RAJA KHAYRAT

Fas - 10 Ekim Faslı kadınlar için önemli bir gün diyebiliriz. Çünkü 10 Ekim tarihi Faslı Kadınların Ulusal Günü. 24 bakanlıktan oluşan hükümette kadınlar 7 kilit bakanlığa sahip ve yüzde 30’u temsil eden ekonomi, sağlık, sosyal koruma, savunma, yerleşim, turizm, enerji gibi yerlerde yer alıyorlar. Ancak 10 Ekim Faslı Kadınların Ulusal Günü ile birlikte bir kez daha ortaya çıktı ki ne yasal sınırlar ne de parlamenter sistemde yer almak eşitliği sağlayabilen faktörler olmaktan uzak.

Eşitlik için daha fazla çaba gösterilmeli

Aile Yasası'nın çıkarılmasıyla birlikte, ailenin yönetiminde eşler arasında eşitlik ilkesini de içeren bir yasanın (2004 yılında Fas Parlamentosu tarafından kurulan) kabulü söz konusu oldu. Kanun özellikle kadınları korumak ve çocukların haklarını garanti altına almak ve böylece bir bütün olarak aileyi korumak için getirildi. Bunun kabulünün üzerinden 18 yıl geçti ancak Kadın Hakları Birliği Federasyonu, Fas hükümetini, Faslı kadınların statülerini ve rollerini iyileştirmek, ayrımcılığı ve şiddeti ortadan kaldırmak, kadınların haklarına erişimlerini mevzuat ve uygulama düzeyinde iyileştirmek için daha fazla çaba göstermeye çağırıyor.

Yasa kapsamlı bir şekilde gözden geçirilmeli

Kadın Hakları Federasyonu, 10 Ekim Pazartesi gününe denk gelen Faslı Kadınlar Ulusal Günü kutlamaları vesilesiyle yaptığı açıklamada, aile yasasının, ceza sisteminin ve anayasaya uygunluğunun kapsamlı bir şekilde gözden geçirilmesi çağrısında bulundu. Faslı Kadınların Ulusal Günü, Fas'ın kadın haklarının korunması ve geliştirilmesi alanında kaydettiği ilerlemeyi ve ileri düzeyde kazanımlar sağlaması, kadın haklarının tanınması ve geliştirilmesi alanında bir dönüm noktası ve niteliksel bir sıçrama oluşturdu.

Yasal boşluklar sürekli gündeme getirildi

Kadın Hakları Federasyonu, 2007 yılından bu yana, kanunun uygulanmasına ayak uyduramayan ve buna eşlik eden bir dizi boşluk ve dengesizliği sürekli olarak gündeme getirdiklerini, ayrımcılık, eşitsizlik konusu da dahil olmak üzere kampanyalarında ve yıllık raporlarında bu hususları uyarıcı nitelikte dikkat çektiklerini hatırlatıyor. Federasyon ayrıca 2016 yılında Fas Aile Kanunu ve uygunluğunun kapsamlı şekilde gözden geçirilmesi için kampanya başlattıklarını da belirtiyor.

Rapor İnsan Hakları Konseyi’ne sunulacak

Açıklamada, bu yılın kadın hakları alanındaki insan hakları kazanımları ve gelişmeleri, özellikle Fas'ın Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Sözleşme'nin Seçmeli Protokolü'ne katılmasıyla tanındığına işaret edildi. Fas'ın Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Komitesi'nde 22 Haziran'da sunduğu rapor, önümüzdeki Kasım ayında İnsan Hakları Konseyi'ne sunulacak olan evrensel periyodik inceleme için ulusal rapora ek olarak, bu çeşitli mekanizmaların olumlu sonuçlanmasıyla sonuçlanması bekleniyor.

“Olumlu ancak yetersiz”

Kadın kooperatiflerinin teşvik edilmesi, gençler ve kadınlar arasında işsizlikle mücadele için bazı girişimlerin açılmasının yanı sıra, kadın liderliğini öne çıkaran, ataerkil zihniyet kodlarının değişmesine katkı sağlayan kültürel, sanatsal ve sportif etkinliklerin yoğunlaştırılması, Milli Komite'nin kurumsallaştırılması, sağlıkla ilgili bir çerçevede kanunun çıkarılması, asgari ücret, sosyal güvenlik ve sağlık sigortasında kadın ve tarım sektöründeki ve özel sektörde çalışan işçilerin yararlanacağı kazanımların bir kısmının onaylanması ile sosyal diyaloğun kurumsallaşmasının başlatılması gibi hususlar olumlu olurken, bunların yetersiz olunduğu konusunda kadınlar hemfikir.

Reform çağrısı

Kadın Hakları Derneği Federasyonu Başkanı Samira Mohaya, ajansımıza, bu yıl elde edilen tüm kazanımlara rağmen, kadınların hala dışlanma, marjinalleştirme ve işsizlikten muzdarip olduğunu söyledi. Samira Mohaya, Fas'ın ve dünyanın birçok ülkesinin tanık olduğu ekonomik krizin derinleşmesi nedeniyle uçurumun arttığı, ister ev içi ister ev dışında olsun kadınların şiddet, ekonomik şiddetle yüz yüze olduğunun altını çizdi. Özet olarak ise Samira Mohaya, reform çağrısını yinelediklerinin altını çizdi.