REFIF ESLEEM

Gazze – Sağlık Bakanlığı'na göre, Gazze Şeridi'ndeki kanser hastalarının sayısının yüzde 47'si erkek ve yüzde 35'i kadın olmak üzere 14 bin hasta olduğu tahmin ediliyor. Meme kanseri, kadınları etkileyen kanserler arasında yüzde 32,2 ile ilk sırada yer alıyor. Erkeklerde kolon kanseri yüzde 13.2 ile en sık görülen kanser türü. Filistin İnsan Hakları Merkezi tarafından yayınlanan bir rapora göre, Gazze Şeridi'ndeki kanser hastaları genellikle tedavileri için belirlenen ciddi ilaç sıkıntısı çekiyor. Kanser tedavisinde kullanılan ilaçlar ise temel ilaçlar listesinin yüzde 50'sini aşıyor. Gazze hastanelerinde kanser hastalarının tedavisine yönelik tıbbi malzeme sıkıntısının yüzde 40'ı, radyoterapide kullanılan cihazlar, teşhis cihazları ve BT taramaları ve tiroid taramaları dahil muayeneler mevcut değil.

Abartılı bir artış var

Araştırmacı Sahar al-Najjar, Gazze Şeridi'nde kanserin yayılmasının en önemli nedenlerinden birinin, özellikle domates üretimi sırasında yüksek derecede toksik dorspanın aşırı kullanımı olduğunu ortaya koydu. Dorspanın uluslararası olarak yasaklandığını ifade eden Sahar al-Najjar, ancak denetimin olmadığı durumlarda bunun kullanıldığını belirtti. Gazze Şeridi'ndeki kanser vakalarında abartılı bir artış fark ettiğini belirten Sahar Al-Najjar, bu artışın Han Yunis vilayetinde genişletilen tarım arazilerinde kullanılan pestisit kullanımıyla ilgili olduğunu söyledi.

'Ani zehirlenmeye yol açıyor'

“Gazze Şeridi, özellikle çiftçilerin büyük bir yüzdesinin kanser ve böbrek yetmezliğinden muzdarip olması” diyen Sahar Al-Najjar, ilk olarak ekinleri gübrelemek için kullanılan insektisit türünü sorduğunu, o dönemde çoğu için dorspan adının geçmesine şaşırdığını belirtti. Sorunun özellikle çiftçilerin ürününü güvenlik süresi bitmeden hasat etmesi ve pazara arz etmesiyle bunun doğrudan tüketiciye ulaşmasından söz eden Sahar Al-Najjar, “Bu ani zehirlenme yol açmaktadır. Çiftçi kronik zehirlenmeye maruz kalmaktadır” dedi.

Dorspan kullanımını ret etti

Sahar al-Najjar, Gazze Şeridi'ndeki Tarım Bakanlığı'nın, Şerit'teki farklı bölgelerden toplanan domates meyvelerinde bu gübrenin bir yüzdesinin varlığını doğrulayan testlerin sonuçlarına rağmen, kompostlama işlemi sırasında dorspan kullanımını reddettiğine dikkat çekti. Güney ve orta bölgelerde dorspan pestisit yüzdesinin bulunmamasının, çiftçilerin o pestisiti kullanmadığı anlamına gelmediğini ifade eden Sahar Al-Najjar, “Çiftçiler uygun eğitim almadıkları için önlemede sorun yaşıyorlar. Çiftçi kimyasal pestisit kullanırken, vücudun tüm bölgelerinin kapatılmasını sağlayan koruyucu giysiler giyerken belirtilen miktarı kullanmakla yükümlüdür. Eldivenlerle bu malzemeleri kullanmalılar ve hemen sonra atılması ve iyi bir duş alınması gerekir” ifadelerini kullandı.

'Meyveleri 20 dakika tuzlu suda bekletin'

Sahar Al-Najjar, birkaç sonucun gözden geçirilmesi sırasında, Gazze Şeridi'nin kuzey ve güney tarım alanlarındaki nüfusun büyük bir bölümünde löseminin ortaya çıkması ile pestisit kullanımı arasında bir bağlantı kurulduğunu vurguladı.  Etkinliği meyvelerin olgunlaşmasında daha az etkili olan güvenli organik pestisitler kullanılarak bu pestisitten vazgeçilebileceğini ve çiftçinin buna ikna edilmeyeceğini de sözlerine ekleyen Sahar Al-Najjar, “Tüm çiftçilere sıkı bir denetim uygulamalı ve her sabah piyasaya sürülen numuneleri izlemeli. Gıda güvenliğini sağlamayı ihlal edenleri cezalandırmak gerekir. Tarım arazilerini çevreleyen yurttaşların eğitilmesi gerekir. Kendilerini ve çocuklarını havanın taşıyabileceği toksinlerle doymuş spreyden korumaları gerekir. Ev hanımlarının marketten geldikleri gibi meyveleri hemen kullanmamalılar. Onları 20 dakika tuzlu suda bekletmeli veya meyve ve sebzelerin kabuklarını soyup öyle haşlamalılar” şeklinde konuştu.