EBÎR MUHEMED

Qamişlo – Kadınların yaşadığı sorunlarla ilgilenen ve çözüm gücü olan Kadın Koordinasyonu, Kuzey ve Doğu Suriye'deki Özerk Yönetim bölgelerinde faaliyet yürütüyor. Sorunlarla ilgilenmenin yanı sıra kadınların birçok alanda yer almaları ve bu alanlarda görev üstlenmeleri konusunda da teşvikte bulunan Kadın Koordinasyonu, önemli başarılarda elde ediyor. Özerk Yönetim bünyesinde örgütlenen Kadın Koordinasyonun çalışmaları hakkındaki sorularımızı Cizîre Bölgesi Özerk Yönetim Kadın Koordinasyonu’ndan Perwîn Yûsif yanıtladı.

“Kadın Koordinasyonu 2014 yılında kuruldu”

Özerk Yönetim'de Kadın Koordinasyonu nasıl ve neden kuruldu?

Cizîre Bölgesi'nde 2014 yılında Özerk Yönetimin kurulmasından bu yana Kadın Koordinasyonu da kuruldu. 2015 yılında resmi olarak duyurusu yapıldı ancak 2014 yılında fiili olarak çalışmalarına başlamıştı. Önceleri kanton olarak biliniyordu, daha sonra Özerk Yönetim organları genişledikçe kadınların sistem, birlik ve kanunlar açısından koordinasyonu da büyüdü ve genişledi. Kadınların yaşadığı tüm durumlara göre kadınların birbirine sahip çıkması ve büyük bir güç olması için Kadın Koordinasyonu’nun kurulması gerektiğini gördük. Bu koordinasyonun kurulmasındaki amaç, Özerk Yönetim içerisinde kadınlara, kadın varlığının güçlendirilmesine, kadın kuruluşlarının sayısının attırılması, idare ve görevlerde, politikada ve mesleki yönden gelişmelerinin sağlanması, güçlendirilmesi amaçlanmakta. Bilindiği üzere sistemimiz içerisinde tüm kuruluşlarımız ve kurumlarımızda eş başkanlık sistemi benimsenmiştir ve uygulanmaktadır. Elbette bu Ortadoğu için yeni bir deneyim ve adımdır. Kuşkusuz zaman içinde özerk tarafı güçlendirmek için kadın daireleri ve kurumları kurulmuş ve artık sistematik olarak kadınlar tarafından yönetilmektedir.

“Projeleri takip ediyoruz, izliyoruz ve destek sağlıyoruz”

Kadın Koordinasyonu’nun ana işlevi nedir? Kadın Koordinasyonu bileşen olarak nelerden oluşur?

Özerk Yönetim'de ana çalışma ve koordinasyon çalışması kadınların eğitimi olup, Özerk Yönetim çatısı altında çalışma yürüten tüm kadınların periyodik olarak yetiştirildiği Şehit Nalin Muş adlı özel bir akademi bulunmaktadır. Ayrıca, kadınların Özerk Yönetim’de kendi sorunlarını çözmek ve bağımsız karar alma mekanizmalarına sahipler; böylece kadınlar kimsenin kadınları değersizleştirmesine izin vermemektedir. Aynı zamanda kadınların birbiri içerisinde koordineli çalışmalarını sağlayan diplomatik çalışmalarda bu koordinasyon bünyesinde yürütülmektedir. Sadece Suriye ve Kuzey Doğu Suriye’de değil dışarıdan kadın örgütleri ile de ortak çalışmalar yürütülüyor. Yine Kuzey ve Doğu Suriye’de tüm kadın örgütleri ile güçlü ilişkilerin kurulması, koordineli çalışmayı koordinasyonumuz yürütmektedir. Kadınların projeleri bu koordinasyon tarafından takip edilmektedir, izlenmekte ve destek sağlanmaktadır.

“Özerk Yönetim’de yer alan her kadın koordinasyonun da üyesi”

Özerk Yönetimin kurum ve kuruluşlarında kadınların koordinasyonu nasıl bir rol oynadı ve kadınlara ne ölçüde ulaşabildi?

Her kurulun bir komitesi veya yönetimi olarak faaliyet yürüten bir kadın ofisi de bulunmaktadır.

Ayrıca toplumda hem kadınların farkındalığı hem de kadın örgütlerinin yürüttüğü proje ve kampanyalara katılımı açısından planlar var. Özerk Yönetimde kadınların koordinasyonu, her zaman Özerk Yönetim kurumlarında ve toplumda kadınların tüm faaliyetlerine katılmaya ve desteklemeye çalışır. Özyönetim sisteminde her kadının Özerk Yönetim çatısı altında yerini aldığını, kadın koordinasyonunun bir üyesi olduğunu belirtmekte de fayda var.

