SUZAN ABU SAİD

Beyrut - Lübnan, kadınlara oy kullanma hakkını yasallaştıran ilk Arap ülkesi olmasının yanı sıra, Birleşmiş Milletlerde insan haklarının meşruiyetini şart koşan yedi ana katkıdan biri olma özelliğini taşıyor. Buna rağmen hem kadınları etkileyen adaletsiz yasalar hem de kadınların siyasi katılımı tartışılıyor. Avukat Patricia Elias konuya ilişkin ajansımıza konuştu.

Kadınlarla ilgili dördüncü raporunu sundu

Lübnan’ın, Uluslararası Kadın Hakları Sözleşmesi'ni (CEDAW) imzalayan ülkelerden biri olduğunu ifade eden Patricia Elias, “Bu sözleşmeyi imzalayan her ülke ve hükümet sivil toplum raporu denilen şeyi sunmakla yükümlüdür. Dört yıldır ülkedeki kadının statüsü ve gelişimi ile ilgili dördüncü raporumu sundum. Bu yılın Ocak ayında altıncı raporumu vereceğim” dedi.

“Kadınlara karşı büyük bir ayrımcılık var”

Lübnan'da annenin çocukları üzerinde vesayet hakkı olmadığını belirten Patricia Elias, “Vesayet hakkı baba ile sınırlıdır. Yani baba çocukların yasal vasisi kabul ediliyor. Aynı şey belirli bir yaştan sonra velayet hakkı için de geçerlidir” diye belirtti. Patricia Elias, kadınlara karşı büyük bir ayrımcılığın yaşandığını ifade ederek, çocukların anne ve babadan mahrum kalmadan büyümeleri için dünyadaki medeni ülkelerde olduğu gibi anneye baba ile eşit haklar verilmesini gerektiğini vurguladı.

“Çocuk evlendirmeler 9 yaşında başlıyor”

Babasının ölümünde bile velayetin kadına verilmediğini, aileden başka bir erkeğe verildiğini dile getiren Patricia Elias,  Lübnan’ın çocuğun yüksek yararını öncelikli şart koşan Uluslararası Çocuk Hakları Sözleşmesi'ni imzaladığını bu anlamda çocuğun çıkarlarının gözetilmesi gerektiğini söyledi.  Çocuk evlendirmelere de değinen Patricia Elias, “Bu konu kısa, orta ve uzun vadede sadece kadın haklarına değil, aynı zamanda çocuk haklarına da etki etmektedir. Burada Lübnan'ın sözleşmeyi imzaladığını tekrar anımsatmak istiyorum. Lübnan hukukunda ceza ve medeni hukuk alanlarında, iş hukuku, sendika üyeliği ve trafikte reşit olma yaşı 18, seçimlerde oy verme ise 21'dir. Evlilik meselesine gelince, maalesef bazı mezheplerde 9 yaşında başlıyor. Kimilerinde 12 ve 14 yaşında” dedi.

“Lübnan için bir utanç”

Çocuk yaşta evlendirmelerde çocuğun yaşadığı sağlık sorunlarına dikkat çeken Patricia Elias, “Çocuk yaşta evlendirilen kız çocuklarının fiziği hamileliğe uygun olmadığı gibi, kimisi doğurdukları çocuklara nasıl bakacaklarını dahi bilmiyorlar. Lübnan’da 9 yaşında evlilik sözleşmesi var. Bu Lübnan için bir utançtır. Çünkü böyle bir mesele Lübnan dışında bir tür çocuk tecavüzü olarak kabul edilir. Bu ülkenin, halkının ve çocuklarının evlilikleri Lübnan'ın imzaladığı uluslararası anlaşmalara uygun olmalı ve evlilik yaşını 18'e yükseltmek zorundayız” şeklinde konuştu.  Patricia Elias, Lübnan’da, tüm dünyada bir annenin çocuklarına vatandaşlık veremeyeceği 27 ülke arasında yer aldığını da sözlerine ekledi.

Kadınların siyasi katılımı

Lübnan’ın kadınların siyasi katılımı açısından 17 Arap ülkesi arasında 15’inci sırada yer aldığını ifade eden Patricia Elias, Lübnan'ın Birleşmiş Milletler'deki insan haklarının meşruiyeti metnine 7 ülke arasında katkısına rağmen, küresel olarak 187 ülke arasından 183’üncü sırada yer aldı. İnsan haklarında daha önce ön planda olduklarını ancak şuan dibe vurduklarını dile getiren Patricia Elias, “Ruanda'da kadınların siyasi yaşama katılım oranı yüzde 30'a ulaşıyor. Kota Birleşik Arap Emirlikleri'nde yüzde 50, Irak ve Mısır'da yüzde 25, Suudi Arabistan yüzde 20, Libya yüzde 16, Lübnan'da ise yüzde 10'dan çok daha az” ifadelerini kullandı. 2017 yılında kota talebinde bulunmak için 200'den fazla dernek temsilcilerinden bir heyet oluşturduklarını dile getiren Patricia Elias, “Bu konuda Meclis Başkanı ve Başbakan ile görüştük ve milletvekili seçimlerinde kota talebinde bulundu. Ancak herhangi bir kota görmedik” dedi.

“Ülke kadınlarla güvenli hale gelir”

Patricia Elias, konuşmasını şu sözlerle sonlandırdı: “Lübnan'ın geleceği kadınların ellerinde yeşerecek çünkü Lübnanlı kadın eğitimli, bilinçlidir ve ailesini ve ülkesini önemseyen kişidir. Erkek ise ego sahibidir. Yapılan araştırmalara göre kadınların yönetime katılımının ülkeyi olumlu etkileyeceğini, ülkenin daha istikrarlı ve güvenli hale geleceğini, hukuk devletine, istikrara ulaşacağına inanıyorum” ifadelerini kullandı.