KAROLİN BIZİ

Beyrut – Feminist yazar Nawal El Saadawi'nin yaşamını yitirmesinin ardından Lübnanlı kadın aktivistlerin organizesiyle anma etkinlikleri düzenlendi. Feminist gazeteci Hayat Murshed’in öncülüğünü yaptığı etkinliklerle Nawal El Saadawi için şarkılar söylendi, çellolar çalındı, duvar çizimleri yapıldı ve Saadawi’nin ölümsüz metinleri okundu. Etkinlik boyunca ayrıca, Nawal El Saadawi'nin kadınlar üzerindeki etkisi ve onlarla ilişkisi ve yazıları hakkında bir dizi konuşmalar yapan aktivistler sokakları renklendirdi.

Etkinler kapsamında Rola Abboud, opera sanatçısı Lar Joukhadar'ın ve çellist Veronique Wehbe'nin müzikleri eşliğinde eline aldığı duvar fırçaları ve boyalarıyla kollarını sıvayarak, Nawal El Saadawi’nin bir duvar resmini çizdi. Sanatçılar Saadawi için, “O’nu entellektüel ve ruhani annemiz olarak görüyoruz” dedi.

Joumana Haddad: O bizim ilham kaynağımızdı

Etkinliğin organizatörlerinden yazar ve feminist aktivist Joumana Haddad, "Nawal El Saadawi için Beyrut'ta böyle bir etkinlik düzenledik. O bizim ilham kaynağımızdı. O’nu hayatta kaybettiğimiz doğru ama fikirleri ve ilham veren mücadelesiyle bizimle yaşayacak, bizlerde tanıdığımız o mücadeleci kadını anlatmayı, anmayı asla ihmal etmeyeceğiz. Beyrut'un sadece bir kültür değil, canlı bir kültür kalbi olduğunu insanlara hatırlatmak da bu vesileyle istiyoruz. Aynı zamanda Saadawi’yi kaybetmiş olmanın da hüznünü yaşayan bir şehir artık..." ifadelerinde bulundu.

“O’nun sayesinde kendimi buldum”

Nawal El-Saadawi'yi uzun zaman önce tanıdığını söyleyen Haddad, "Bazı özelliklerimi ondan aldığımı hissettiğim için çok etkilendim. Feminist terimini tanımadan önce bir feministtim ve o’nun sayesinde kendimi buldum. Nawal El Saadawi’nin birçok kadın üzerinde büyük bir etkisi olduğunu biliyorum. Kızlarla veya kadınlarla her tanıştığımda onlarda Nawal'in etkisini görüyorum. Ölümünden sonra aslında onun ne kadar tanındığı ve sevildiğini daha çok fark ettim. Bu beni daha da duygulandırdı” dedi.

Hayat Murshed: Nawal El Saadawi üzerine tez hazırladım

Üniversite yıllarında doktora tezini, “Arap kadınları ve Nawal’in eserlerinde yasak kadınlar” başlığında hazırladığını vurgulayan Hayat Murshed ise, “Nawal El Saadawi ile birçok kez görüşmemiz oldu. Öğrencilerime her zaman kişiliğini ve düşüncelerini anlattım, önemli bir kadın olduğunu ve düşüncelerinin ölmediğini söyledim” sözleriyle düşüncelerini paylaştı.

Nawal El Saadawi kimdir?

Mart 2021 tarihinde Kahire’de 89 yaşında yaşamını yitiren feminist yazar, aktivist, doktor ve psikiyatrist Nawal El Saadawi, Mısır’da doğdu, tıp eğitimi aldı, psikiyatrist olarak çalıştı ve üniversitelerde ders verdi. 50’ye yakın oyun, roman ve öykü koleksiyonu yayınladı. Yazılarına ek olarak Nawal El Saadawi, Arap Kadınları Dayanışma Derneği’nin kurucusu ve başkanı ve Arap İnsan Hakları Derneği’nin kurucu ortağıydı. 2004 yılında Avrupa Konseyi tarafından “North-South” ödülüne layık görüldü ve ertesi yıl Belçika’da Inana Uluslararası Ödülünü aldı. Nawal El Saadawi’ye dünyanın dört bir yanında farklı üniversiteler tarafından fahri ünvanlar verildi ve Time dergisi 2020 yılında onu “Yılın 100 Kadını” listesine alıp, fotoğrafını kapak yaptı. Hayatı boyunca kadın cinsel organının kesilmesi geleneğine karşı kampanya yürüten El Saadawi, bunun kadınları baskı altında tutmanın araçlarından biri olduğunu savundu. Mısır’da kadın sünneti yasaklansa da, El Saadawi yasa dışı olarak yaygın şekilde sürdürülen bu uygulamaya karşı mücadelesini sürdürdü.

El Saadawi uluslararası düzeyde çok büyük etki sahibi oldu, kitapları 40’tan fazla dile çevrildi.

1972 yılında, kadın sünneti ve kadınların cinsel yaşamlarının baskı altına alınmasına karşı görüşlerini dile getirdiği “Kadın ve Seks” adlı kitabı yayınlandı. 1975 yılında dünya çapında milyonlarca satan “Sıfır Noktasındaki Kadın” adlı kitabı basıldı. Gerçek bir hayat hikayesine dayanan kitapta, El Saadawi cezaevinde idam hücrelerinde kalan bir kadını anlatıyordu. 1977 yılında “Havva’nın Gizli Yüzü” kitabı yayınlandı. Köylerde doktorluk yaparken karşılaştığı cinsel suistimal, taciz vakaları ve “namus cinayetleri” ile fuhuşu anlattığı bu kitabı büyük tepki yarattı ve Arap kadınıyla ilgili “önyargıları” artırmakla da suçlandı. Saadawi, 1981’de “Çatışma” adlı feminist bir derginin yayınlanmasına yardım etti.

El Saadawi 1981 yılında Enver Sedat’ın devlet başkanlığında muhaliflere karşı yürütülen operasyonlar kapsamında tutuklandı ve üç ay cezaevinde kaldı. Enver Sedat’ın suikast sonucu öldürülmesinden sonra El Saadawi serbest bırakıldı. Fakat yazdıkları hep sansürlendi ve kitapları yasaklandı.

İzleyen yıllarda radikal dincilerden ölüm tehditleri aldı, hakkında davalar açıldı, sonunda ülkesinden çıkmak zorunda kaldı ve ABD’de sürgün hayatı yaşamaya başladı, burada farklı üniversitelerde ders verdi.

El Saadawi 1996 yılında çok sevdiği ülkesi Mısır’a geri döndü ve kısa sürede ortalık karıştı.

2004 seçimlerinde devlet başkanlığına adaylığını koydu, 2011 yılında Hüsnü Mübarek yönetimine karşı sokaklara dökülenlerle birlikte Tahrir Meydanı’ndaydı. Son yıllarını oğlu ve kızının yakınında Kahire’de geçirdi.