RONÎDA HACÎ

Hesekê- Suriye, 2024 sonunda Baas rejiminin çöküşünün ardından hala geçiş sürecinin belirsizlikleriyle karşı karşıya. Ulusal diyalog girişimleri sürerken, adem-i merkeziyet, anayasa yazımı ve bileşenlerin hakları gibi temel konular tartışılıyor. Ancak cihatçı Heyet Tahrir el Şam’ın saldırıları ve uygulamaları, barış ve demokratik toplum inşasını zorlaştırıyor. Özellikle kadınlar, savaşın yükünü en ağır taşıyan kesim olarak, haklarının güvence altına alınmasını en öncelikli talep haline getiriyor. Bu bağlamda, 10 Mart Anlaşması’nın uygulanması, yerlerinden edilenlerin dönüşü ve kadın temsiliyeti gibi konular, Suriye’nin geleceğini şekillendiren kritik başlıklar arasında yer alıyor.

10 Mart Anlaşması’nın uygulanması, krizin aşılması, göç, ihlaller ve diğer sorunların çözümü için, özellikle kadınların durumunun iyileştirilmesi ve haklarının korunması açısından tüm Suriyelilerin umudu haline gelmiş durumda. Türk devleti ise bölgeye dönük saldırılarına devam ederek Kürtlerin anlaşmaya uymadığını iddia ediyor. Ancak Suriye’nin tüm halkları, Kürt halkının taleplerinin haklı olduğunu ve geçici yönetimin anlaşmaya uymadığını söylüyor.

Konuyla ilgili Süryani Kadınlar Birliği Üyesi Rîma Merşo, ajansımıza değerlendirmede bulundu.

‘10 Mart Anlaşması uygulanmalıdır’

Rîma Merşo, 10 Mart Anlaşması’nın uygulanmasının tüm Suriye halkları için koruma ve güvenli yaşamın temeli olduğunu belirterek, “Biz ülkemiz Suriye için ilerleme ve başarı istiyoruz; bu da 10 Mart Anlaşması’nın uygulanmasıyla mümkün olacak. Dış güçlerin bu anlaşmanın uygulanmasına engel çıkardığına inanıyoruz; bu engeller aşılmalı ve anlaşmanın uygulanması için çözüm bulunmalıdır” dedi.

‘Suriye’nin geleceğini Suriye halkları belirleyecek’

Rîma Merşo, Suriye’nin geleceğinin Suriye halklarının eliyle yazılacağını vurgulayarak şunları söyledi: “10 Mart Anlaşması, tüm detaylarıyla Suriye halklarının çıkarına hizmet edecektir. Özellikle adem-i merkeziyetçi bir sistemde, güvenli ve huzurlu yaşamalarına olanak sağlayacaktır. Tüm Suriyelilerin siyasi sürece ve yeni Suriye anayasasının yazımına katılmasını istiyoruz. Dışarıdakilerin bizim adımıza karar vermesini istemiyoruz. Kendi kaderimizi yazmak istiyoruz.”

‘İhlaller anlaşmanın uygulanmasının önüne geçiyor’

Rîma Merşo, Suriye’de yaşanan ihlallere dikkat çekerek, içerideki ihlallerin amacının 10 Mart Anlaşması’nın uygulanmasını engellemek ve bölgeyi istikrarsızlaştırmak olduğunu belirtti. “Anlaşma, yerlerinden edilenlerin evlerine dönüşünü, işgalin sona ermesini ve bölgelerin Suriye toprağına geri verilmesini öngörüyor” diyen Rîma Merşo, anlaşmaya uyulmaması halinde tüm Suriye halklarının haklarının sabote edileceğini ifade etti.

Rîma Merşo, Suriye halkının tüm uluslarıyla demokratik Suriye inşası için mücadele ettiğini belirterek şöyle dedi: “Yabancı seslere kulak asmıyoruz. Çoğulcu ve adem-i merkeziyetçi Suriye inşası için mücadelemizi, Suriye birliği şemsiyesi altında birleşik ulusal konferansla sürdüreceğiz. Biz her zaman Kürt, Arap, Süryani, Ermeni ve Alevi olarak bir olduk ve aşırı ya da ırkçı görüşlerimiz yok.”

‘Kadın temsiliyeti yüzde 50 olmalıdır’

Rîma Merşo, Suriye’de kadın temsiliyetinin toplumsal sözleşmedeki gibi olması gerektiğini belirterek şöyle konuştu: “Kadınlar önemli rol oynuyor; toplumun temelidir. Anne, kız kardeş, eş, karar vericidir, tüm toplumu yönetir. Hiçbir uygar ya da gelişmiş toplum, kadınların aktif ve etkili rolü olmadan yaşayamaz. Toplumsal sözleşmede kadınlara verilen yüzde 50 temsiliyet tarihî bir adımdır ve tüm Suriye’de uygulanmasını umuyoruz.”

‘Aile yasası tüm Suriye’de uygulanmalıdır’

Rîma Merşo, Suriye’deki yasaların değiştirilmesini isteyerek aile yasasından yararlanılması gerektiğini belirtti ve konuşmasını şöyle tamamladı: “Kişisel Satatü Yasası değiştirilmeli ve tüm Suriye’de birleşik bir aile yasası uygulanmalıdır. Şu anda Kuzey ve Doğu Suriye’de uygulanan aile yasası, kadın ve erkek yaşamı için ilerici bir vizyon temsil ediyor. Demokratik ve eşitlikçi sistem inşası amacıyla aile haklarını koruyor. Kadın hakları, aile yasasının tüm Suriye’de uygulanmasıyla korunacaktır.”