‘Şengallilere soykırımın devamı Şengal Anlaşması dayatılıyor’

TAJÊ üyesi kadınlar 9 Ekim Şengal Anlaşmasını kabul etmeyeceklerini yeniden vurgulayarak Alman hükümetinin İŞİD’in Şengal’de uyguladığı soykırımı tanırken, soykırımı sürdürmeyi içeren 9 Ekim ittifakını desteklemesini eleştirdi.

SITÎ ROZ

Şengal- Êzidî halkına uygulanan 74'üncü Ferman’ın üzerinden 8 yıl geçti ama ne Irak devleti, ne de birçok dünya devleti tarafından soykırım olarak kabul edildi . Aksine Irak devletinin eski hükümeti olan Kazımi hükümeti ve Demokratik Kürdistan Partisi (KDP) 9 Ekim 2020’de açıkladıkları Şengal Anlaşması’yla, Êzîdîlerin öz yönetim ve öz savunma iradesine karşı kirli bir ittifak geliştirdi.  Şengalliler bu anlaşmayı kabul etmeyeceklerini deklare etmeye devam ederken 27 Ekim 2022’de Muhammed Şiya es-Sudani tarafından kurulan yeni Irak hükümetine (Sudani Hükümeti), esas mimarı Türk devleti olan 9 Ekim Şengal Anlaşması’nı kabul ettirmek için diplomatik çabalar hızlandı.

Almanya’da da aynı gündem devam ediyor.  Alman Federal Parlamentosu ise İŞİD’in gerçekleştirdiği Şengal Katliamı’nı soykırım olarak tanıma kararı alırken diğer yandan da Şengallilerin soykırımın devamı olarak gördükleri 9 Ekim 2020 Şengal Anlaşması’nın uygulanması için çaba harcıyor.  Alman federal parlamentosu İŞİD’in 2014’te Êzidîlere yönelik gerçekleştirdiği soykırımı, ‘’soykırım’’ olarak kabul etme kararı alırken bununla birlikte Alman devleti 9 Ekim ittifakını ve uygulanmasını desteklediklerini de belirtti.

Êzidî Kadın Özgürlük Hareketi (TAJÊ) üyesi kadınlar ajansımıza konuşarak bu politikalara tepkilerini dile getirdiler.

‘9 Ekim olduğu sürece Êzidîlere soykırım uygulanacak’

Irak Sudani hükümetinin yaklaşımı, Alman parlamentosunun kararı ve 9 Ekim Mutabakatı hakkında ajansımıza değerlendirmelerde bulunan Êzidî Kadın Özgürlük Hareketi (TAJÊ) Üyesi Daye Neam Îlyas, "9 Ekim ittifakı Barzani ailesi, Türk devleti ve eski Irak hükümetin Êzidilerin akıbetini birlikte kararlaştırdıkları bir masada imzalandı. Irak’daki yeni hükümete 9 Ekim anlaşmasını kabul ettirmek istiyorlar. Bu ittifak olduğu sürece Êzidîlere soykırım uygulanacak ve fermanlar yenilenecek.

Eski Irak hükümeti Êzidîler için bir şey yapmadı. Halkımız 8 yıldır kampta çadırlarda yaşıyor ve ferman devam ediyor. Şengal üzerine yapılacak ittifak ve anlaşmalarda, IŞİD’e direnen ve onu yenen Êzidî halkı da yer almalı ve anlaşmalar onların taleplerine göre olmalıdır. Şimdi 9 Ekim ittifakıyla Êzidîlerin iradesini kırmak istiyorlar. Ama Şengal'in eski Şengal olmadığını ve bir daha asla eskisi gibi olmayacağını bilsinler” dedi.

