TEWAR PÊNCEWÎNÎ

Silêmanî- Federe Kürdistan Bölgesi’nde kadınların 2023 yılı gündemleri, Türk devletinin sivilleri de hedef aldığı savaş politikaları, hükümetin bu politikalara verdiği destek sonucu gelişen toplumsal yozlaşma, artan kadına yönelik şiddet ve derinleşen ekonomik kriz oldu.

Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’a uygulanan ağırlaştırılmış tecrit ise kadınların en temel gündemi oldu. Kadınlar, yıl boyunca Abdullah Öcalan’ın fiziki özgürlüğü için eylem ve etkinlikler yaptı. Etkinliklerde Abdullah Öcalan’ın “jin jiyan azadi” felsefesi tartışıldı. Rojava Kadın Devrimi ve Rojhilat’taki “Jin jiyan azadi” ayaklanmasının ortasında yer alan kadınlar, özgür bir yaşamı mümkün kılmak için mücadelesini sürdürdü.

RJAK 2023 yılını mücadele ile geçirdi

Kürdistan Kadın Özgürlük Hareketi (RJAK), tüm yıl alanlardaydı. Kadın sorunlarından toplumsal sorunlara çözüm için mücadele veren RJAK, Federe Kürdistan’da “Jin jiyan azadi” felsefesini topluma taşıyarak, ahlaki politik toplumun yaratımının öncülüğünü yaptı. RJAK, Viyan Soran, Leyla Kasım, Şirin Elamhuli, Gurbet Aydın gibi kadın öncüleri şehadetlerinin yıldönümlerinde düzenlediği etkinliklerle andı. “Jin jiyan azadi ile kadın devrimine yürüyoruz” sloganıyla 8 Mart Dünya Kadınlar Günü çeşitli etkinliklerle RJAK öncülüğünde kutlandı. 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü’nde "Kadına yönelik soykırıma karşı mücadelemizi Jin jiyan azadi felsefesiyle sürdüreceğiz" şiarı ile kadınların ulusal kıyafetleriyle katıldığı yürüyüş düzenleyen RJAK, dayanışma mesajları verdi.

Toplumsal yozlaşmayı hedefleyen bir özel savaş politikası olarak toplum içinde gelişen kumar alışkanlığına dair de kadınlar yıl boyu örgütlenerek, farkındalık çalışması yürüttü.

Tecride karşı mücadele

Türk devletinin saldırılarına ve kimyasal silah kullanımına ilişkin, çok sayıda açıklama ve eylem yapan RJAK, uluslararası kurumlara çağrıda bulundu. Mexmûr Mülteci Kampı’nın, Irak hükümeti tarafından kuşatılmasına dönükte sokaklara çıkan RJAK, işgal politikalarına karşı kamp halkı ile dayanışma içinde oldu. RJAK, Abdullah Öcalan üzerindeki ağırlaştırılmış tecride dikkat çeken eylem ve açıklamalar ile “Abdullah Öcalan’a özgürlük, Kürt sorununa çözüm” hamlesi içerisinde mektup ve hashtag çalışmaları ile yer aldı.

Kadınlar ‘16 Günlük Aktivizm’ kampanyasına aktif katıldı

RJAK, 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü ile 10 Aralık İnsan Hakları Günü tarihleri arasında 16 gün süren “Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddete Karşı 16 Günlük Aktivizm” kampanyasına sivil toplum örgütleri ve kadın örgütleri ile aktif katılım sağladı. Şiddete karşı toplumu bilinçlendirmeye dönük çok sayıda seminer ve ağaç dikme eylemi gibi aktiviteler ile farkındalık çalışmaları yürütüldü. Birçok kentte bir araya gelen kadınlar, kadına yönelik şiddetin bir insan hakkı ihlali olduğunu vurguladı.

Nagihan Akarsel’in çalışması hayata geçirildi: Hiçbir hayal yarım kalmayacak

Kurdistan Kadın Kütüphanesi için çalışmalar yürüttüğü Federe Kurdistan Bölgesi’nin Silêmaniyê (Süleymaniye) kentinde 4 Ekim 2022 tarihinde suikast sonucu katledilen Jineoloji Araştırma Merkezi üyesi ve Jineoloji Dergisi editörü akademisyen Nagihan Akarsel’in projesi olan “Kürt Kadınları Kütüphane, Arşiv ve Araştırma Merkezi” 2 Haziran’da açıldı. “Kadının dilinden kadınların tarihini yazmak”, “Hayallerimizi yazdıkça, kaydettikçe ve paylaştıkça gerçekleştiriyoruz, geleceğin harmanına hafızamızı taşıyarak, Nagihan Akarsel’in anısına” şiarıyla iki gün süren programa, Başur, Bakur, Rojava, Rojhilat, Şengal, Almanya, İspanya’dan 300’e yakın kadın katıldı.

Kadınlar Abdullah Öcalan’ın fiziki özgürlüğü için mücadele etti

Yıl boyunca Federe Kürdistanlı kadınlar, Abdullah Öcalan’a uygulanan ağırlaştırılmış tecridin kaldırılarak, fiziki özgürlüğü için mücadele etti. Ortadoğu’daki krizlere çözümün Abdullah Öcalan’ın Demokratik Ulus Paradigmasının olduğunu savunan kadınlar, 10 Ekim’de 74 merkezde başlatılan “Abdullah Öcalan’a Özgürlük, Kürt Sorununa Çözüm” hamlesine de aktif katıldı. Federe Kürdistan Öcalan Özgürlük Komitesi, 4 Nisan’da hem topraklarına dönük Türk devletinin işgal saldırılarını kınamak hem de tecride dikkat çekmek için "Uluslararası komploya son vermenin zamanı geldi" sloganıyla kampanya yürüttü. Kampanya kapsamında açlık grevleri de düzenlendi. Yine uluslararası komplonun yıldönümü 15 Şubat’ta Silêmanî’de geniş kitlelerin katıldığı bir yürüyüş gerçekleştirildi.

