MEDİNE MAMEDOĞLU

Amed - Kürt tiyatrosu tarihte ilk yolculuğuna 1980’lerde başladı. Osmanlı döneminde sahnelerde yer almaya başlayan Kürt tiyatrosu, 1900’lerde daha da ilerledi. 90’lı yıllarda Kürt Bilim Topluluğu ve Elegez Kürt Tiyatrosu gibi toplulukların sergilediği Kürtçe tiyatroda Kürt tarihinde yer alan destansı hikâyeler Kürtçeye çevrilerek oynandı. 1950’lerden sonra Türkiye, İran ve Irak gibi ülkelerde sahnelerde yer alan Kürtçe tiyatro tarihte farklı engelleme ve zorluklar ile karşılaştı.

Kürtçe oyunlar büyük beğeni topluyor

Günümüzde İstanbul, Diyarbakır, Batman ve Van gibi büyük şehirlerde Kürtçe tiyatro sergileyen tiyatro sahneleri bulunuyor. Sahne verilmeme ya da oyun iptali gibi engellemeler ile karşılaşan tiyatrocular yaşananlara karşı sanatlarını sergilemeye devam ediyor. Sergilenen Kürtçe oyunlar izleyicilerin yoğun ilgisi ile karşılaşırken, Türkiye’de faaliyet yürüten Teatra Jîyana Nû ve Amed Şehir Tiyatrosu, geçtiğimiz ay Kerkük’te düzenlenen 2’nci Kürt Tiyatro Festivali’nden dört ödül aldı. En iyi oyuncu ve en iyi Sinematografi ödüllerini Teatra Jiyana Nu, “Tenê Ez” adlı oyunla aldı. En iyi erkek oyuncu ödülünü Amed Şehir Tiyatrosu’ndan “Tartuffe” oyunu ile Yavuz Akkuzu, en iyi reji ve yönetmen ödüllerini de yine “Tartuffe” ile Amed Şehir Tiyatrosu aldı. 

Tiyatrocular festivalden dört ödülle döndü

Beş ödülün verildiği festivalden iki ödül alarak dönmenin kendilerine mutluluk verdiğini ifade eden Teatra Jiyana Nu oyuncularından Rugeş Kırıcı, önlerindeki uzun yolda ilerlemek için çalıştıklarını söyledi. İstanbul’da faaliyet yürüten Teatra Jiyana Nu, iki ödül aldıkları Têne Ez (Sadece ben) adlı tiyatro oyununu Charlie Chaplin’in 1940’da yazdığı, yönettiği, müziklerini yaptığı ve oynadığı Büyük Diktatör filminden uyarladı.

“Engelleri yıkarak yolumuza devam ediyoruz”

Son dönemde çok güzel Kürtçe oyunlar sergilendiğine değinen Rugeş Kırıcı, oyunların izleyicilerden de tam not aldığına yer verdi. Baskı ve engelleme içerisinde Kürtçe oyunların sergilendiğine dikkat çeken Rugeş Kırıcı, “Kürtçe oyunlara çok büyük bir ilgi ve alaka gösteriliyor. Bazı zorluklarımız var, bu zorluklarda dünyadaki tiyatrocuların yaşadığı zorluklar değil. Türkiye’nin Kürtçeye ve Kürtçe oyunlarına dair sıkıntıları var. Bunlara dair bize zorluklar çıkarılıyor ama biz elimizden geldiğince bu sıkıntıları yıkarak yolumuza devam ediyoruz” şeklinde konuştu.

“Gelişim süreci için festivaller önemli bir yerde”

Türkiye’den katılan tiyatrocular olarak dört ödül alarak döndükleri tiyatro festivalinin kendileri için çok önemli olduğunu söyleyen Rugeş Kırıcı, festival ile daha çok ülkeye ve izleyiciye ulaştıklarını ifade etti. Gelişme ve eksikleri görme noktasında festivallerin önemli bir yerde durduğuna değinen Rugeş Kırıcı, Kürtçe tiyatronun gelişim süreci için neler yapılabileceğine dair tartışmaların da burada yürütüldüğüne vurguda bulundu.

“Halkın ilgisi Kürt tiyatrosu için büyük başarı 

Ulusal anlamda bakıldığında Kürt tiyatrosunda ilerleme yaşandığının çok açık olduğunu belirten Rugeş Kırıcı, konuşmasının devamında şunlara yer verdi: “Kürtçe tiyatroyu nasıl geliştirebilir ve seyircilere nasıl ulaşabiliriz; bunları konuşmak gerekiyor. Seyirciye ulaşmak çok önemli. Son yıllarda görüyoruz ki bir oyun sergilendiğinde halk buna yoğun olarak ilgi gösteriyor. Pratiklerde bunu görüyoruz. Salonlarımız olduğunda oyunların biletleri bir haftadan önce bitiyor. Bu da Kürt tiyatrosu için büyük bir başarı.”

Rugeş Kırıcı, son olarak Kürtçe tiyatroyu büyütmek ve geliştirmek için çalışmalara devam edeceklerinin altını çizdi.