Rojhilat Kurdistan’da safran kadınların emeğiyle yetişiyor

Son yıllarda Kirmanşah’ta safranın ekim ve hasadında kadın işçiler ve girişimciler önemli rol oynuyor. Bölgenin yeni ancak vazgeçilmez ürünü safran kadınların ellerinde yetişiyor ama kadınlar hak ettikleri ücretleri alamıyor.

JUAN KERAMİ

Kirmanşah- Doğu Kürdistan’ın Kirmanşah kentinde son birkaç yılda safran yetiştiriciliği önemli bir gelir kaynağı olarak görülüyor. Küçük "Halaşi" kasabasının merkezini içeren Serfirouzabad ilçesi, Kirmanşah eyaletindeki safran ekim merkezlerinden biri. Kentsel nüfusu az olmasına rağmen 120'den fazla köyle yüksek bir kırsal nüfusa sahip olan Halaşi’nin, geniş ve verimli ovaları var ve nüfusunun çoğunluğu tarım yapıyor.

Sarfirouzabad ilçesinin tarım arazileri, İlam eyaletindeki iki Simre nehrinin ve Kirmaşah eyaletindeki Kuresu nehrinin havzasına ait. 70 bin hektarlık mera ve yoğun ormanlara sahip olan bu ilçe, aynı zamanda el değmemiş ve bol doğal kaynaklarla da çevrili. Buğday, arpa, bezelye, şeker pancarı, mısır, ayçiçeği ve karpuz bu bölgenin yaygın tarım ürünleri arasında. Ancak son yıllarda bu bölgede taze mahsul ekiminde ilginç bir olgu açığa çıktı. Bu yeni ürün, tedavi edici, yenilebilir ve endüstriyel özellikleri nedeniyle değerli ve pahalı bir ürün olan safran.

Ürün nadir bulunması nedeniyle stratejik ürünlerden biri olarak değerlendiriliyor. Kirmanşah gibi bir ilde safran ekimini haklı kılan en önemli husus, safran yetiştiriciliğinin çok fazla suya ihtiyaç duymaması. İklim değişikliği nedeniyle yaşanan kuraklıklar göz önüne alındığında safran tarım yapanlar için önemli bir kazanç.

Safran hasadını kadınlar yapıyor

Ravansar şehrinde yaşayan Şenur Mohammadi, Kirmanşah eyaletinin önde gelen girişimcilerinden biri. Safran üretimi yapan Şenur Mohammadi, birçok çiftçiye de ilham kaynağı oldu. Son yıllarda çok sayıda ilçede çiftçiler safran yetiştiriyor. Ürünün ekiminden hasadına çeşitli aşamalarında kadın işçiler önemli rol oynuyor. Öyle ki hasat aşamasında neredeyse tüm süreç kadınların sorumluluğunda. Safran çiçeğinin ve hasadının hassasiyeti nedeniyle bu bölgedeki insan emeğinin yerini henüz makineleşme ve makineli tarım almamış. Bu iş Sarfirouzabad ilçesinde ve onun geniş ve bereketli ovasında bölge kadınları tarafından yapılmaktadır. Grup halinde örgütlenen bu kadınlar, her yıl Kasım ayında safran hasadı yapıyor.

Ücretler erkeklere göre daha düşük

İşinde koordineli ve sorumluluk sahibi olmaları ve özellikle tarım alanında toprak, doğa ve çevreyle daha yakın ilişkiler kurmaları nedeniyle çiftçiler kadınları işe alma konusunda daha istekli. Sarfirouzabad ilçesindeki safran tarlalarında çalışan kadın işçilerden birine göre, bu yıl bu topraklarda safran ekiminin ikinci yılı oluyor ve aşamaların çoğunda kadınlar öne çıkıyor. Ancak ücretler erkeklere göre düşük. Maaşların zamanında ödenmemesi, çalışma saatlerinin uzun olması ve sigortasızlık bu bölgede tarım alanında çalışan kadınların karşılaştığı sorunlardan biri.

Öte yandan Sarfirouzabad ilçesinin tarım arazilerinde bu haberi yaparken kadın işçilerle görüşmemiz erkek çiftçiler tarafından engellendi.