MONA TOUKA

Libya- Gazeteci kadınlar, toplumsal baskı, tehdit, taciz ve şiddet altında mesleklerini sürdürmeye çalışıyor. Erkek zihniyetinin ağırlıkta olduğu medya alanında kadınlar çalışma ortamlarında ayrımcılıkla karşı karşıya kalıyor. Çalışma ortamı dışında bulundukları ülkelerde iktidarlar tarafından da hedef alınan gazeteci kadınlar, toplumsal baskıya karşı da mücadele veriyor.

Libya’nın güneyindeki bölgelerde mesleklerini icra etmeye çalışan gazeteci kadınlar da diğer meslektaşları gibi yoğun mücadele veriyor. Libya'nın güneyindeki gazeteciler yaşadıkları zorlukları ajansımıza anlattı.

‘İfade özgürlüğü baskı altında’

Libyalı gazeteci Monia Ben Ahmed, kadın gazetecilerin ifade özgürlüğü haklarının ellerinden alınmak istendiğini vurgulayarak, "Kadın gazeteciler, toplumsal cinsiyet eşitliğini savunan bakış açıları nedeniyle zor durumda kalıyor. Bu bakış açıları, kadının ‘eğri bir kaburga’ olarak görüldüğü ve evde kalması gerektiğini savunuyor. Kadının karar almasına izin verilmiyor, bu düşünceler hala toplumda güçlü bir şekilde var" dedi.

Monia Ben Ahmed, baskılar nedeniyle bazı gazetecilerin rumuz kullandığını, bazılarının ise dijital medya hesaplarını kapatmak zorunda kaldıklarını ifade etti.

‘Zorluklar mesleklerini sürdürmek için engel değil’

Gazeteci Zahra Musa gazeteci kadınların; sosyal, ekonomik ve güvenlik sorunlarıyla karşılaştığını belirtti. 2017 yılında, Sebha kentindeki güvenlik durumu hakkında bir haber hazırladıklarını ve özellikle silahlı soygunlar ile ilgili olarak yerel güvenlik birimlerinden ve olayı yaşayanlardan görüş aldıklarını fakat haber yayımlandıktan sonra hem kendisi hem de çalışma arkadaşlarının tehditlerle karşı karşıya kaldıklarını anlattı. Baş editörlerinin ölüm tehdidi aldığını söyleyen Zahra Musa, "Kadın gazeteciler, Sebha'da belirli konuları ele aldıklarında tehditlere ve ihlallere maruz kalıyorlar. Kadınların gazetecilik yapmasının her biçimde zorlaştırılmaya çalışıldığını düşünüyorum" diyerek, gazetecilerin her gün karşılaştıkları taciz ve işlerini yapmalarını engelleyen ciddi zorluklar olduğunu belirtiyor. Yine de bu zorluklar, onların yılmadan mesleklerini sürdürmelerine engel olmuyor” ifadelerini kullandı.

‘Gazetecilerin korunmasına dönük yasalar uygulanmıyor’

Gazeteci kadınların karşılaştığı en büyük sorunların toplumsal olduğunu vurgulayan Gazeteci Aziza Hussein, hala toplumun, kadın gazetecilere olumsuz ve küçümseyici bir gözle baktığını belirtti. Ailelerinden de gazetecilik mesleğini yapmayı seçtiklerinde şaşkınlık ve olumsuz tepki aldıklarını kaydeden Aziza Hussein, "Sizin ailenizde bir kadın gazetecilik yapıyor, nasıl olur?" gibi ifadelerle karşılaştığını söyledi. Bu durumun, toplumsal normların ve geleneklerin dışına çıkmanın bir “suç” gibi algılandığını gösterdiğini ifade eden Aziza Hussein, gazetecilerin korunmasına yönelik yasaların etkili bir şekilde uygulanmadığını ve bu nedenle mesleğini icra ederken sürekli bir kaygı içinde yaşadığını söylüyor.

‘Kadınlar medyada ve dijital medyada itibarsızlaştırılmaya çalışılıyor’

Gazeteci Nagwa Al-Zawi de radyo ve televizyon sunucusu olarak başladığı meslek hayatında, bazı aile üyelerinin ve toplumun kadınların medyada çalışmasına karşı durduğuna dikkat çekti. Nagwa Al-Zawi, "Güney bölgesi hala eski geleneksel alışkanlıklara sıkı sıkıya bağlıdır, bu da kadınların medyada yer almasının önünde büyük bir engel teşkil ediyor" derken, gazeteci kadınların hem medya alanında hem de dijital medyada zaman zaman itibarsızlaştırılmaya çalışıldığını, ancak buna rağmen kadınların azimle bu mücadeleyi sürdürmeleri gerektiğini vurguladı. Nagwa Al-Zawi, kadınların yaşadıkları psikolojik, bedensel ve manevi zorluklarla başa çıkabilmek için güçlü ve kararlı olmaları gerektiğini de sözlerine ekledi.

‘Gazeteci kadınlar toplumu etkilemede önemli bir rol üstlendi’

Medya kariyerine başladığında toplumsal zorluklar yaşadığını, ancak zamanla toplumun kadına bakış açısının değiştiğini söyleyen Gazeteci Rimas Al-Qasim ise, “Güney Libya'da kadınların medya sektöründe yer alması, başlangıçta toplumda olumsuz bir izlenim yaratıyordu. Ancak, kadınların medya alanına girmesiyle bu konu daha kabul edilir hale geldi ve şimdi toplumu bu alanda karşılaştıkları zorluklarla yüzleştirebiliyoruz” dedi.

Rimas Al-Qasim, medya alanında çalışan gazeteci kadınların önemli bir rol oynadığını, çünkü kadın haklarına ve meselelerine daha fazla dikkat çektiklerini belirtti.