Bulunduğu konum itibariyle insanların enerjisini yükselten, Asur kubbeli evleriyle meşhur tarihi Til Nesrî köyü, bisiklet, yüzme, uzun atlama sporlarında ülke çapına yarışmacı çıkarıyordu. IŞİD saldırıları öncesinde nüfusu ortalama bin 500’ü aşan Til Nesrî köyünde bulunan Maryam El Azra Kilisesi de tahrip edilirken, Süryanilerin başkenti olarak anılan köyde bugün bir kaç hane kalıyor. Süryaniler her ne olursa olsun tarihlerine sahip çıkmaya ve korumaya çalışıyor.

SORGUL ŞÊXO 

Hasekê - Til Nesrî ya da Asur dilinde Walto köyü, Kuzey ve Doğu Suriye’nin Til Temir ilçesinde bulunan Habur Nehri kıyısındaki Süryani köylerinden biri. Süryanilere göre Til Nesri en güzel Asuri köylerinden biri. Til Nesrî, çam ağaçları, çay ve her türlü meyve ve sebzenin ekilmesi ve ürünlerinin buradan birçok merkeze gönderilmesiyle ünlüydü. İnsanlar bölgenin güzelliklerini görmek veya soluklanmak için Til Nesrî köyünü ziyaret ederlermiş. Üstelik bir de Habur suyunun kıyısında vakit geçirmek ayrı bir tad olsa gerek.

Hakkari'den Habur'a

Til Nesrî'nin tarihi 1935 yılına kadar uzanıyor. O zamanlar köy, en yaygını Irak'ta bulunan Asur kubbeli birkaç evden inşa edildi. O dönemde Til Nesrî'de yaşamaya başlayan Süryaniler, Türkiye'nin güneyindeki Hakkari bölgesinden buraya göç ettiler. Köyün tarihi kuruluşandan sonra ikiye ayrılıyor. Bu tarih ise IŞİD’in köyü ve köyün içerisinde Süryanileri sembolize eden herşeyi yakıp, yıkması ve talan etmesine varana kadar sürüyor. Öncesinde özellikle spor ile ilginenen, bisiklet, yüzme, uzun atlama sporlarında ülke çapına yarışmacı çıkaran ve bunun tüm sembollerinin köyde sergilendiği, ancak talan sırasında tüm tarihin yok olduğu anlatılıyor. Ishtar Odisho, ismi tanıdık gelir mi bilinmez, ancak Arap dünyasında yapılan spor müsabakalarında madalya alarak köyüne dönen sporculardan yalnızca biridir kendisi.

Maryam El Ezra Kilisesi ve Til Nesrî

Til Nesrî'deki Maryam El-Ezra Kilisesi, 1934'te inşa edilen Suriye'deki en eski kiliselerden biridir. Ayrıca modern bir tarzda revize edilmiş ve 2005 yılında yeniden açılmış. IŞİD’in Til Temir ve köylerine saldırısı öncesinde 7 bini aşan nüfusunun yüzde 20’den fazlasının Süryani olduğu, kasabasının Süryanilerin bölgedeki başkentleri olarak anıldığı söylenirken, bugün maalesef yalnızca 900 Süryani yurttaş kaldı.

Sadece Til Nesrî köyünde ortalama bin 500 Süryani’nin yaşadığı, bugün ise yalnızca bir kaç hanenin ayakta kaldığı köy ve köyün içerisinde kilise büyük bir hüzün kaynağı iken, halk her şeye rağmen tarihi mekanlarını terk etmemekte kararlı.