SİMA VALİNEJAD

Dezap- Shirabad ve banliyöleri (Nematabad, Hematabad, Hajiabad, Kamoziya), Beluc, Afgan, Özbek, Tacik vb. dahil olmak üzere farklı millet ve kültürlerin yaşadığı yaklaşık otuz beş bin nüfusa sahip. Burası İran’a bağlı Dezap şehrinin fakir ve göçmen bölgelerinden biri.

Shirabad nüfusunun önemli bir bölümünü, kimlik belgeleri olmayan İranlılar ve Afganlar oluşturuyor. Yeşil alan, asfalt yollar ve tıp merkezleri dahil olmak üzere yaşam için gerekli asgari altyapıdan yoksun olan Shirabad, aynı zamanda dilenciler, uyuşturucu bağımlıları ve evsiz insanlarla dolu. Çöpler ve şehir kanalizasyonları da çocukların oyun alanı haline gelmiş durumda.

Kadınlar şiddete maruz kalıyor

Bu bölgedeki kadınlar birçok sorunla karşı karşıya. Kadınlar yaşam kalitelerini doğrudan etkileyen ekonomik sorunların yanı sıra depresyon, kaygı, intihar eğilimleri ve diğer ruhsal bozukluklar gibi önemli psikolojik sorunlarla baş etmek zorunda. Kadınlar el emekleriyle üretime dahil oluyorlar ve küçük işlerle geçimlerini sağlamaya çalışıyorlar. Aile içinde ikinci hatta üçüncü planda olan kadınlar,  başta eşleri olmak üzere erkek şiddetine maruz kalıyorlar.

Regl bir tabu olarak görülüyor

Cinsiyet ayrımcılığına maruz kalan kadınlar yaşadıkları birçok sorunun yanı sıra regl olduklarında hijyen ürünlerine de erişim sağlayamıyor. Shirabad ve civar bölgelerdeki kadınların büyük çoğunluğunun regl hijyen ürünlerine erişimi yok ve regl bir tabu olarak görülüyor. Kadınların ifadelerine göre, regl dönemlerinde hijyenik ped yerine kirli, pis ve uygunsuz bezler kullanılıyor. Nematabad Bölgesi’nde yaşayan kadınlardan birine göre, kadınlar her türlü kumaşı, hatta işlemeli ve iğne oyalı kumaşları bile kullanıyorlar.

Sağlık sorunları artıyor

Regl utancı sorunu, regl ve regl hijyeni konusunda farkındalık eksikliği kadın sağlığını etkiliyor ve bu alanlarda insan hakları ihlalleri çok yüksek. Sağlık kaynaklarının, temiz suyun, regl hijyen ürünlerinin olmaması ve regl konusunda halkın eğitiminin olmaması ayrıca cinsiyet ayrımcılığı, kız okullarında eğitim eksikliği, çocuk yaşta evlendirmeler, cinsiyete dayalı şiddet kronik sağlık sorunlarının artmasına neden oluyor.

Hematabad Bölgesi’nde yaşayan Gergij adlı kadınlardan birinin anlattıklarına göre, ergenlik çağındaki birçok kız çocuğu, regl ile ilgili kültürel tabular nedeniyle regl döneminin acısını ve rahatsızlığını ifade edemiyor ve başkalarından yardım isteyemiyor. Kadın, bu çocuklardan birinin bez kullandığını ve bezini düşürdüğü için şiddete maruz kaldığını anlatıyor.

Sağlık hizmeti ve ürünlerine ulaşamıyorlar

Kadınların karşılaştığı bir diğer sorun ise kullanılan kumaşların yıkanması ve yeniden kullanılması sorunu. Su eksikliği nedeniyle kadınlar kıyafetlerini düzenli olarak yıkayamıyor. Kadınlara göre çoğu regl döneminde aynı bezi kullanıyor. Bahsedilen vakalara göre, birçok kadın rahim ve açıklığında çeşitli mantar enfeksiyonları, genital siğiller, cinsel yolla bulaşan hastalıklara yakalanıyor. Ayrıca mamografi ve pap smear testlerinin yüksek maliyeti nedeniyle kendilerine uygulanamaması bu bölgelerde histerektomi ve meme kanseri oranının artmasına neden oluyor. Ayrıca bu bölgelerdeki kültürel inançlar nedeniyle kadınlar doğum kontrol hapı kullanamıyor. Kadınlar, özellikle çocukları olmazsa eşlerinin onları boşamasından veya yeniden evlenmesinden korkuyorlar. Ayrıca bu bölge halkı doğum kontrol hapı kullanmanın günah olduğuna ve çeşitli kanserlere neden olduğuna inanıyor.

Okula gitmiyorlar

Regl ile ilgili eşitsizliklerin Shirabad ve çevre bölgelerdeki kadınlar üzerinde etkisi çok fazla. Pek çok genç, regl görme korkusu ve regl hijyen ürünlerinin bulunmaması nedeniyle okula gitmiyor. Birçoğu adet ağrısı, dismenore veya şiddetli regl ağrısı çekiyor ve regl görme tabu olduğu için kimseyle bu konuda konuşamıyor.

Grigij ailesi eskiden Hematabad Bölgesi’nde oturuyordu. Aile, şimdi evin kirasını ödeyemedikleri için evsiz kalmış ve Malik Ashtar Mahallesi’ndeki bir akrabalarının evine sığınmışlar. Kadınlar eski kıyafetleri veya ellerine ne geçiyorsa onu kullandıklarını ve hatta hiç suları olmadığı için yıkamakta zorlandıklarını ve aynı kıyafetleri tekrar tekrar kullandıklarını anlatıyor. Yaşadıkları bir diğer önemli sorun ise çocuklar ve aile bireylerinin düzenli olarak duş ve tuvalete gitmeleri gerekirken buna erişimlerinin olmaması.