BERÇEM CÛDÎ

Kobanê – Kürt halkına yönelik tarih boyunca devam eden baskı ve inkar politikaları, Kürtçenin de geliştirilmesini olumsuz etkilemiştir. Tüm baskılara rağmen birçok yazar, tarihçi ve Kürt aydını Kürt dilinin farklı şekillerde tanıtılması ve korunması için mücadele etmiştir. Bunun en önemli örneklerinden biri de Kürtçe yayınlar olmuştur.

‘Hawar dergisi Kürt dilinin orijinal kaynaklarından biridir’

Kürt halkı, her yıl 15 Mayıs’ta “Kürt Dili Günü” nedeniyle anadillerini koruma konusundaki ısrarlarını ve kararlılıklarını hatırlatıyor. Rodin Mihemed ile 15 Mayıs’ın önemine ve Kürtçe yayınlara ilişkin konuştuk. Kobanê Üniversitesi Kürt Dili ve Edebiyat Fakültesi’nde eğitimin tamamlayan Rodin Mihemed, 15 Mayıs’ın tarihçesinin Latin ve Kürt alfabesiyle yazılan ilk dergi Hawar’ın Bedirhan ailesi tarafından çıkarılmasına dayandığını söyledi.

Hawar Dergisi’nin, Kürt kültürü ve diline yönelik ulusal, kültürel ve edebi bir desteğin geliştirilmesine vesile olduğunu belirten Rodin Mihemed, “Her ne kadar sınırlı kaynaklarla yayınlanmış olsa da bu dergi günümüzde dilin gelişimine güçlü bir zemin oluşturmuş ve modern tarih için önemli bir belge haline gelmiştir. Aynı zamanda insanların Kürt dilinin kökenini anlamaları için en özgün ve orijinal kaynaktır. Bu dil başlı başına tarihin en eski dillerinden biri olup, pek çok soykırıma uğramış ancak buna rağmen kendini belli oranda koruyup geliştirmeyi başarmıştır” diye konuştu.

‘İşgalci güçler Kürtlerin diline de büyük baskı uyguladı’

İnsanların kimliğini ve varlığını koruması ve tanımlaması için anadilin gerekli olduğunu söyleyen Rodin Mihemed, şunları aktardı: “Her halkın kimliği diyebileceğimiz bir dili vardır. Bu nedenle insanın dili annesinden ve ailesinden aldığı düşünmesi, ifade etmesi ve amaçlarını gerçekleştirmesini sağlayan anadilidir.  Dil aynı zamanda anadır, topraktır, ülkedir. Ancak Kürtler için bu durum farklıdır. Kürdistan'a yerleşen İngiltere, Fransa, Osmanlı, Suriye, Irak ve İran gibi işgalci güçler, fiziki ve kültürel katliamların yanı sıra Kürtlerin dil ve kültürüne de büyük baskı uyguladı. Yani anadilimiz hakkında konuştuğumuzda hemen toprakla olan mücadelemizi ve bağımızı hatırlıyoruz. Dilimize, kültürümüze sahip çıkarak topraklarımızın işgalini nasıl önleyebiliriz? Şüphesiz ailede anadilimizi sınırlı kullanıyorduk, okullarda işgalci devletin dilinde eğitim görmek zorunda kaldığımız bir durum vardı. Bu nedenle birçok yerde Kürt dili zayıfladı ya da asimilasyona uğradı."

‘Devrimle eğitim sistemimizi yeni aşamaya taşıyabildik’

Rodin Mihemed, Rojava Kürdistan'da Kürt halkının anadilde eğitim özleminin giderildiğine dikkat çekerek, "Kürdistan'ın her yerinde anadilde eğitim verilmesi için çaba sarf ediliyor ancak imkanlar buna izin vermiyor ve baskılar var. 19 Temmuz devrimi nedeniyle Rojava Kürdistan'ında durum farklı. Yani bu devrimin aynı zamanda bir dil devrimi de yarattığını söyleyebiliriz. Devrim sırasında gelişen fırsatlar Kürtçe eğitimin gelişmesinin koşullarını yarattı. Devrimden önce bile dil için özel bir çalışma yapılmıştı ama Rojava Kürdistan'ın bağımsızlığıyla eğitim sistemimizi yeni bir aşamaya taşıyabildik” dedi.

Kurmanci dilinde eğitim veren ilkokulun 2012 yılının Kasım ayında Efrin kantonunun Şera ilçesinde açıldığını söyleyen Rodin Mihemed, “Ardından aynı yılın 26 Kasım'ında Kobanê Şehit Osman Okulu açıldı, daha sonra Cizîre kantonu da aynı gündemle devam etti. Kürdistan'ın diline, tarihine ve coğrafyasına, kültürüne ve ahlakına ilişkin fikirlerin yanı sıra Demokratik Ulus fikirleri de görülüyor. Bu büyük adımlar az sayıdaki öğretmenler ile başladı ve o emeğin ürünleri bugün taçlandırılıyor" şeklinde konuştu.

‘Tarihi başarılar kazandık’

Kendisinin de evinde anadilinde eğitim aldığını anlatan Rodin Mihemed, “Bunu Baas Rejimi'nin duymaması için gizli bir şekilde yapmış insanlardan biriyim. Artık dilimizi saklamamıza gerek yok” dedi. Kobanê direnişinin ardından artık eğitimin her kademesinde binlerce yıllık özleme kavuşma imkanları olduğunu vurgulayan Rodin Mihemed, sözlerini şöyle sürdürdü:

“İlkokul, ortaokul ve lise etaplarının yanı sıra Şehid Viyan Amara ve Zozan Yüksekokulu, son olarak da Kobanê Üniversitesi açıldı. Son iki yılda Kürtçe yüksek lisans programı da açıldı. Bu adımlara dikkat edersek gerçekten tarihi başarılar kazandığımızı anlayacağız. Dolayısıyla Kürt dili ve edebiyatını sevenler olarak bizler bu başarıların korunması, hatta tanıtılması konusunda üzerimize düşen görevi yerine getirmemiz gerekiyor. Kültüre ve dile yönelik saldırılar devam ediyor ve bunlara her fırsatta cevap vermeliyiz."