İHLAS HAMRUNİ

Tunus – Tunus’ta kadınların aktif olarak çalıştığı ve korumak için mücadele ettiği alanlardan biri ekoloji ve buna bağlı olarak çevre sorunları. Bu konuda birçok Tunuslu kadın doğayı korumak adına ekolojik yıkıma karşı çeşitli faaliyetler, kampanyalar ve projeler içerisinde yer alıyor. Tunus’un Kasserine şehrinde Yeşil Kasserine Derneği tarafından belediye ile iş birliği içinde başlatılan "Atıkların Geri Dönüşümü ve Organik Gübreye Dönüştürülmesi" projesi, kadının çevre koruma konusundaki katkısını somut örnek olarak sergiliyor. 2022 yılında başlayan proje, bugüne kadar devam ederken, kadınları atıkların ayrıştırılması ve yeşil ekonomi kavramı hakkında bilinçlendirmeyi hedefliyor.

Kadınların projedeki rolü

Bilgisayar Mühendisi Fatma Najlawi, mezun olduktan sonra çevre derneklerine katılmayı tercih etti. Kaserine'deki kadınların toplumu etkileyen bir aktör olduğunu vurguladı ve kadınların rolünün çevre alanında da genişlemesi gerektiğine inandığını belirtti. Projeye katılarak, evsel atıkları organik gübreye dönüştürmeyi başaran Fatma Najlawi ve arkadaşları, bu sayede küçük bahçeler ve tarım alanları oluşturmuşlar. Bu iş aynı zamanda onların gelir seviyesini de artırmış.

Fatma Najlawi “Kasserine'nin tarım alanı olması ve nüfusun çoğunluğunun tarım sektöründe faaliyet göstermesi göz önüne alındığında, bazı kadınlarla bölgenin doğasına uygun çevre dostu gübre elde etme konusunda bir çevre projesinde yer aldım. Evsel atıkların ayrıştırılıp geri dönüştürülmesiyle elde ettiklerimizi tarımda kullanıyoruz” diyerek, bu projeyle verilen eğitimlerle bölgedeki kadınların geçimlerini sağlayacak bahçelerin ve küçük tarım çiftliklerini kurmalarını sağlandığını sözlerine ekledi.

Fatma Najlawi, Kasserine kentindeki kadınların toplumun yalnızca yarısını değil temelini de temsil ettiğini, özellikle de kırsal kesimde yaşayanların rolünün önemine işaret ederek, “Kadınlar geleneksel rollerle sınırlı kalmamalı ve özellikle genç kadınlar daha fazla çevresel aktivitelere katılarak çevre kirliliği ile mücadele etmeli” dedi.

 “Atıkların Geri Dönüşümü ve Organik Gübreye Dönüştürülmesi” projesine katılarak kadınların çevre dostu olması gerektiğini dile getiren Fatma Najlawi kadınların bu görevi çocuklarından başlayarak gelecek nesillere aktarmasının önemine dikkat çekti. Ayrıca Fatma Najlawi sivil toplum örgütlerine de çok iş düştüğünü belirterek “Evsel atıklar ve plastik malzemelerin dönüştürülerek birçok alanda kullanılabilecek ürünlere dönüştürülmesi konusunda faaliyetler yürüten dernekler var. Ayrıca bu projeyle kadınlar daha temiz bir çevre konusunda da bilinçlendiriliyorlar” şeklinde konuştu.

Gelecek nesilleri için sağlıklı bir ortam yaratmak

Çevre aktivisti Cemile Khalifi, projenin çevre koruma bilincini artırdığını belirtti. Derneğe katılarak, atıkları gübreye dönüştürmeyi öğrenen Cemile Khalifi, edindiği becerileri, şehrindeki kadınları çevre dostu uygulamaları benimsemeye teşvik etmek için kullanıyor. Cemile Khalifi, Yeşil Kasserini Derneği’nin programlarından deneyim kazandığını ifade ederek, “Gelecek nesiller için sağlıklı bir ortamın korunması ve evsel atıkların ayrıştırılması, kullanılabilir gübreye dönüştürülmesi konusunda da deneyim kazandım. Çevremizin temizliğini korumak için evdeki plastikler ve diğer malzemeleri geri dönüştürerek başka malzemeler elde etmeyi öğrendim. Faaliyetlerimizin çoğu davranışlarımızı değiştirmeyi öğretmekle geçiyor. Şehrimizi korumak için çevreye davranış biçimimizi değiştirmeliyiz. Bu projenin gelecek nesillere de öğretilmesi gerekiyor” şeklinde konuştu.

‘Eğitim ile tüm toplumun sürdürülebilir bir yaşam tarzını benimsemesi sağlanabilir’

Proje ve dernek yöneticilerinden Sania Smali, “Bu proje örnek bir proje, yaklaşık olarak 30 aile ve çocuklara eğitim verildi. Bu sayede alternatif ekonomi ve sürdürülebilir kalkınma hedefleri hakkında bilinçlendirme faaliyetleri yürüttük” diye belirtti. Sania Smali kadınların çevre alanında en aktif kişiler olduğunu ve atıkları toplama konusunda önemli bir rol oynadıklarını vurguladı.

Bölgedeki kadınların çoğunun maddi bir işte çalışmadığını dile getiren Sania Smali “Bu nedenle ev işleriyle birlikte atıkların nasıl toplanacağını ve ayrıştırılacağını öğrendiler. Kadınlar bu projeyle birlikte atıkları geri dönüştürmeyi ve yeniden kullanmaya başladı” şeklinde konuştu.

Sania Samali, devam eden iklim krizinin olumsuz etkilerine yönelik daha stratejik bir yol izlediklerini anlatarak, gençler ve kadınlar arasında iş birliğinin, temiz ve sağlıklı bir çevreye ulaşmanın yolu olduğuna inanıyor. Sania Samali “Eğitim ve katılım yoluyla, tüm toplumun sürdürülebilir bir yaşam tarzını benimsemesi sağlanabilir; bu da gelecek nesiller için daha iyi bir çevre garantisi oluşturur” diyerek sözlerini noktaladı.