SARYA DENİZ

Haber Merkezi- 2022 yılının Cumhurbaşkanlığı Yıllık Planı’na göre Kadın Üniversiteleri projesine önümüzdeki yıl başlanacak. Proje 2021 Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda yer alarak resmilik kazanmıştı. AKP’nin ısrarından vazgeçmediği Kadın Üniversiteleri projesinin kadınlar tam karşısında duruyor. “AKP’nin üzerine çalıştığı ‘kadın üniversitesi’ nedir? Bu fikir nereden doğdu? Dünyada örnekleri var mı? Türkiye kimlerle ve nasıl bir işbirliği içinde üniversiteleri kurmaya çalışıyor?” sorularından yola çıkarak haberimiz de bir kez daha projeyi anlatmaya çalıştık.

Kurulması planlanan kadın üniversitelerine ilişkin tartışmalar ilk değil. Bu fikri ilk olarak Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 2019’da G20 Liderler Zirvesi için Japonya'ya yaptığı ziyarette dile getirmişti.  Basına yansıyan haberlere göre kadın üniversitesi Bahçeşehir Üniversitesi öncülüğünde şekillenecek. Projenin hayat bulması için “Kadın Üniversitesi ve Eğitim Vakfı” kuruldu. Erdoğan’ın incelenmesini istediği Japonya’nın Mukogawa Kadın Üniversitesi ile Bahçeşehir Üniversitesi’nin 10 yıllık işbirliği olduğu belirtiliyor.

Vakıfta hangi isimler var?

Hatırlayalım vakfın kurucuları arasında Bahçeşehir Koleji Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve İcra Kurulu Başkanı Hüseyin Yücel, Bahçeşehir Üniversitesi Washington DC Rektörü ve Bahçeşehir Koleji İcra Kurulu Üyesi Sinem Vatanartıran ile Bahçeşehir Üniversitesi Akademik Yönetim Kurulu Üyesi olan Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Dekanı Murat Dündar yer aldı. Öte yandan Türkiye’nin ilk kadın Milli Eğitim Bakanı Nimet Baş, Bahçeşehir Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Enver Yücel’in kızı Begüm Yücel Çabakçor, Bahçeşehir Üniversitesi Mütevelli Heyeti üyesi ve Bahçeşehir Koleji Spor Kulübü Başkanı Ömer Yücel, Bahçeşehir Uğur Eğitim Kurumları Amerika Operasyonları CEO’su olarak bir dönem görev alan Ahmet Köse ve Muhittin Karahüseyin de yeni vakfın yönetim kurulu olarak belirlendi. Vakfın merkezi Hatay olarak görünüyordu.

2021 Yıllık Program’da da yer aldı

“Kadın üniversitesi” çalışması 11. Kalkınma Planı’nda da yer almıştı. “Kadın Üniversitesi”, 2021 Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda ise şu ifadelerle yer aldı: “Japonya örneği incelenerek sadece kadın öğrencilerin kabul edildiği kadın üniversiteleri kurulacaktır. Japonya’daki kadın üniversiteleri incelenerek bir rapor hazırlanacaktır. Kız öğrencilerin ülkemizde farklı derecelerde yükseköğretime katılımları değerlendirilecek, sorun bulunan alanlar saptanacak ve buna yönelik çözüm önerileri geliştirilecektir. Kurulması planlanan kadın üniversitesinin akademik birimlerinin oluşturulmasına yönelik çalışmalar başlatılacaktır.”

Dünyada kadın üniversiteleri nasıl?

Dünya genelinde de kadın üniversiteleri var. Uluslararası Eğitimciler Birliği (NAFSA) tarafından 2017 yılında yayımlanan "Women Universities Around The World" raporuna göre, ABD'de 50 yıl önce 230 “kadın üniversitesi” kuruldu. Ancak bugün sayı 45’e düştü. Raporda, “kadın üniversitelerinin” 1960'lı yıllarda ABD'de en prestijli üniversitelerin yer aldığı "Sarmaşık Birliği"ndeki (Ivy League) okullara kadınların alınmamasına karşılık kurulduğu belirtiliyor.

ABD’de “kadın üniversiteleri” kapatılırken Asya, Afrika ve Ortadoğu ülkelerinde sayıları artmaya başladı. Ruanda, Pakistan, Hindistan, Bangladeş, “kadın üniversitesi” bulunan ülkelerden bazıları.

Türkiye karma eğitimi benimsiyor

Türkiye’de 1973 yılında kabul edilen "Milli Eğitim Temel Kanunu"nun 15. maddesinde, “Okullarda kız ve erkek karma eğitim yapılması esastır. Ancak eğitimin türüne, imkân ve zorunluluklara göre bazı okullar yalnızca kız veya yalnızca erkek öğrencilere ayrılabilir" ifadesi bulunuyor. Türkiye uzun yıllardır karma eğitimi benimsiyor. Ayrı eğitim tanımlanmış liselerde var ancak cinsiyet ayrımına göre üniversite yok. Kadın örgütleri, sendikalar ve uzmanlara göre kadın üniversitesi fikri Türkiye’de AKP-MHP iktidar bloğunun tamamen kadınlara ideolojik yaklaşımı gösteriyor. Karma üniversitelerde güçlenemeyen kadınların kadın üniversitesi içinde ancak kodlayacağını ve sınırlayacağı dile getiriliyor. Cinsiyetçiliğin tavan yaptığı Türkiye’de kurulacak kadın üniversiteleri muhafazakarlık politikalarının bir parçası ve kadını hapseden uygulamalardan önemli bir adımı olarak görülüyor. Günümüzde karma üniversitelerde kadını güçlendiren cinsiyet eşitliğini savunan çalışmaların engellendiği düşünürse kadınların kaygıları daha da anlaşılıyor.

Erdoğan ne demişti?

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan, Japonya Mukogawa Kadın Üniversitesi tarafından kendisine fahri doktora unvanı alırken törende yaptığı konuşmada Japonya’daki 800 üniversiteden 80’inin kadın üniversitesi olduğunu söylemiş "Bu üniversiteyi inceleyeceğim. Bunun yanında toplam 80 kadın üniversitesini, şu anda büyükelçime de görev veriyorum, incelemek suretiyle ülkemde de bunun adımını atacağız." demişti. Bu açıklamanın ardından da YÖK Başkanı Yekta Saraç’a talimat gitmişti. Ayrıca “kadın üniversitesi” çalışması 11. Kalkınma Planı’nda da yer almıştı.