MEDİNE MAMEDOĞLU

Amed- İpek böceği yetiştiriciliğinin yaygın olduğu Amed’in Pasûr(Kulp) ilçesinde yılda 60 ton yaş koza elde ediliyor. İlçe bu anlamda bölgenin ipek üretiminde birinci sırada yer alıyor.  İlçe halkı için geçim kaynağı olan bu kozalardan elde edilen ipek ise Türkiye’nin ihtiyacının yüzde 10’unu karşılıyor. Özellikle kadınların bir ay boyunca yoğun emek vererek oluşturduğu kozalar bugünlerde toplanmaya başlanırken geçtiğimiz yıla oranla koza üretiminin bu sene daha iyi olduğu belirtiliyor.

Kozalar bugünlerde toplanıyor

İlçede uzun yıllardır yapılan ipek böcekçiliği, beslenmesi ve toplanması ile kırk gün sürüyor. Kadınların büyük emek verdiği ipek böcekleri kozaya dönüştükten sonra toplanıp satılıyor. Toplanan dut ağaçlarının yaprakları ile beslenen ipek böceklerinin korunması için üstlerine çilolar(yapraklar) konuluyor. Sıcaklığın ayarı ve dut yaprakları ile gelişen ipek böceği önce kozanın dış kısmını sonra kendi vücudunun etrafını örerek, görünmez oluyor. Aşama aşama elde edilen kozaların oluşması bir ayı bulurken, ilçede yaşayan koza üreticileri haziran ayı başında topladıkları kozaları satmaya başlıyor.

‘İşimizin hem zorlukları hem güzellikleri var’

Koyacak yeri olmadığı için ipek böceklerini kendi evinin odasında besleyip, büyüten Evin Özgen yıllardır yaptığı işle geçimini sağlıyor. Toplayıp ayıkladığı kozaları sattıktan sonra kazandığı parayla kendisi ve çocuklarına baktığını söyleyen Evin Özgen, “Bu iş toplamda kırk gün sürüyor. Kırk günün sonunda onları topluyoruz. Bu işin hem zorluğu hem de güzel yanları var. Ben ipek böceklerini çok seviyorum. Onları kendi elimle besliyorum. Şu an herkes toplama aşamasında sonra da götürüp kozalarını satıyor. O kozalar kaynatıldıktan sonra ipek elde ediliyor” dedi.

‘Kuraklık kozaları azaltıyor’

Kozaların oluşumu için en önemli şeyin sıcaklık ve dut yaprakları olduğunu söyleyen Evin Özgen son iki yılda artan kuraklık nedeniyle kozaların tutmadığına dikkat çekiyor. Evin Özgen kuraklık nedeniyle dut yaprağı bulmakta da zorlandıklarını belirterek, “Geçen sene böcekleri uyutup beslememize rağmen kozalarımız gelişmedi ve hepsini atmak zorunda kaldık. Sıcaklık artınca dut ağaçları da azalıyor o yüzden kozaların yemeği de azalıyor. Onun dışında kozaların ortam sıcaklığı çok önemli 30 derecenin altına düştüğü gibi kozalar ölüyor. Bu yüzden sıcaklık her arttığında bize çok zararı oluyor. Bu sene kozalarımız yine geçen seneye oranla daha iyi durumda. Ama seneye nasıl olur bilmiyoruz” diye konuştu.

‘Temennim emeğimin boşa çıkmaması’

Geçim kapısı olarak gördüğü mesleği ilçede neredeyse bütün kadınların yaptığını belirten Evin Özgen, “Buradaki insanların başka yapacak işi yok. Ya hayvancılık yapacaklar ya da ipek böceği. Bunun dışında herhangi bir iş imkânı yok. Ben yıllardır bu işi severek yapıyorum ve kazandığım parayla kendime, çocuklarıma harçlık çıkarıyorum. Bunu yaparken de tek temennim emeğimin boşa gitmeden kozaların satışı yapmak” sözleriyle konuşmasını sonlandırdı.