‘Tek gücümüz özerkliğimizdir’

Sudani hükümetine karşı tepkisini dile getiren Daye Neam Îlyas, konuşmasına şöyle devam etti: “Eski Irak hükümeti olan Kazımi hükümeti çok fitne, hırsızlık ve kötülükler yapıyordu. Bu uygulamalarını da en çok Şengal üzerine geliştiriyordu. Birçok Êzidî lideri şehit ettiler ve bu saldırıların tamamı Kazımi hükümeti tarafından onaylandı. Şu anda da  Sudani hükümetinin Türk devleti ve PDK ile işbirliği yapması için dayatmalar var. Ama Sudani hükümeti bilsin ki biz kadınlar 9 Ekim Anlaşması’nın uygulanmasına izin vermeyeceğiz, kendileri de bu ittifaka dahil olmasın.   Bazı Êzidîleri kendilerine ortak etmek istiyorlar. Fakat bizi düşmana satan kişileri kabul etmeyeceğiz. Sahip olduğumuz tek güç özerkliğimizdir. Özyönetim sistemini kabul edelim. Êzidîlerin kurtuluşu özyönetimdedir.’’

‘Almanya’nın soykırımı şartlı kabulünü tanımıyoruz’

Dayê Neam İlyas, Alman hükümetinin İŞİD’in Şengal soykırımını Şengallilerin özyönetim ve özsavunma iradelerini kırmak için geliştirilen 9 Ekim Şengal Anlaşması’nın uygulanması şartıyla kabul etmesini de değerlendirerek, ‘’Şuan Alman devleti bu katliamı soykırım olarak kabul edeceğini söylüyor. Êzidîlerin 9 Ekim Anlaşması şartlarını kabul etmesi halinde soykırımı kabul edeceğini belirtiyor. Almanya, soykırımı ve 9 Ekim ittifakını tanıyor. Ne Almanya ne de başka bir ülke önümüze şartlar koyarak soykırımı tanımasın, biz bunu istemiyoruz. KDP kendi çıkarları için Êzidî cemaatinin bir bölümünü kampta rehin aldı. Her şey ortada, Êzidî halkının topraklarına geri dönmesine neden izin vermiyorlar?” diye konuştu.

‘Toprağımız cennetimizdir’

Yine TAJÊ üyesi olan Meyan Nasir ise Federe Kürdistan'daki kamplara yerleştirilen Êzidîlerin durumunu değerlendirerek PDK’nin 9 Ekim ittifakını meşrulaştırıp Êzidî cemaatinin iradesini kırmaya çalıştığını söyleyedi.  Meyan Nasir, devamla şunları söyledi: “Kampta kalan insanlarımız çevredeki güçlere göre hareket etmemeli, bu insanlar kendi inançlarına göre hareket etmeli. Şunu iyi biliyoruz ki Êzidîlik kökleri üzerinde durmazsa ve kendinden uzaklaşırsa yok olmaya yüz tutacak. Bize lazım olan şey toprağımıza ve inancımıza sahip çıkmaktır. Biz Êzidîler başkasının uşağı değiliz, halkımız kendi ittifakını geliştirsin. Biz Êzidîler çok eski bir inanca sahibiz’’ dedi. 

‘Barzanî ailesi biz Êzidîlere düşman’

Barzanî ailesinin Êzidîlere düşman olduğunu dile getiren Meyan Nasır devamla şöyle konuştu: ‘’Barzani ailesi Êzidî cemaatinin Şengal’e dönmesini istemiyor. Kampta Êzidîlere gelen yardımı kendine ayırıyor. Onların birçok temsilcilerinin kampa gelen yardımlardan zengin olduğunu biliyoruz. Barzani ailesi bize düşman ve biz düşmanımızı iyi tanımalıyız. Bu dünya kimseye kalmayacak. Üzerinde yaşadığımız topraklar şehitlerin toprağıdır ve bizim için kutsaldır. Toprağımız bizim cennetimizdir. Savaşın yaşandığı Şengal'de şehitlerimizin kemikleri var, o şehitlerimizi onurlandırmamız lazım. Êzidîler olarak birbirimize destek olarak evlerimizi yeniden inşa etmeliyiz.”