BÊRÎTAN ZINAR

Haber Merkezi- Mısır’ın başkenti Kahire’de Mîqdat Mîdhat Bedîrxan tarafından 22 Nisan 1898’de çıkarılan Kürdistan Gazetesi’nin çıkarılmasının üzerinden 124 yıl geçti. Gazete, Osmanlı’daki baskılar nedeniyle Kahire’de yayın faaliyetine başladı. Gazete, 1898 ile 1902 yılları arasında toplam 31 sayı çıktı. Gazetenin yayın hayatına başladığı gün olan 22 Nisan, 1973 yılında alınan bir kararla Kürt Gazeteciler Günü olarak kutlanmaya başlandı. JIN TV editörü Aysel Avesta ile 22 Nisan Kürt Gazetecilik Günü ve Kürt kadınların basın alanındaki rolüne ilişkin konuştuk.

Büyük bedeller verildi

Kürt basın geleneğinin büyük bedeller üzerine kurulduğunu anlatan Aysel Avesta, Kürdistan Gazetesi’ne işaret ederek, “O dönemin Kürt gazetecileri işgalcilere şu mesajı vermek istediler:  'Kürdistan vardır, Kürdistan bir sömürgedir ve bu ülkenin tanınması gerekir.’ Kürt Gazetesi’nin çıkmasının böyle bir mesajı vardı” dedi. Aysel Avesta Kürdistan Gazetesi’nin Kürt basınının temel taşı olduğunu vurguladı.

Gelenek Kürt kanalları ile sürdürüldü

Aysel Avesta, “Kürdistan Özgürlük Hareketi tarihinde ve Kürdistan'ın dört parçası için savaşan Kürt halkının tarihinde ilk kez 1994 yılında Med TV yayın hayatına başladı. Kürdistan’ın dört parçası işgal altında olduğu ve baskılar yoğun olduğu için Kürt gazeteciler ülke dışında yayın yapmak zorunda kaldılar. Med TV ve daha sonra Medya TV Brüksel’de yayın hayatına başladı. Sonra Roj sonra da Nûçe TV oldu. Daha sonra ise Sterk TV oldu. Medya Haber, News Kanal ve kendilerine yönelik baskılardan kaynaklı sürekli isim değiştirmek zorunda kaldı” diyerek Kürt basın geleneğinin bir şekilde sürdürüldüğüne değindi.

Basın ordusu

Bugün onlarca Kürt televizyon kanallarının olduğunu ifade eden Aysel Avesta, “Bugün dört parça Kürdistan’da ajanslarımız var. Kürt Gazeteciler Günü bize bir mirastır. Bugün ANHA Rojava’da devrimin anı anına yansıtıyor. Başûrê Kurdistan’da ise Rojnews işgale karşı kuruldu. Bakurê Kurdistan’da DİHA, devamı niteliğinde de Mezopotamya Ajansı Kürt basın geleneğini sürdürüyor. Özgür Gündem ve Azadiya Welat vardı. Şimdi ise Yeni Yaşam ve Xwebûn yayın hayatını sürdürüyor. Günlük ve haftalık yayın yapan çok sayıda yayın var. Basın ordusu olarak tanımladığımız bu ordunun aşamaya gelmesi kolay olmadı” şeklinde konuştu.
         

Gurbetelli’nin yolunda

Kürt kadınlarının da özgür basın çalışmalarında önemli rol üstlendiklerini vurgulayan Aysel Avesta, “Türk devletinin baskı ve saldırılarına karşı Gurbeteli Ersöz'ü Bakurê Kurdistan’da ilk genel yayın yönetmeni görevini üstlendi. Özgün basın alanının genişlemesine vesile olan Gurbeteli Ersöz’ü bu vesile ile anıyoruz. Onu kendimize referans alıyoruz. Gurbeteli Ersöz’ün yolundan giden birçok kadın bugün kadın televizyonu JİN TV’yi kurdu. Yine ilk kadın ajansı JİNHA, şimdi Jinnews, kadınların sesi oluyor. Yine Şilan Aras’ın hayali olan Jinha’yı kadınlar açtı. Bugün Ortadoğu’da kadınların sesi oluyor” diye belirtti. Aysel Avesta ayrıca, savaş alanındaki kadınların sesini dünyaya duyurmak isterken yaşamını yitiren Deniz Fırat, Gulişan İbiş, Nujiyan Erhan’ı andı.

Kadın gazeteciler hedefte

Kürt basınında kadınların büyük emekler verdiğini anlatan Aysel Avesta, yine baskılara en çok maruz kalanların kadınlar olduğunu söyledi. İktidarların kadın kaleminden korktuğunu anlatan Aysel Avesta, “En çok araştıran kadınlar. Bu yüzden kadınlar sürekli hedef alınıyor” diye belirtti. Deniz Fırat’ın IŞİD’e karşı mücadelede her anı duyurmaya çalıştığını aktaran Aysel Avesta, Deniz Fırat’ın burada yaşamını yitirdiğini ifade etti.  Nujiyan Erhan’ın KDP’nin Êzidî toplumuna karşı ihanetini duyururken yaşamını yitirdiğini aktaran Aysel Avesta,  Dilişan İbiş’inda IŞİD’ten elinden özgürleşenlerin yaşadıklarını aktarmak istediği sırada birkaç arkadaşıyla birlikte hedef alındıklarını ve yaşamını yitirdiğini belirtti. Birçok meslektaşının bugün cezaevlerinde tutulduğunu aktaran Aysel Avesta, iktidarın özgür basını alternatif olarak gördüğü için hedef aldığını anlattı.

Aysel Avesta, JİN TV ile kadınların, çocukların, çevrenin, hayvanların sesi olmaya çalıştıklarını ifade ederek, şimdi sadece ülke dışında değil her yerde olduklarını anlattı.