Amed- İnsan Hakları Derneği (İHD) ve kayıp yakınları, eylemlerinin 881’inci haftasında bir kez daha Yaşam Hakkı Anıtı önünde buluştu.  “Kayıplar bulunsun failler yargılansın” şiarıyla gerçekleştiren eylemde bu hafta Şirnex’te 20 Ağustos 1992’de işten dönerken gözaltına alınan ve kaybedilen Mehmet Ertak’ın hikayesi okundu.

Eylemde ilk olarak konuşan İHD Amed Şube Başkanı Ercan Yılmaz, “2024 yılı Ağustos ayında hala bugün biz burada kayıplarımızın var olduğunu, zorla kaybedilen yakınlarımızın akıbetinin araştırılmasını talep ediyoruz. Bu konuda bu meydanlara gözünü kulağını kapatmış bir iktidarla karşı karşıyayız” diyerek, kayıpların akıbeti ve faillerinin bulunmasını istedi.

Gözaltına alındı ve kaybedildi

Konuşmanın ardından Mehmet Ertak’ın hikayesini İHD Yönetim Kurulu üyesi Berfin Elçi okudu. 32 yaşındaki dört çocuk babası Mehmet Ertak’ın hikayesi şu şekilde aktarıldı:

“Mehmet Ertak ailesi ile birlikte Şirnex’e bağlı Rezuk Mezrası'nda yaşar. Ertak, Şirnex'teki kömür ocağında işçi olarak çalışmaktadır. Kardeşi dağa gittiği gerekçesiyle tüm aile yoğun baskı ve tehdit altındadır. Mehmet Ertak, 2 kez gözaltına alınır ve gözaltı sırasında ağır işkence görür.

20 Ağustos 1992 tarihinde aynı yerde çalışan üç akrabası Abdulmenaf Kabul, Süleyman Ertak ve Yusuf Ertak ile birlikte işten eve dönmek üzere yola çıkar. Bulundukları araç, Bakımevi kontrol noktasında resmi giyimli polislerce durdurulur. Kimlik kontrolü sonrasında Mehmet Ertak, gözaltına alınarak Şırnak Emniyet Müdürlüğü’ne götürülür. Ertesi gün gözaltına alınan ve iki gün sonra serbest bırakılan Abdullah Ertuğrul adlı bir tanıdıkları Ertak ailesine gözaltındayken bir gün boyunca Mehmet ile aynı hücrede tutulduğunu anlatır. Üç kişi onun gözaltına alınırken gördüğüne, altı kişi de onu gözaltında işkencede gördüğüne tanıklık eder.

Gözaltına alındığı reddedildi

Baba İsmail Ertak savcılığa başvurur, Mehmet Ertak’ı gözaltında görenler savcılıkta tanıklık yapar. Bir sonuç alamayınca 10 Eylül 1992 tarihinde Baba İsmail Ertak Valiliğe başvuru yapar. Vali Mustafa Malay, gözaltında Mehmet Ertak’ı gören bir tanığı sorgular, Jandarma ve polisten Mehmet Ertak’ın gözaltında tutulup tutulmadığını sorar. Polis, Mehmet Ertak’ın gözaltına alınmadığı cevabını verir.

Olay Meclis gündemine taşındı

Olay, Şırnak Milletvekili Orhan Doğan aracılığıyla 27 Ekim 1992 tarihinde soru önergesiyle Meclis'e taşınır. Dönemin İçişleri Bakanı İsmet Sezgin, soru önergesine verdiği cevapta Mehmet Ertak’ın gözaltına alınmadığını belirtir. Ailenin yaptığı tüm başvurular sonuçsuz kalır. Mehmet Ertak’ın gözaltına alındığı inkâr edilir.

JİTEM itirafı

Şırnak Emniyet Müdürlüğü emrinde ‘sorgu elemanı’ olarak çalışan JİTEM personeli Murat İpek, 1997 yılında yaptığı itiraflarında; ‘Mehmet Ertak’ı Şırnak Emniyet Müdürü Necati Altuntaş ve Terörle Mücadele Şubesi Müdürü Mehmet Kaplan'ın emriyle öldürüp gömdük’ der. Yaptıkları tüm infazların dönemin OHAL Valisi Ünal Erkan’ın bilgisi dâhilinde gerçekleştiğini söyler. Yapılan tüm hukuki girişimlere ve JİTEM elemanının itiraflarına rağmen Mehmet Ertak’tan bir daha haber alınmaz ve cenazesine ulaşılmaz. 

Türkiye mahkum edildi

İç hukukta sonuç alınamayan dosya, avukat Tahir Elçi tarafından 1 Ekim 1992 yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne taşınır. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 09 Mayıs 2000 tarihinde Mehmet Ertak’ın gözaltında kaybedilmesinden hükümetin sorumlu olduğu ve buna devlet yetkililerinin neden olduğu sonucuna vararak, Türkiye'yi oy birliği ile mahkûm eder.”