Maruz kaldığı ayrımcılıklar karşısında fizik tutkusundan vazgeçmeyen ve büyük keşifler yapan Lise Meitner,  27 Ekim 1968 tarihinde Cambridge’de yaşamını yitirdi.

Haber Merkezi – Kadınlar birçok alanda olduğu gibi bilim alanında da önemli başarılar elde etmiştir. Bunlardan biri de fizikçi Lise Meitner. “Nükleer fiziğin annesi” olarak anılan Lise Meitner, 7 Kasım 1878’de Avusturya’nın Viyana kentinde dünyaya geldi. Bir Yahudi ailenin sekiz çocuğunun üçüncüsü olarak doğdu. 1901’de Viyana Üniversitesi’ne girdi ve Ludwig Boltzmann bünyesinde fizik okudu. 1906’da doktorasını kazandıktan sonra Max Planck ve kimyager Otto Hahn‘la çalışmak üzere 1907’de Berlin’e gitti. Otto Hahn’la 30 yıl birlikte çalıştı. Otto Hahn ve Lise Meitner, fiziği ve kimyası ve radyoaktivite üzerine işbirliği yapıyorlardı. 1918’de protaktinyum elementini keşfettiler.

Radyasyonsuz geçişi keşfetti

Lise Meitner, 1923 yılında Auger etkisi olarak bilinen ve iki yıl sonra Pierre Victor Auger tarafından keşfedilen radyasyonsuz geçişi keşfetti. Avusturya, 1938’de Almanya tarafından işgal edildikten sonra, Lise Meitner Almanya’dan İsveç’e kaçmak zorunda kaldı. Manne Siegbahn’ın Stockholm’daki enstitüsünde çalışmaya devam etti, ancak kısmen Siegbahn’ın bilimdeki kadınlara karşı önyargısı nedeniyle az desteği vardı. Otto Hahn ve Lise Meitner, yeni bir deney planı yapmak için Kasım ayında Kopenhag’da gizlice bir araya geldiler. Nükleer fisyon kanıtını sağlayan deneyler Berlin’deki Hahn laboratuvarında yapıldı ve Ocak 1939’da yayınlandı. Şubat 1939’da Lise Meitner, yeğeni olan fizikçi Otto Frisch ile birlikte, gözlemlerinin fiziksel açıklamalarını nükleer fisyon ismi altında yayınladı.

Kadının başarısı görülmedi

Nobel Kimya Ödülü komitesi, 1944 yılında Lise Meitner'in oynadığı rolü göz ardı ederek, fizyonu keşfetmesinden dolayı ödülü Otto Hahn'a verdi. Otto Hahn ise bu yanlışlıktan ve Lise Meitner'in katkılarından hiç bahsetmedi. Otto Hahn'ın bu sessizliği Lise Meitner'i çok etkiledi ve bir daha ortak çalışma yürütmediler. Nobel’de yapılan hata, 1966’da Otto Hahn, Lise Meitner ve Strassman’a Enrico Fermi Ödülü verilerek ‘kısmen’ telafi edildi.

Lise Meitner, 1960’da Cambridge’e yerleşmiş ve 27 Ekim 1968'de orada vefat etmiştir. 1992’de, evrendeki en ağır bilinen element 109’a Meitnerium (Mt) adı verildi. Birçok kimse Lise Meitner’i 20. yüzyılın en önemli bilim insanı olarak görüyor.