RANİA ABDULLAH

Yemen- Yemen’de hükümet güçleri ile İran destekli Husiler arasında yaklaşık 10 yıldır süren iç savaş nedeniyle derinleşen ekonomik ve insani kriz yaşamı günden güne zorlaştırıyor. Birleşmiş Milletler (BM) raporlarına göre, nüfusun yaklaşık yüzde 80'inin insani yardıma muhtaç olduğu ülkede gıda ve ekonomik kriz giderek ağırlaşıyor.

Özellikle un ve gıda fiyatlarındaki artış, alım gücü olmayan halkı daha büyük bir krizle karşı karşıya bırakıyor. Savaşın başladığı 2014'te bir dolar 215 Yemen riyaline karşılık gelirken, şu an 1 dolar bin 800 riyale yükseldi. Döviz karşısında Yemen riyalinin değer kaybetmesi halkın yaşamını olumsuz etkiliyor.

Unun fiyatının artması ile birlikte halkın temel gıda maddesi ekmeğe de zam geldi. 50 kiloluk bir torba unun fiyatı yerel para birimiyle 35 dolara denk gelen 50 bin riyale ulaşırken, ağırlığı 30 gramın altına düşen bir poşet Yemen ekmeği olan rotinin fiyatı da 60 riyale ulaştı.

‘Gelirimiz, harcadığımızdan çok daha az’

Gıda fiyatlarındaki artışın yaşam yüklerini ağırlaştırdığını söyleyen Mariam Ahmed Ali adlı yurttaş, “Temel gıda maddeleri un, ekmek fiyatları bizim imkanlarımızın ötesine çıktı. Bu duruma daha fazla dayanamıyoruz. Gelirimiz, harcadığımızdan çok daha az” sözleri ile içinde bulundukları durumu ifade etti.

‘Yetkililer vatandaşın sömürülmesine göz yumuyor’

Sivil toplum örgütlerinde proje koordinatörü yapan Arwa Hacar da ekonomik krizin artmasında döviz karşısında yerel paranın değer kaybetmesinin yanı sıra hükümet yetkililerinin piyasayı denetlememesinin de önemli bir payının olduğunu düşünüyor. Arwa Hacar, yetkililerin rüşvet aldığına dikkat çekerek, "Sanayi ve Ticaret Bürosu ve yerel makamlar tarafından yapılan izleme çok zayıf ve bu makamlar tüccarlardan ya da fırın sahiplerinden para alıp, vatandaşın sömürülmesine göz yummak istemedikleri sürece ekonomik kriz olur” dedi.

‘Halk, en önemli ihtiyaç olan ekmeği satın alamıyor’

İnsan hakları savunucusu Hanin Al-Zakri ise şunları söyledi: "Fiyatlardaki artış ve döviz dalgalanmaları toplumun istikrarını büyük ölçüde etkiledi ve alınan kararlar artan fiyatlar konusunu ele almıyor ve gıda maddelerinin fiyatındaki artış vatandaşlara olumsuz yansıyor. Çünkü halk, en önemli ihtiyaç olan ekmeği satın alamıyor. O zaman ilaç ve bazı önemli ihtiyaçları satın almaya nasıl güç getirebilir.”

Kurban Bayramı ile fiyatların daha çok arttığına dikkat çeken Hanin Al-Zakri, halkın bayramı kutlayamadığını belirtti.

Halkın yüzde 73’ü insani yardıma muhtaç

BM Mülteciler Yüksek Komiserliği raporlarına göre, iç savaştan dolayı Yemen halkının yüzde 73'ü yani yaklaşık 23,4 milyonu insani yardıma muhtaç hale geldi. 4,3 milyon kişi ise yerinden edildi. Ülkede 13 binden fazlası sivil 377 bin kişi çatışmalar nedeniyle hayatını kaybetti.