayanlar, Rojava’nın genelini karalamaya çalışıyorlar. Tabi ki her şeye rağmen eksiklikler var ama daha çok karalama boyutuyla yapılıyor. Kadın hareketi olarak bizim bir ilkemiz var; nereye gidersek gidelim biz kendi sistemimizi kuruyoruz ve yürütüyoruz. Mala Jin’e gelen davalar her iki tarafın rızasıyla sonuçlanıyor. Amacımız sadece acıları sarmak değil aynı zamanda kadınların bilinçlendirilmesidir de…” diyerek, çalışmaları hakkında bilgi verdi.     

“Mala Jin Fransa’da ödül aldı” 

Mala Jin’in Fransa’da bir ödül de aldığı hatırlatmasında bulunan Îlham Omer, konuyla ilgili şunları dile getirdi: “Kadınlar Rojava Kürdistan’ında büyük adımlar attı çünkü kadınlar anne, bacı, eş ve arkadaştı. Kadınlar Rojava Kürdistan devriminin öncülüğünü yaptı ve onun için de büyük kazanımlar elde edebildi. Mala Jin tüm dünyada yayıldı. Aynı zamanda Mala Jin Fransa’da bir ödül de aldı. Bu da bizim başarılı olduğumuzu gösteriyor. Dünya ülkelerinden birçok kadın geldi, sistemimizi tanıdılar ve çok etkilendiler. Kendi ülkelerinde bu sistemi kurmak istediklerini söylediler. Birçok enternasyonal kadın Mala Jin’e gelerek eğitim görüyor. Büyük bir gelişme var ve bu gelişme her daim sürecek.”

Çocuk evlendirmeler ve çok eşlilik

Îlham Omer, Mala Jin’e gelen sorunları da şöyle sıraladı: “Çeşit çeşit sorunlar elimizin altına geliyor. 2014 yılında kadın yasasının çıkmasıyla bazı şeyler daha da netleşti. Ancak halihazırda zorlandığımız sorunların başında küçük yaşta evlilik ve çok eşliliklerdir. Biz bu sorunlar karşısında büyük mücadele yürütüyor ve kadın yasasına göre yaklaşıyoruz. Bu eksiklikleri en aza indirmek için daha çok eğitime ağırlık veriyoruz. Düşmanımız Kürtler için ahlak ve eşit yaşamın çok önemli olduğunu bildiklerinden çeşitli oyunlarla bölgeye yaklaşılıyor.” 

“Erkekler değişim ve dönüşümü gördü” 

Erkeklerin de sorunların çözümü için Mala Jin’e geldiklerine dikkat çeken Îlham Omer, “Tüm dünya devrimlerinde, devrim başladığında o ülke harabeye dönüşüyor. Kuzey ve Doğu Suriye olarak bölgemizin harabeye dönüşmesine izin vermedik. Birçok erkek de sorunların çözümü için yanımıza geliyorlar. Bazı konularda erkekler de zorluklar yaşıyor. Erkeklerin de acısı ve sorunları var. Biz erkeklerin de kadınların da zorluklar çekmesine izin vermiyoruz. Biz hiçbir zaman kadınları bir tarafa atmıyoruz, tam tersine eğitiyoruz. Birçok erkek Mala Jin karalamasını kabul etmiyorlar ve Mala Jin’i savunuyorlar. Birçok erkek Mala Jin’deki değişim ve dönüşümü gördü” dedi.

“Demokratik aile eşitlik esası üzerine kurulur”

Demokratik ailenin eşitlik esası üzerine kurulu olduğunu söyleyen Îlham Omer, eşitlik ilkesinin her iki cinsiyet arasında olması gerektiğini ifade etti. Îlham Omer, “Çevresinden önce ilk başta evin içini düzenlemek gerekiyor. Eşit ve demokrat aileyi evin içinden başlatmak ve topluma yaymak gerekir. Her birey demokrat bir aile kurmak istiyorsa Önder Apo’nun kitaplarını okusun” tavsiyesinde bulundu.   

“Üç kadın bir Mala Jin ordusunu kurdu” 

Devrim ile birçok gelişme yaşandığını bunlardan birinin de Mala Jin’in kurulması olduğunu belirten Îlham Omer, şöyle konuştu: “Rojava Kürdistan devrimi ile büyük adımlar attık, Mala Jin de çok büyük adımlar attı. Birçok gazeteci, aydın ve siyasetçi bizi ziyaret ediyor ve devrimden etkileniyorlar, buda başlı başına başarılı bir adım. Mala Jin toplumun öncüsüdür. Mala Jin isim olarak da dünyada yayılmış durumda. Biz üç kadınla bu çalışmaya başladık, bugün binlercesi katıldı. Dêrazor bölgesi çetelerden kurtarıldıktan sonra ilk kez orada Mala Jin açtık, yüzlerce Arap kadını oraya akın etti ve onların sorunlarına çözüm bulmamızı istediler. Üç arkadaş ile adım atmış olabiliriz ancak Önder Apo’nun felsefesi ve şehitlerin sayesinde yüzlerce kadın şuanda çalışma yürütme aşamasına geldi. O üç kadın her şeyi göze alarak çalışma yürüttü ve bugün yüzlercesine ulaşmasına vesile oldu. Üç kadın bir Mala Jin ordusunu kurdu. Sadece kadınların sorunlarını değil onun yanında eğitim, savunma, mahalle ve evlerimizi de koruyorduk.” 

“Mala Jin kadınlar için ilaçtır” 

Kadınlara sorunların çözümü için Mala Jin’e gelmeleri çağrısında bulunan Îlham Omer, “Son olarak Rojava Kürdistan’ındaki tüm kadınlara çağrımız kadınların kendilerini özgürleştirmeleri ve toplumun özgürleşmesi için de korkmadan adım atmaları gerekir. Ne kadar acıları varsa Mala Jin onlar için ilaçtır. Biz Kongra Star’ın bir bölümüyüz ve tüm kadınların anneleriyiz” diyerek sözlerini noktaladı.   

Yarın: Qamişlo Kadın Adalet Meclisi Üyesi Henîfe Mihemed: Kadınlar adaletin temelidir