İhlas Hamrouni

Tunus – Tunuslu kadınlar ekonomik olarak bağımsızlıklarını kazanmaya çalışıyor. Bunun için çeşitli mesleklerde ve alanlarda gelişimlerini sağlamaya çalışıyorlar. Tunus’un Sidi Bouzid kentindeki kadınlar çeşitli zanaatlar öğrenerek kendileri için projeler hazırlıyorlar. Sidi Bouzid'deki kadınların içerisinde yaşadıkları toplum, kadınların evde kalmalarını ve toplumsal cinsiyetçi kurallara uymayı dayatıyor. Kadınlar bunun ötesine geçmek için mücadele veriyor. 

Sidi Bouzid'deki çiftçilere ait tarlalarda 25 yıl çalışan Mariam Mesbahi de yaşadığı toplumun normlarını kırararak daha fazlasını isteyen kadınlardan biri. Bölgedeki diğer pek çok kadın gibi o da "ölüm kamyonları" olarak adlandırılan nakliye kamyonlarını kullanmış ve pek çok trafik kazasına şahit olmuş. Çocuklarının ihtiyaçlarını ve yaşadığı evin kirasını karşılayabilmek için kışın soğuğuna, yazın sıcaklıklarına, sağlık ve sosyal güvencelerin eksikliğine katlanır ve sonunda kendi özerkliğini elde etmek için kendi işini kurmaya karar verir.

‘Genç kadınlar çiflik sahipleri tarafından tacize uğruyordu’

Çalışma için yaşlı kadınlar yerine genç kadınların çiftlik sahipleri tarafından tercih edildiğini ve bu genç kadınların çok fazla tacize uğradıklarını anlatan Mariam Mesbahi, "25 yıl boyunca bizi evlerimizden tarlalara kötü koşullarda taşıdılar. Patronumuz kadınların oturmasını önlemek için kamyonu suyla doldururdu, böylece bir seferde mümkün olduğunca çok kadını taşırdı” dedi.

Tüm bu koşulların onu işinden ayrılmaya ve bir kadın derneğinde ziraat alanında eğitim almaya   ittiğini belirten Mariam Mesbahi, şunları söyledi: "Bu proje sayesinde kamyonlarda ölüm yolculuklarından ve tacizden kurtuldum. Artık kendi gelir kaynağım var ve projeye çok sayıda kadını dahil ettim ve aynı acıları yaşamalarını istemediğim için onlara saygı ve takdirle davranıyorum. Onlara uygun çalışma koşulları ve ücretler sağlıyorum."

‘Kadın erkek eşitliği için çalışılması gerekiyor’

Kadınların kendisiyle çalışmadan önceki koşullarının, kötü ulaşım koşulları ve kendi ihtiyaçlarını karşılamaya yetmeyen düşük ücretler nedeniyle çok zor olduğunu vurgulayan Mariam Mesbahi, özellikle tarım sektöründe çalışan kadınların arabalara doldurulup taşınması konusuna çözüm bulunması ve ücretlerin yükseltilmesinin yanı sıra kadın-erkek eşitliğinin sağlanması için çalışılması gerektiğinin altını çizdi.

Mariam Mesbahi ‘Sabra’ isimli bir projede Sania Mohammadi ile birlikte çalıştığını ifade etti. Sabra’nın inandıkları bir söz olduğunu belirten Mariam Mesbahi, kadınların özerkliklerini sağlamak için ekonomik bağımsızlıklarını kazanmalarının önemli olduğunu kaydederek, “Sidi Bouzid'deki kırsal kesim kadınlarını öncelikle yeteneklerine güvenmeye, kendilerine güvenmeye ve kendilerini gerçekleştirmeye yönelik çalışmalara katılmaya çağırıyorum” dedi.

‘Her kadın çalışıp başarılı olabilir’

Uluslararası ticaret alanında profesör olan ve "Sabra" projesinin ve başka çeşitli projelerin sahibi olan Sidi Bouzid'li Sania Mohammadi de çalışmanın kadınlar için onur verici olduğuna inandığını belirtti.

Sania Muhammadi, "Bu proje, üniversitede gelecekteki projelerimi planlarken kurduğum bir hayaldi ve bu fikir, biraz para biriktirmeye çalışan öğrenciler olarak aç hissettiğimizde ucuz yemekleri bulma arayışımızdan ilham aldı. Bu yüzden tek seçeneğimiz bsisa ya da ruwaina(bsisanın içine suyun konulmasıyla elde edilen içecek) almaktı. Tunus'un en eski yiyeceklerinden biri olan bsisa, bitkisel proteinler ve enerji sağlayan doğal lifler açısından zengin olduğu için o zamanlar ‘öğrencilerin ve gezginlerin dostu’ydu; un, zeytinyağı, çemen otu, anason ve kişniş ve kuru meyvelerden oluşan bir karışım içinde, şeker, bal veya bazı tatlandırıcılarla tatlandırılıyordu" dedi.

2016 yılında hayalini gerçekleştirebildiğini ve kendi işini açmak için gerekli prosedürleri yerine getirdiğini, 2017 yılında faaliyetlerine başladığını ve kadınların gücüne, dayanma ve sabırlı olma yeteneklerine inanarak "Sabra" adını verdiği bu projeyi başlattığını sözlerine ekleyen Sania Mohammadi idari zorluklar, finansman eksikliği ve ailevi sorunlar nedeniyle yaşadığı zor koşullara rağmen, Sidi Bouzid'deki kadınların sorumluluk alabileceklerini, çalışabileceklerini ve başarılı olabileceklerini söyledi.

Sania Mohammadi, evde kalmanın koşullarla yüzleşmek için doğru çözüm olmadığına inandığını ifade ederek, “ Bu nedenle bir gelir kaynağı elde etmeye çalıştım. Her kadın bir zanaat veya bir meslek öğrenmelidir ve kendilerini geliştirmek için iş fırsatlarını yakalamalıdır” diye konuştu.