Haber Merkezi- Dünyanın çeşitli bölgelerinden tanınmış kadınlar, Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın “umut hakkı”nın uygulanması için Avrupa Konseyi’ne (AK) mektup gönderdi. Mektubun imzacıları arasında; Hindistanlı feminist Abha Bhaiya, ABD kadın hareketinin kurucularından Harriet Fraad, Arjantinli düşünür Rita Segato, Yemenli Barış Elçisi Dr. Raida Al Zabhani ve Fransız filozof Catherine Malabou gibi ünlü kadınlar yer alıyor.

‘İhtiyaç duyulan şey siyasi iradedir’

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Başkanı İan Borg ve Bakan Yardımcıları Başkanı Francesca Camilleri Vettiger’e gönderilen mektupta, “Barış ve Demokratik Toplum sürecinin temel muhatabı ve Kürt halkının meşru temsilcisi olarak Sayın Öcalan’ın bu sürece tam katılabilmesinin ve nihayetinde özgürlüğünün koşulları yaratılmalıdır” denildi. Avrupalı kurumların Türkiye’nin demokratikleşmesine destek sunmasının önemine işaret eden kadınlar, “Mahkeme kararı ve uygulanması için mekanizmalar söz konusu; şimdi ihtiyaç duyulan şey, demokratik siyasete bağlılığı gerçekleştirecek siyasi irade ve eylemdir” ifadelerinde bulunu.

5 somut talep yer aldı

Beş somut talebin yer aldığı mektupta, AİHM’in 2014 kararının uygulanması, Abdullah Öcalan’ın serbest bırakılması, Meclis’in Kürt sorununun çözümü için somut adımlar atması, AB ve uluslararası aktörlerin Türk devletini adım atması için cesaretlendirmesi, PKK’nin “terör” örgütleri listesinden çıkarılması ve Kürtlere yönelik kriminalizasyonun sona erdirilmesi talepleri de yer aldı.

Mektubun tamamı şu şekilde:

“Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Başkanı Ian Borg ve Bakan Yardımcıları Başkanı Francesca Camilleri Vettiger’e;

Bugün sizlere barış ve insan hakları kaygısı taşıyan kadınlar olarak acil bir talep ile yazıyoruz. Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan 1999 yılında uluslararası bir komplo sonucu kaçırılıp İmralı Ada Cezaevi’nde hapsedildi. Öcalan Kürtlerin Ortadoğu’da verdiği özerklik ve demokrasi mücadeleleri açısından merkezi bir yere sahiptir. Kuramları, kadın kurtuluşu, ekoloji ve ortak yaşam için örgütlenen hareketlere küresel düzeyde ilham veriyor.   

Bugün, devam etmekte olan ‘Barış ve Demokratik Toplum’ sürecinin temel muhatabı ve Kürt halkının meşru temsilcisi olarak Sayın Öcalan’ın bu sürece tam katılabilmesinin ve nihayetinde özgürlüğünün koşulları yaratılmalıdır. Hukuki süreçlerle ilgili olarak, Sayın Öcalan’ın yeniden yargılanması ve nihayetinde özgürlüğüne kavuşması hakkının tanınmasında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin 2014 yılında ‘Umut Hakkı’ ile ilgili vermiş olduğu kararın uygulanması hala hayatidir.

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi 15-19 Eylül 2025 tarihleri arasında, Sayın Öcalan’ın dosyasını ve Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin kararlarını uygulamayı reddeden tutumunu bir kez daha ele alacaktır. Bu, Avrupalı kurumlar açısından bu konuda net bir tutum alma ve Türkiye’nin demokratikleşmesine destek sunma yönde önemli bir fırsat oluşturuyor. Mahkeme kararı ve uygulanması için mekanizmalar söz konusu; şimdi ihtiyaç duyulan şey, demokratik siyasete bağlılığı gerçekleştirecek siyasi irade ve eylemdir.

O nedenle sizden acilen bu konularda ısrarlı bir tutumu beklediğimizi ifade etmek için yazıyoruz:

* Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Öcalan’ın Türkiye’ye karşı davasına ilişkin 2014 yılında aldığı karar uygulanmalıdır. Özellikle de tahliye olasılığını içermeyen ömür boyu hapsin işkence ve kötü muamele yasağının ihlali olduğunu ortaya koyan umut hakkına ilişkin Türk hukukunda yapılması gereken değişiklikler konusunda.

* Türkiye Sayın Abdullah Öcalan’ı serbest bırakmalı. Mevcut barış sürecinin mimarı olan Sayın Öcalan’ın fiziki özgürlüğü Kürt sorununun çözümü için gereklidir. Siyasi süreçlere katılım yanı sıra avukatları, basın, siyasi parti ve temsilciler, sivil toplum örgütleri ve diğer aktörlerle serbest iletişim imkanı sağlanmalıdır.

* Türkiye Büyük Millet Meclisi, ülkede yaşayan bütün halkların eşitliğini destekleyecek ve koruyacak bir demokratikleşme ve Türkiye’deki Kürtlerin haklarının tanınması yönde somut siyasi ve yasal adımlar atmalıdır.

