ROJ HOZAN

Qamişlo-  Ortadoğu ülkelerinde anayasalarda kadınların rolleri ve haklarına hiçbir şekilde yer verilmiyor. Kadına eksik gözü ile bakılıyor ve topluma bu kabul ettiriliyor. Rojava Devrimi ile birlikte kadınlar, bu durumu değiştirdi. Bu kapsamda kadınlar siyasete ve topluma öncülük ediyor. Konuya ilişkin Kuzey ve Doğu Suriye Kadın Meclisi Koordinasyon üyesi Ster Qasim, ajansımıza konuştu.

Anayasanın devletin toplumu düzenlemek için çıkardığı bir dizi temel prensiplerden oluştuğunu ifade eden Ster Qasim, “Bu yüzden her bir devlet yeryüzünde kendilerini kalıcılaştırmak için anayasadan başlıyor ve ona göre kurumlarını örgütlüyor. Anayasa, siyaset, toplum, ekonomi ve bu toplumda insan hakları ile ilgili yasaları içerir. Anayasanın ölçülerinin bir kısmı şekilsel bir kısmı ise objektiftir. Tabi şekilsel olanlar temeldir. Bu temel üzerine yasalar çıkarılıyor. Şekilsel ölçüler anayasa içindeki özü oluşturur. Şekilsel ölçüler devletlerin demokratik olup olmadığını ele verir” dedi.

Kadınların hakları yok sayıldı

Kral Faysal Anayasası olarak tanınan ve 1920 yılında çıkarılan yasanın kadınları Suriye’de yok saydığını dile getiren Ster Qasim, “Bu anayasa kadını küçük düşürmüştü. Kadının rol ve misyonunu kökten kaldırmıştı. Anaysa ataerkildi. Daha sonra Suriye’de anayasa çok değiştirildi ancak yine kadınlara hizmet etmedi. Kral Faysal anayasasından sonraki anayasalarda da kadının varlığı şekilsel kaldı ve kadını karar alma mekanizmalarından uzaklaştırıyordu. Kadınların hakları ihlal edildi diyebiliriz. Kimi yerlerde din adı altında kadınların hakları yok ediliyordu ve buna toplumda inandırılıyordu. 1946’da Suriye Fransa’dan bağımsızlığını aldığı zaman kadınları evin dışında çalışma yapabilmesi gibi küçük gelişmeler oldu. Bu da yine erkek egemenliği altında kaldı. Bu durum kendisiyle birlikte hiç olumlu bir gelişme getirmedi. Erkekler yine kendi çıkarları doğrultusunda anayasaları yazdılar. Suriye anayasası uluslararası prensiplere göre değildi ve yönünü daha çok örf ve adetlere veriyordu. Kadınları siyasi alandan uzaklaştırdılar” diye konuştu.

Kadınlar kendileriyle ilgili yasaları yazıyor

Demokratik Ulus temelinde Kuzey e Doğu Suriye’de bir anayasa oluşturmak istediklerini dile getiren Ster Qasim, “Kadınlar toplumun gelişmesi için öncü bir rol üstleniyorlar. Devlet değiliz, Özerk Yönetimiz. Sosyal sözleşmelerimiz mevcut. Kadınlar buralarda varlıklarını kalıcı hale getirmişler. Tüm halklar kendi kültür, kimlik ve renkleriyle yer alıyorlar. Kadınlar yaşamın her alanında aktifler. Kadınlarla ilgili yasaları kadınlar kendileri yazıyor” ifadelerini kullandı. Kuzey ve Doğu Suriye Kadın Meclisi’nde anayasa komitelerinin de olduğunu dile getiren Ster Qasim, bu temel üzerine çok sayıda dünya anayasasını okuduklarını ve kadınların Suriye’de önemli roller üsteleneceğini belirtti. Ster Qasim, Suriye’deki kadınların birlikte olduğu takdirde güçleneceklerini söyleyerek, ancak bu şekilde demokratik bir anayasa oluşabileceğini ve kendi haklarına yer verebileceklerini belirtti.