Haber Merkezi- Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nden (BMGK) düzenlenen oturumda BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in çatışmada sivillerin korunmasına ilişkin yıllık raporu hakkında üyeler bilgilendirildi. Bilgilendirmeyi yapan Birleşmiş Milletler (BM) İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Yardım Koordinatör Yardımcısı Joyce Msuya, BMGK'nin sivillerin korunmasını gündemine almasının üzerinden 25 yıl geçtiğini, aynı zamanda çatışmada sivillerin korunmasına yönelik Cenevre Sözleşmesi'nin de 75’inci yıl dönümü olduğunu hatırlattı.

‘Görülmemiş düzeyde ölüm, yıkım ve acı ortaya çıktı’

2023’ün sivillerin çatışmada korunması bağlamında kötü bir yıl olduğuna vurgu yapan Joyce Msuya, Hamas'ın 7 Ekim saldırısı ile İsrail'in saldırıları sonucu daha önce görülmemiş düzeylerde ölüm, yıkım ve acının ortaya çıktığını söyledi. "Gazze halkının yüzde 75'i zorla yerinden edildi" diyen Joyce Msuya, insan eliyle oluşturulan bir kıtlığın kapıda olduğunu vurguladı. Joyce Msuya, Gazze'de on binlerce insanın öldürüldüğünü ve "çocuklara yönelik savaşın" ortaya çıktığını belirtti.

‘Çatışmalardaki sivil ölümler yüzde 72 arttı’

Sudan'da da 2023'te korkunç bir çatışmanın ortaya çıktığını hatırlatan Joyce Msuya, on binlerce sivilin öldürüldüğünü ve binlercesinin yaralandığını dile getirdi. Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Myanmar, Nijerya, Sahel, Somali, Suriye ve Ukrayna'da da devam eden çatışmaların siviller üzerindeki etkisine işaret eden Joyce Msuya, "BM, geçen yıl 33 bin sivil ölüm kayda geçti. Gerçek rakamların çok daha yüksek olduğunu düşünüyoruz. Bu bir önceki yıla göre yüzde 72'lik bir artış” diye kaydetti.

‘Patlayıcı silahların siviller üzerinde felaket etkileri bulunuyor’

Patlayıcı silah kullanımının siviller üzerinde felaket etkileri bulunduğunu vurgulayan Joyce Msuya, Sudan ve Ukrayna'da sivil ölümlerin temel nedeninin söz konusu silahların kullanımı olduğunu kaydetti. Joyce Msuya, "Tüm çatışmalar ele alındığında, yoğun nüfuslu alanlarda patlayıcı silahlar kullanıldığında ölenlerin yüzde 90'ı sivillerden oluşuyor" dedi.

‘2023'ün ortasında 110 milyon kişi yerinden edildi’

Çatışmalarda zorla yerinden edilmeye dikkati çeken Joyce Msuya, 2023'ün ortasında 110 milyon kişinin çatışma, baskı, şiddet ve insan hakları ihlalleri nedeniyle yerinden edildiğini aktardı. Çatışmanın açlığı da tetiklediğini dile getiren Joyce Msuya, 19 çatışma bölgesinde 117 milyon kişinin kriz düzeyinde gıda güvencesizliğiyle mücadele ettiğini belirtti.

‘Uluslararası insancıl hukuka uyulmuyor’

Sivillerin maruz bırakıldığı zararın 2023'te alarm verici düzeyde olduğunu, uluslararası insancıl hukuk ve uluslararası insan hakları hukukuna uyulmadığını vurgulayan Joyce Msuya, aynı zamanda BMGK'nin sivillerin korunması yönünde 25 yıldır kabul ettiği kararların da uygulanmadığının göstergesi olduğunu söyledi. Joyce Msuya, "Çatışmada tarafların yükümlülüklerini yerine getirmesi için çabalarımızı iki katına çıkarmalıyız" mesajını verdi. Suçluların cezalandırılmasının önemine işaret eden Joyce Msuya, "Bu çerçevede Uluslararası Ceza Mahkemesinin bağımsızlığını ve tarafsızlığını korumalıyız" dedi.

‘Soykırım bir gecede gerçekleşmez’

BGMK'de düzenlenen oturumda çatışmada sivillerin korunması hakkında konuşan BM Soykırımın Önlenmesi Özel Danışmanı Alice Wairimu Nderitu, konuşmasının tamamında Sudan’a dikkat çekti. Alice Wairimu Nderiti, "Soykırım bir gecede gerçekleşmez. Soykırım planlanarak uygulanan bir sürecin parçasıdır" dedi. Sudan'da Nisan 2023'te çatışmanın başlamasının ardından masum sivillere yönelik sistematik ve ayrım gözetmeyen saldırıların sürdüğünü belirten Alice Wairimu Nderitu, sivillere karşı ciddi suçlar işlendiğini söyledi.

‘Sudan’da siviller ten rengi ve etnik kökenleri nedeniyle öldürülüyor’

Sudan'da sivillerin korunmadığını vurgulayan Alice Wairimu Nderitu, Darfur ve El Faşer'de sivillerin ten rengi ve etnik kökenleri nedeniyle öldürüldüğünü, özellikle Darfur'da yaşananlara dikkati çekerek, "yok etme niyetinin" görüldüğünü ve etnik temelli saldırıların sürdüğünü belirtti. Sudan'da toplu mezarlar ve daha önce görülmemiş düzeyde yerinden edilmenin gerçekleştiğini aktaran Alice Wairimu Nderitu, suçluların cezalandırılması gerektiğinin altını çizdi.

‘Soykırım riski büyüyor’

Alice Wairimu Nderitu, Cenevre Sözleşmesi'nin kabulünün üzerinden 75 yıl geçmesine rağmen Sudan'daki durumun "bilincimizde bir felaket" olduğunu belirterek, uluslararası yükümlülüklerin ihlal edildiğini vurguladı. Sudan'da sivillerin korunması için daha fazla zaman kaybedilmemesi gerektiğini ifade eden Alice Wairimu Nderitu, "Sudan'da gerçek bir soykırım riski var ve her geçen gün artıyor" uyarısında bulundu.