“İki büyük proje yürütüldü”

Koordinasyonun kuruluşundan bu yana elde ettiği en önemli kazanımlar nelerdir?

Burada aslında şöyle denilebilir; 2015 yılında kadınların katılımlarının sağlanması, desteklenmesi için 2015 yılında ilk aldığımız kararlardan bugüne yani ilk adımlarımızdan bugüne kadınları destekleyen yasa ve yasa tasarılarının kabul edilmesinde önemli adımlar atıldı. Kadın yasalarının yorumlanması ve toplumda bir kültür haline gelmesi gereken pek çok nokta vardır. Kadın ofislerimiz ayrıca Kadın Koordinasyonu’nun odaklandığı kadınlara yönelik toplumsal büyük iki proje yürütmüştür.

“Gelişim zamanla kendini gösteriyor”

Koordinasyonun karşılaştığı zorluklar nelerdir ve aşılması için ne gibi çalışmalar yürütüldü?

Özellikle içinde bulunduğumuz mevcut durumda, savaş durumunda ve hayatın her türlü zorluğunda Özerk Yönetim'de kadınlar için birçok zorluk var. Tabii ki, şafaktan gün batımına kadar işleyen bu süreçte, acil durumlarda yardım etmek dışında, rutin olarak çok yoğun bir tempo ile çalışıyoruz.

Şunu da unutmamak lazım, kadınlar çok yoruluyor, çok emek veriyor ve bazen erkeklerin erk zihniyetinin kendisini reddetmeye çalıştığının da farkında. Bu bir zihniyet meselesi, erkek egemen zihniyetine karşı çalışma yürütüyoruz demek özet olabilir. Bu konuyla ilgili yolda kat ediyoruz, geçen yıl olduğumuz noktada değiliz, yarın bugün olduğumuz noktada da olmayacağız elbette, gelişim zamanla kendisini gösteriyor. Tabi ki kadın durmuyor, tabi ki kadın susmuyor ki bu da bu eksikliklerin ve zorlukların gün geçtikçe azalmasına ve kaybolmasına imkan veriyor, buna olumlu bakıyoruz ve eş başkanlık faktörü de var. Eş başkanlık sistemine erkeklerin yaklaşımlarını çalışmalarla daha iyi görebiliyoruz, nasıl yaklaşıyorlar, nasıl bir kültür haline geliyor ve şunu biliyoruz ki eş başkanlık sistemi bir sistem olarak, doğal olarak oturmalıdır, topluma nüfus etmelidir.

“Dayanışmayı tesis etmek büyük bir başarıydı”

İç koordinasyon sistemi kanununun onaylanmasından sonra koordinasyon çalışmasında ne gibi değişiklikler veya gelişmeler oldu?

Sistemimiz, işleyişimiz önceleri Cizîr Bölgesi düzeyinde onaylanırken, daha sonra Kuzey ve Doğu Suriye düzeyinde değiştirilmiştir. Kuzey ve Doğu Suriye'deki Kadın Koordinasyonu Özerk Yönetim'in önemli bir parçası haline geldi. Kurtarılan, özgürleştirilen bölgeler de dahil olmak üzere Rojava Kürdistan'ının tüm bileşenleri arasında dayanışmayı tesis etmek kadın koordinasyonu için büyük bir başarıydı. Kanun sayesinde bilinç değiştirilecek ve daha da büyük başarılar elde edilecektir.

“Kadın yasalarını onaylamak ve uygulamak istiyoruz”

Koordinasyonun yapmak istediği en önemli görevler ve gelecek planları nelerdir?

Özerk Yönetim'in görevleri arasında stratejik hedefimiz, Kuzey ve Doğu Suriye düzeyinde kadın yasalarını onaylamak ve uygulamaktır. Çünkü sadece Cizre ve Fırat bölgelerinde onaylanmıştır. Üç yıldır buna zemin hazırlıyoruz ve kamuoyuna tanıtıyoruz ki onlar da iyi bilsinler ve bu alanda yardımcı olsunlar. Aynı zamanda kurum ve ofisleri olan tüm kurullarımızı eş başkanlık sistemine dönüştürmeye çalışıyoruz çünkü bugüne kadar bu sistemin uygulanmadığı yerler de var. Ayrıca projelerimiz kadınlara sahip çıkmaya devam edecek, yardıma ihtiyacı olan çok kadın var ve biz onlara sahip çıkarsak ancak sorunlarımızı birlikte aşabiliriz. Sağlık projelerimizde var, kadın sağlığı merkezlerimizin yaygın şekilde inşası, oluşturulması ve tüm kadınlara ulaşır kılmasını hayata geçiriyoruz.