HENAN HARIT

Fas–  Faslı kadınların siyasette, seçilmiş ve aday olarak veya karar alma organlarında, ister parlamentoda, ister hükümette, ister seçim meclislerinde yer almalarına rağmen,  varlıkları zayıf kalıyor ve kadınların talepleri karşılanmıyor.

Feminist hareketler, bu zayıflığı, kadınların siyasetten çekilmesine yol açan "siyasi şiddet" olarak değerlendirdi. Fas Demokratik Kadın Derneği, kadına yönelik siyasi şiddet konusunu değerlendirdiği bir açıklama yaptı. Dernek, öne çıkan kimi davranışları kınayarak, duyduğu endişeyi dile getirdi. Kadınlar da, bu duruma ilişkin ajansımıza değerlendirme yaptılar. 

Kontrol ve şantaj ile karşılaştı

Kadınların 8 Eylül’de yapılan seçimlerde birçok taciz olayı ile karşı karşıya kaldığını ifade eden Fas Demokratik Kadınlar Derneği üyesi Khadija Rabah, kadın kotası sisteminin demokratik bir mekanizmadan kontrol ve ticaret aracına dönüştüğünü söyledi. Khadija Rabah, bu tür uzaklaştırmaları siyasi şiddet olarak nitelendirerek, son seçimlerde derneğin yasal ve yerel seçimler için adaylığını gösterdiğinde taciz, uzaklaştırma, şiddet, kontrol ve şantaj biçimleriyle karşı karşıya kaldığını vurguladı.

“Kanunlar gözden geçirilmeli”

Derneğin geçmişte eyalette yer alan kadın danışmanlara yönelik saldırıları kaydettiğini dile getiren Khadija Rabah, bunların münferit vakalarla ilgili tesadüfi olaylar olmadığını, toplumsal cinsiyete dayalı siyasi şiddet kapsamına giren bir olgu olduğunu söyledi. Khadija Rabah, “Faillerin kadınları terörize etmeyi, kamusal alandan soyutlamayı ve siyasi faaliyetlerden dışlamayı amaçlaması, kadına yönelik şiddete karşı yasaların gözden geçirilmesinin önemini artırmaktadır” diyerek yetkili makamları kadınları korumaya ve onlara gelecekte seçilmiş yetkililer ve politikacılar olarak uygun koşulları sağlamaya çağırdı.

“Medya başarılı kadına yer vermiyor”

Kadınlara yönelik siyasi şiddete tepki gösteren Hukuk, Siyasi ve Uluslararası Araştırmalar Profesörü Hasna Kaji, kadınlara küçüklükten itibaren kadın ve annelik rollünün öğretildiğini söyledi. Medyanın siyasi anlamda kadını güçlendirmediğinden söz eden Hasna Kaji, “Kimi medya kuruluşları kadınların kimi davranışlarına yer veriyor. Siyasi alanda başarılı olan kadınlara yer vermiyor” diye tepki gösterdi. Ekonomik ölçülerinde olduğundan bahseden Hasna Kaji, “Yoksulluktan bahsettiğimiz zaman aslında kadın yoksullaşmasından bahsediyoruzdur. Siyasi eylemler için paraya ihtiyaç olduğunu biliyoruz. Bu nedenle siyaset yapan kişilerin maddi olarak bir desteğinin olması gerekiyor” diye konuştu.

“Tacize maruz kalıyorlar”

Siyasi partilerin geç saatte toplantılarını yaptığını ve bu nedenle kadınların taciz ile karşı karşıya kaldığını sözlerine ekleyen Hasna Kaji, toplumun geç saatlerde eve giden kadına farklı gözle baktığını belirtti. Sadece şehirli kadından değil köy gibi küçük yerlerde yaşayan kadınlardan da bahsedilmesi gerektiğini vurgulayan Hasna Kaji, buralardaki kadınların siyasi alana girmesinin zorluğundan bahsetti.

“Kadınların ikna gücü yüksek”

Siyasi alanda kadın ile erkek arasında çok büyük bir farkın olduğunu dile getiren Hasna Kaji, “Kadınlar bütün alanlarda kendilerini göstermiştir. Ancak siyasi alanda bunu yapamadılar. Seçim kampanyaların çoğunluğu kadınlar tarafından yapılıyor. Ev ev dolaşarak seçim çalışması yapanlar yine kadınlar. Kadınların ikna gücünün olduğunu söylemek yanlış olmaz. Ancak ne yazık ki seçim sürecinde bir araç olarak kullanılarak istismar ediliyorlar. 8 Eylül’de yapılan seçimlerde seçilmiş kadın sayısının artması bunun kanıtıdır” diye konuştu. Kadınların partilerden dışlanmasıyla ilgili konuşan Hasna Kaji, “Kadın militanlar için bir 'kota' var ve mücadele ve siyasetle ilgisi olmayan kadınlara mecliste bir sandalye veriliyor. İşte burada kadınların kadına karşı uyguladıkları şiddeti konuşabiliriz. Bu şiddetin kime karşı olduğunu göstermek büyük bir sorundur” ifadelerini kullandı.