ASMAA FATHI

Kahire- Coğrafyalar değişse de kadınların genellikle yaşadıkları sorunları aynı. Savaş ve çatışmaların gölgesinde yaşayan kadınlar birçok acıyla baş etmek zorunda bırakılıyor. Filistinli kadınlar hem ülke içinde işgal ve erkek egemen zihniyet karşısında hem de göç etmek zorunda kalıp yerleştikleri diğer ülkelerde sorunlar ve acılar yaşıyorlar. Filistinli kadınlar, bir yandan toplumsal baskılara maruz kalırken öte yandan işgal edilen topraklarını koruma gibi bir sorumluluk taşıyorlar.

Filistinli kadınların yaşadığı sorunların detaylarını Mısır'daki Filistin Kadınlar Birliği Başkanı Amal Saeed Al-Agha ile konuştuk. Sorularımızı yanıtlayan Amal Saeed Al-Agha, Filistinli kadınların erk sistem içinde ezildiklerini ifade ederken bu baskının işgal ile daha da derinleştiğine dikkat çekti.

Filistinli kadınların direniş gücünü kanıtlayan pek çok örnekle karşılaşıyoruz. Kadınların Filistin içindeki gerçekliğini nasıl değerlendiriyorsunuz?

Toprağı ve tarihi değiştirmeye çalışan ve mirası çalmaya çalışan ırkçı bir sömürgeci işgalin varlığıyla Filistinli kadınlar ülke içinde çok fazla baskı görüyor. Filistinli kadınlar nesillerin ve kimliklerinin korunmasında, topraklarına arzu edilen dönüş gerçekleşene kadar önemli bir rol oynuyorlar. Filistin toplumu işgalin varlığının ciddiyetini erken fark etmiş ve 1879'daki ilk gösteriden bu yana Filistinli kadınların varlığına alışmıştır. Filistin Kurtuluş Örgütü'nün tüm mekanizmalarına kadınların katılım yüzdesi yaklaşık yüzde 30'a yükseltildiğinden, karar alma merkezlerinde bulunmaya her zaman istekli olan Filistinli kadınlar artık ulusal kurumlarda, bakanlıklarda ve ulusal organlarda yer alıyorlar. Filistinli kadınlar tutuklandıkları İsrail hapishanelerinde de önemli bir direniş sürdürüyorlar. Cezaevlerinde tutulan kadınlar ve özellikle gebelik durumları varsa yaşadıkları sorunlar ikiye katlanabiliyor. Bu nedenle onların durumunu çok önemli görüyoruz ve onlar hakkında konuşmak ve çektikleri acının boyutlarını dünyaya duyurmak gibi bir sorumluluğumuz var.

Filistin Kadınlar Birliği'nin Mısır'da kadınlara yönelik yürüttüğü çalışmalar neler?

Filistin Kadınlar Birliği 1963 yılında Mısır'da kuruldu. Mısır'da yasal olarak bulunan Filistinli kadınlara destek için çalışır. Bir kültür komitemiz var. Birlik üyelerinden ve Mısırlı kadınlardan oluşan koro ekibi, geleneksel şarkıları seslendirerek kültürel kaynaşmayı sağlıyor. Birlik olarak Filistin’in ulusal kıyafetlerini tanıtıyoruz. Filistin ulusal kıyafetler üzerindeki nakışları üreten, Filistin’in mirasını koruyan bir komitemiz var. Yazarlar ve şairlerin desteğiyle çalışıyoruz. Kadın üyelere sponsorluk yapmak ve lise harçlarını ödemek için bir sosyal programı var. Çocuklarımız devlet okullarına kayıt hakkı olmadığı için özel okullara gidiyor ve bu da aile dayanışmasını bir zorunluluk haline getirdi.

Mısır'daki Filistinli kadınların karşılaştıkları temel zorluklar neler?

Mısır'da Filistinli kadınların karşılaştıkları pek çok zorluk var ve bunların başında eğitim geliyor çünkü çocuklarına yabancı muamelesi yapılıyor. Bu nedenle Mısır'da üniversite eğitiminin yüzdesi, özellikle tıp ve mühendislik fakültelerinde, yüksek maliyetler nedeniyle düştü. Eğitim masrafları Filistinli ailelerin kapasitesini aşıyor. Kadınlar ayrıca sağlık hizmeti kapsamında olmadıkları için sağlık boyutuyla ilgili bir kriz yaşıyorlar. Örneğin meme kanserinin erken teşhisi için bir kampanya varsa çoğu yalnızca Mısırlı kadınlara yönelik olduğu için başvuramazlar. Mısırlı bir kadının Filistinli eşine vatandaşlık verememesi ve bu nedenle sadece çocuklarına vatandaşlık vermesi gibi bazı ağır koşullar olduğu için oturma izni alma konusunda da sıkıntı yaşıyorlar.

Mısırlı ve Filistinli kadınların durumunu iyileştirmek için ne gibi çözümler sunulabilir?

Acı aynı ancak Filistinli kadının gerçekliği daha kötü çünkü oturma izni yoksa yasal sorunları ikiye katlanıyor. Durumlarını iyileştirmeye yardımcı olacak çözümlere gelince Filistinli mülteci kadınların sorunlarını entegre etmek için Mısır’daki kadın kurumlarıyla dava açtık. Mısır'da CEDAW için rapor hazırlarken, özellikle yasaların geliştirilmesi için tartışmalar yürüttük. Filistinli kadın gerçeğine ışık tutmak için forumlar düzenlense de çoğu kriz siyasi iradeye dahil edilirse çözülebilir. Filistinli kadınlar için adil bir yasa geliştirmeli. Mısır'da doğup yaşayan ve yurt dışına çıkmadıkları halde çeşitli hizmetlerden mahrum kalanların çektikleri acıları azaltan radikal bir çözüm gerekli.