Kandil’de coşkulu Newroz

Kandil’de bulunan Newroz alanında binlerin katılımıyla Newroz coşkuyla kutlandı. Mücadeleyi büyütme ve toprakları koruma mesajının verildiği Newroz kutlamasında, Lozan Antlaşması’nın 100’üncü yılına atıfta bulunularak, soykırım anlaşmalarının bozulacağı belirtildi. Ulusal kıyafetleri ile Newroz’a katılan kadınlar, attıkları “Jin jiyan azadi” slogan ile Abdullah Öcalan’ın felsefesi etrafında kenetlendiklerini vurguladı.

Toplumsal sorunlara sanatla yanıt verdiler

Kadınlar kültür sanat alanında da çok sayıda çalışma gerçekleştirdi. Resim, heykel ve fotoğraf sergileri düzenlendi. Festivallerle tiyatro oyunları sahnelendi. Kadınların sorunlarına ve mücadelelerine değinilen sanat çalışmalarında, işgal edilen doğa da işlendi. Ranya’da öğretmenler “Duyguyu, renkleri ve gençliği hissetme” adlı sergi düzenledi. Bu sergide Rojhilatlı kadın sanatçıların eserlerine de yer verildi. Rojhilat ve Tahran’dan 309 sanatçının “Renklerin sığınağı” ile Güney ve Rojhilatlı sanatçıların "Rojava'nın Kadınları ve Hayatı" başlıklı ortak sergile Halepçe ve Silêmanî’de düzenlendi.

İşgal politikalarına destek ekonomik krizi derinleştirdi

Federe Kürdistan hükümetinin, Türk devletinin işgal ve özel savaş politikalarına verdiği destek halkın her kesimini etkiledi. Kadına yönelik şiddetin ve şüpheli ölümlerin arttığı bölgede, derinleşen ekonomik kriz ise en çok eğitim alanını etkiledi. Öğrencilerin bursları kesilirken, öğretmenlere aylarca maaş ödemesi yapılmadı. İşsizliğin arttığı Güney Kürdistan’da yıl boyunca öğretmenler protesto eylemleri gerçekleştirerek, iş bıraktı. Silêmanî, Halepçe, Koye, Garmian, Raperin gibi kentlerde yapılan eylemler 3 ay sürdü.

Yapılan önemli çalışmaların bazıları şöyle:

*Kürdistan Solu ve Kürdistan Kadın İttifakı Ortak Çalışma Komitesi, Kürdistan Karar Alma ve Barış İnşa Merkezi'nde, kadın sorunlarına ilişkin toplantı gerçekleştirdi.

*Kürdistan Kadınlar Birliği (KWU), Dünya Kadınlar Günü nedeniyle “Kadının gücü birliktendir” sloganıyla sanat etkinliği düzenledi.

*Kürt Kadın İlişkileri Örgütü (REPAK), Bolivya'dan Cla Cooper, Kore'den Caroline Kim, İran'dan Raha Zamani, Eritre'den Kokhob Mehritab ve Rojhilat Kurdistan’dan Zainab Bayazidi'den oluşan farklı ülkelerden kadın temsilcilerinden oluşan heyet ile bir araya geldi.

*Kuzey Kürdistan’dan Tevgera Jinen Azad (TJA) öncülüğünde oluşan heyette yer alan kadınlar, Federe Kürdistan’da siyasi parti ve kadın örgütleri ile temaslarda bulundu.

*Tahran’da ‘ahlak polisleri’ tarafından katledilen Jina Mahsa Amini’nin yaşamını yitirişinin yıldönümü olan 16 Eylül’de çeşitli etkinlik ve seminerler düzenlendi. Jina Kültür Merkezi de çeşitli etkinliklerle Jina’yı andı.

*Türkiye ve Kuzey Kürdistan’da 6 Şubat tarihinde meydana gelen depremde milyonlarca insan etkilendi. Depremzedelerle dayanışma için Kürdistan Kadınlar Birliği, RJAK tıbbi malzemeler başta olmak üzere yardım kampanyası yürüttü.

*Şengal Katliamı’nın yıl dönümünde farklı inanç ve topluluklardan kadınlar Silêmanî’de bir konferans gerçekleştirdi.

*18-19 Ağustos’ta Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta Jin Kadın Örgütü ve Newroz Kültür ve Sosyal Derneği öncülüğünde gerçekleşen “Jin jiyan azadi ile kadın hareketleri deneyimi” konferansına Başur Kurdistan’ından da bir grup kadın katıldı.

*Federe Kürdistan’ın Koye kentinde bir araya gelen kadınlar, hak ve özgürlükler için mücadele yürüten kadınlara “Kardeş Melek Ödülü” verdi.

*Hewlêr’de “Lozan'ın Yüzüncü Yılı, Toprak ve Kimliğin Korunmasında Kadının Rolü” konulu konferans düzenlendi.

*Silêmanî Üniversitesi Beşeri Bilimler Fakültesi öncülüğünde ve Dünya Üniversitesi iş birliği ile “Toplumun ve Tarihin Aynası Kadınlar” başlıklı uluslararası bir konferans düzenlendi.

Yarın: Êzidî kadınlar 2023’de jin jiyan azadi ruhuyla direndi