Haber Merkezi- ABD merkezli insan hakları örgütü ‘Toplumsal Barış İnşa Ekipleri’ (Community Peacemaker Teams/CPT), Türkiye ve İran'ın Federe Kurdistan Bölgesi’ndeki operasyonlarının 1991 ve 2024 seneleri arasındaki bilançosuna ilişkin raporunu kamuoyuyla paylaştı.

Türk devleti sivil kayıpların yüzde 83'ünden sorumlu

CPT raporunda 1991 yılından bu yana Türk devleti ve İran askeri operasyonlarının 425 kişinin hayatını kaybetmesi ve 420 kişinin yaralanmasıyla sonuçlandığı belirtildi. Raporda ayrıca kayıpların yüzde 83'ünden, 344 sivilin ölümüne ve 358 sivilin yaralanmasına neden olan Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) operasyonları sorumlu olduğu belirtildi. Kayıpların yüzde 39'u ise 2018 ve 2024 seneleri arasında, özellikle 2017'de başlatılan 'Pençe operasyonları' etkisiyle gerçekleştiğinin altı çizildi.

33 yılda 59 çocuk katledildi

Türk devletinin 74 askeri üs kurduğunun açıklandığı raporda, en az 170 köyün boşaltıldığı ve 602 köyün daha yerinden edilme riski altında olduğuna dikkat çekildi. Rapora göre 1991-2024 arasında 59 çocuk hayatını kaybederken 115 çocuk da yaralandı. Saldırılardan zarar gören toplam 194 çocuk, zarar gören sivillerin %28'ini oluşturdu.

İran operasyonları: 143 sivil hayatını kaybetti

Raporda, İran Devrim Muhafızları'nın sivil kayıpların yüzde 17'sinden sorumlu olduğu kaydedildi. İran'ın operasyonları sonucunda 81 sivil hayatını kaybederken 62 sivil de yaralandı. Öte yandan İran'ın 1988'deki İran-Irak savaşının sona ermesinden sonra bombardımanlara devam etmesinin 63 sivilin yaşamını yitirmesine ve 48 kişinin de yaralanmasına yol açtığı ifade edildi. Raporda İran'ın 2013'ten sınırda en az 151 askeri üs kurarak sivil kayıplara ve zorunlu göçlere yol açtığına dikkat çekildi.

Zarar görenler desteklenmedi

Raporda son olarak, Irak Parlamentosu'nun 2009 tarihli 20 sayılı ve 2015 tarihli 57 sayılı yasalarına göre, askeri operasyonlardan etkilenen Irak vatandaşlarına sağlanması gereken mali tazminata da yer verildi. Rapora göre, 1991'den bu yana yetersiz veri, siyasi dinamikler ve devlet kurumlarının eksikliği nedeniyle, çoğu mağdur herhangi bir destek veya tazminat alamadı.