ROJ HOZAN

Qamişlo – Osmanlı döneminde, Ermeni ve Hristiyan halkına karşı gerçekleştiren soykırımın üzerinden 106 yıl geçti. Farklı kaynaklar tehcir ve katliamlar sonucunda 800 bin ila 1,8 milyon arasında Ermeni’nin katledildiğini belirtiyor. Yaşanan katliamdan kaynaklı birçok Ermeni Suriye’ye sürüldü. Osmanlı askerlerinin koruması eşliğinde yaşadıkları yerlerden sürülen Ermeniler; sürgün sırasında yiyecek ve su sıkıntısı yaşadı. Çeşitli raporlara göre, soygun, tecavüz ve katliamlara da maruz kaldılar. Soykırım kelimesini kabul etmeyen Türkiye’ye yönelik son zamanlarda soykırımın tanınması için çağrılar yapıldı. 2021 yılı itibarıyla 33 ülke Ermenilere dönük katliamı resmen soykırım olarak tanıdı.

Soykırımın hikayesini dinleyerek büyüdüler

Her ne kadar bu olayın üzerinden yıllar geçmiş olsa da anne, baba, dede ve neneleri olaya tanıklık eden çocuklar, büyüklerinin kendilerine anlattıkları olayın gerçekliği ile büyüdüler. Büyüklerinden dinleyerek olayı öğrenenler, bugün bütün yaşananları kendi çocuklarına aktarıyorlar. Bunlardan biri olan Feride Sewme, aslen Şırnak kentinin Temerze köyünden. 85 yaşında olan Feride Sewme, Kuzey ve Doğu Suriye’nin Qamişlo kentinin Tirbesiye ilçesine bağlı Maşoqa köyünde yaşıyor. Feride Sewme’nin anne ve babası yaşanan soykırımda ailesinden birçok kişiyi kaybetti. Katliamın hikayesini anne ve babasından duyan Feride Sewme, Ermeni ve Hristiyan halkına yönelik katliama ilişkin ajansımıza konuştu. Sağlık durumu el vermediği için ise kızı Hizniye Osman, onun ağzından fermanın hikayesini anlatmaya devam etti.

Anne ve babası soykırımdan kurtulmuş

Çocukken anne ve babasından çok acı hikayeler dinlediğini ifade eden Feride Sewme, “Aslen Hristiyan’ız ve eşimin ailesi de Ermeni’dir. 106 yıl önce henüz ben dünyaya gelmemiştim. Ancak ailemin hikayesinden o süreçte neler yaşandığını biliyorum. Ermenilerin yaşadığı soykırımı anne, babam ve eşimin ailesi de yaşadı. O katliamda 3 amcam ve çocukları, 2 halam aileleriyle birlikte katledildiler. Babam ve bir halam katliamdan kaçarak kurtuldular. Annemin ailesinden 50 kişi katledildi. Annemi de birileri kurtarmış. Annem ve babam o günlerde neler yaşandığını her zaman anlatırlardı” dedi. 

Ailesinin yaşadıklarını anlattı

Feride Sewme, anne ve babasından dinlediği soykırımın hikayesini şu şekilde anlattı: “Anne ve babam Şırnak’ın Temereze köyünde aileleriyle birlikte yaşıyorlarmış. Bu köy Hristiyanların köyüdür. Ailem, o kara günde insanların kılıçla öldürüldüğünü ve bazılarına zorla din değiştirildiğini söyledi. Gördükleri herkesi katlediyormuş. Ailemde Suriye’ye kaçmış ve burada Rojavalı ailelerin yanında kalmışlar. Annem gözlerinin önünde hamile bir kadının nasıl öldürüldüğünü, insanları nasıl canlı canlı yakıldığını anlatırdı. Bunu annem hiçbir zaman unutmadı. Annemin o zaman yaşı büyük değilmiş. Bu yüzden onu almak istemişler. Ama annem bir aileyle Suriye’ye kaçmış ve babamla evlenmiş. Babamda halam ile birlikte Suriye’ye kaçmış. Bununla bile insanlara nasıl vicdansız bir şekilde yaklaşıldığını görebiliriz.”

O da kendi çocuklarına aktardı

Anne ve babasının dinlerini değiştirmediğini sözlerine ekleyen Feride Sewme, “Ancak Ermeni olan eşimin ailesinin dini zorla değiştirilmiş. Neden dinlerini değiştirdiklerine ilişkin baskı uygulamak doğru değil. Çünkü neler yaşadıklarını bilmiyoruz. Eşimin ailesinden de çok sayıda kişi katledildi. Hepsinin yaşadığı acıları hissediyorum. Bana soykırımın hikayesini anlatanların hepsi yaşamını yitirdi. Ancak ben soykırımdan yaşananları çocuklarıma da anlattım. Soykırımın hafızasını bununla canlı tutuyorum” diye konuştu.

“Egemen zihniyet değişmedi”

Soykırımdan bu yana yaşanan olaylara değinen Feride Sewme, “Osmanlı’dan bugüne Türkiye devletinin zihniyeti değişmedi. Ermeni ve Hristiyan halkının yaşadıklarını bugün Kürt halkı da yaşıyor. Kürtler yardımseverler. Anne ve babam da Kürtler sayesinden soykırımdan kurtuldu. Bunun için Kürtlere saygım var. Şuan Kürtçe konuşuyorum. Bu Hristiyan kültürünü ve dilini unuttuğum anlamına gelmiyor. Ben Kürtlerin içinde büyüdüm ve etrafımda hep Kürtler var. IŞİD’in Şengal’e saldırdığını duyduğum zaman anne ve babamın hikayeleri gözlerimin önünden geçti. Egemen zihniyet her yerde aynıdır. Sadece ismi değişmiştir” diye belirtti.