HANAN HARET

Fas- Fas Kadın Hareketi, bağımsızlığın ilk yıllarından bu yana sosyal, siyasi ve kültürel zorluklar içinde önemli kazanımlar elde etti.

Kadınlar, sendikalardan siyasi partilere, direniş meydanlarından mahkeme salonlarına kadar farklı alanlarda hak mücadelesi verdi; medeni haklar, aile hukuku reformu ve toplumsal eşitlik gibi pek çok konuda önemli adımlar attı.

Demokratik Fas Kadınlar Derneği

1985 yılında kurulan Demokratik Fas Kadınlar Derneği, bu mücadelede kritik bir rol oynadı. Kadın haklarını açık ve net bir şekilde savunan dernek, aile hukuku reformlarından kadına yönelik şiddetin önlenmesine, kadınların siyasi hayata katılımından, sosyal adalete kadar pek çok alanda aktif rol üstlendi.

Ancak, kırk yıl sonra feminist hareketin içinden yeni bir tartışma yükseliyor: Uzun metinler ve hukuki verilerle taleplerini dile getiren geleneksel nesil ile dijital medyada kısa mesajlar ve hashtag’lerle hızla yayılan dijital nesil arasında bir geçiş yaşanıyor.

‘Mücadele yöntemleri yenilenmeli’

Derneğin kurucularından Rashida Tahiri, “Sorunun özü değişmedi, ancak şartlar farklılaştı” diyor. Rashida Tahiri, hareketin temel değerlerinden ödün vermeden yöntemlerin yenilenmesi gerektiğinin altını çizerek, “Kadınların pasaport alma hakkı için mücadele ettiğimiz ilk dönemlerde izin mekanizmaları vardı, bugünse farklı zorluklarla karşı karşıyayız. Ataerkil sistem kendini yeniliyor; bizim de mücadeleyi ve yöntemlerimizi buna göre yenilememiz gerekiyor” diye ekliyor.

‘Gençler sadece geleceğin değil, bugünün de karar vericileridir’

Dernekte kapasite geliştirme programlarını yöneten Asma Abu Al-Faraj ise dijitalleşmenin zorunluluk olduğunu savunuyor. “Geçmiş deneyimleri yok saymıyoruz, üzerine inşa ediyoruz. Kuşaklar arası işbirliği kritik” diyen Asma Abu Al-Faraj, gençlerin sadece geleceğin umudu olmadığını, aynı zamanda aktif karar vericiler olduğunu vurguluyor. Dijital stratejilerin kadınların görünürlüğünü ve etkisini artırmada önemli fırsatlar sunduğunu belirtiyor.

‘Dijital araçlar yeni ufuklar açıyor’

Feminist aktivist Maryam Al-Moudjawi de her kuşağın kendine özgü araçlarının ancak mücadelede bir devamlılığın olduğunu söylüyor.

Dijital araçların farklı yaş gruplarına ve coğrafyalara ulaşmada güçlü imkânlar sağladığını belirten Maryam Al-Moudjawi, teknolojiyi bilinçli ve stratejik kullanarak kadın hakları savunusunu daha etkili hale getirmek gerektiğini söylüyor.

Daha kapsayıcı bir gelecek çağrısı

Fas feminist hareketi, tarihsel mücadele mirası ile günümüz dijital dünyasının olanaklarını birleştirerek, yoluna devam ediyor. Bu iki neslin arasındaki farklılık, bir çatışma değil; aksine, kadın hakları mücadelesini güçlendirecek bir yenilenme fırsatı olarak görülüyor. Gelecek, her iki neslin deneyim ve dinamizmini birleştirebilmesinde yatıyor. Fas Kadın Hareketi, geçmişin köklerinden güç alırken, dijital çağın hızını ve yaygınlığını arkasına alarak, kadınların hak ve eşitlik mücadelesini yeni ufuklara taşıyor. Bu, sadece bir yenilenme değil; aynı zamanda dayanışma ve güç birliğiyle daha kapsayıcı bir gelecek inşa etme çağrısıdır.