* AB üye devletleri ve diğer uluslararası aktörler, samimi bir şekilde sürece katılma yönde acil adımlar atması için Türkiye’yi cesaretlendirmeli. Türkiye’nin demokratik ilkelere uyması, askeri düşmanlıkları durdurması ve güvenilir, kapsayıcı ve uluslararası düzeyde desteklenen bir barış sürecine bağlı kalması için diplomatik baskı uygulanmalı ve arabulucu girişimler teklif edilmeli.

* Türkiye, AB üye devletleri, Birleşik Devletler ve diğer ilgili ülkeler PKK’yi terör örgütleri listesinden çıkarmalı ve Kürtlere uygulanan haksız kriminalizasyona son vermeli. Bu, yeni sürecin başarısının yolunu açacaktır.

Kürt sorununun çözümü için yasal ve siyasal yollar yaratılmalıdır. Türkiye, demokratik bir ülke haline gelmesi için Kürt sorununu demokratik bir temelde çözmelidir. Bu sürecin başarısı bütün bölge için kapsamlı sonuçlar yaratıp, barış ve demokratik toplumun güçlendirilmesi amaçlı benzer süreçlerin önünü açacaktır. Bölge halklarının aleyhine olan ulus-devletler arasındaki savaşlarla giderek daha fazla tüketilen Ortadoğu’da barış ve demokratik öz yönetimde ısrar yüksek öneme sahip olup, mevcut birçok krize çözümler sunan ‘üçüncü bir yol’ da göstermektedir.

Bununla birlikte hem yerel hem de uluslararası düzeyde toplumun bütün kesimlerinin güçlü katılımı gereklidir. Sayın Öcalan bu yeni süreci boşuna ‘demokratik toplum’ olarak isimlendirmedi. Geçmişte de barış girişimleri aktif bir şekilde desteklemiş kadınlar olarak bu sürecin sivil toplum örgütleri, kadınlar, gençler ve toplumun her kesiminden insanlar tarafından kucaklanması durumunda süreci mevcut hükümet politikalarının çözümsüzlüğünden çıkarıp gerçek ve kalıcı bir barışa doğru götürebiliriz. Bu nedenle yukarıda ifade edilen beş adıma katılım sağlamanız ve bağlı kalmanız zorunludur.

İlginiz için teşekkür ederiz.

Saygılarımızla,

Abha Bhaiya, feminist yazar ve aktivist - Hindistan

Catherine Malabou, California Üniversitesi Öğretim Görevlisi - ABD

Harriet Fraad, feminist yazar ve aktivist - ABD

Dr. Raida Al Zabhani, Barış Elçisi - Yemen

Donna Haraway, yazar - ABD

Rita Segato, yazar - Arjantin

Bahiyah Al Saqqaf, PASS Vakfı - Sürdürülebilir Toplumlar İçin Barış Başkanı - Yemen

Rahila Gupta, yazar ve aktivist - İngiltere

Coni Ledesma, Uluslararası Kadınlar Ittifakı IWA - Hollanda

Saloua Guiga, Afrika Birliği Kadın ve Barış Komitesi Başkanı - Tunus

Chiara Cruciati, İl Manifesto Gazetesi - İtalya

Dinah Altai, Irak Komünist Partisi Merkez Komitesi - Irak

Franziska Stier, BastA! Sekreteri - İsviçre

Sawsan Shoman, Nun İnisiyatifi Sözcüsü - Lübnan

Afraa Al Hariri, Barış Yolu İnisiyatifi - Yemen

Dr. Carol Mann, FemAid Başkanı- Fransa

Margaret Owen O.B.E., Uluslararası İnsan Hakları Hukukçusu - İngiltere

Sherifah Ghaddar, Bizim Cezayirimiz Örgütü Başkanı - Cezayir

Dr. Farah Sabir, Bağdat Üniversitesi Öğretim Görevlisi - Irak

Janet Biehl, bilimci - ABD

Lara Reddy, editör, yazar, şair ve örgütleyici - İtalya

Bianca Argentieri, Yönetmen ve aktivist - İtalya

Dr. Houssami Mahjoub, Profesör - Tunus

Dr. Fernaz Attia, Siyaset Bilimci - Mısır

Shamsa Najar, Siyasetçi - Irak

Dr. Alaa Alqaisi, Kadın Hakları Savunucusu - Irak

Ashwaq Abdullah, Hak Savunucusu - Irak

Yusra Ahmad Majid, Gazeteci - Irak

Iman Ibrahim, Irak İşçi Sendikası Başkanı - Irak

Samirah Mahmoud, Kadın Hakları Savunucusu - Irak

Aseel Hussein Ali, Gazeteci - Irak

Ankham Ibrahim Jamil, Gazeteci - Irak

Wassan Al Jibouri, Gazeteci - Irak

Aseel Mohammad Hasan, Gazeteci - Irak

Dr. Ruqeyya Mazhar Qasim, Siyasetçi - Irak

Hanan Ismail Ahmad, Siyasetçi - Irak

Zahraa Abdullah Mahmoud, Siyasetçi - Irak

Zahra Khadim Yassin, Siyasetçi - Irak

Aya Ali Jasim, Bağdat Üniversitesi Öğretim Görevlisi – Irak.