MEDİNE MAMEDOĞLU

Colemêrg - Hakkâri’nin Yüksekova ilçesinde bulunan Orşe yaylasına giden kadınların zorlu yaşamı devam ediyor. Binlerce koyun arasından kendi koyunlarını seçen kadınlar, koyunlardan sağdıkları süt ile peynir ve yoğurt yapıp satarak geçimini sağlıyor. Kadınlar bahar-yaz mevsimleri boyunca her gün aynı işleri yapıyorlar. Kamyonla gittikleri yaylada yaz sıcağına rağmen güneş altında çalışan kadınlar, beriden (süt sağan kadın) önce kurdukları çadırda çay içtikten sonra işe başlıyor. Kadınlar şarkılar (stranlar) eşliğinde çaylarını içtikten sonra işlerine başlıyor. Beri bittikten sonra da geldikleri kamyona binerek evlerinin yolunu tutuyor. Kimi çocuğuna bakmak kimi de eğitim ihtiyaçlarını karşılamak için koyun sağmaya gelen kadınlar gün boyu bu işle meşgul oluyor.

“Sütleri peynir yapıp satıyoruz”

Sabah saat 11.00’de geldikleri beride saatlerce kaldıklarını söyleyen Türkan Unat, beriden elde ettiği süt ve peynirle çocuklarına baktığını söylüyor: “Buradan elde ettiğimiz sütleri eve götürdükten sonra peynir yapıyoruz. Birçok çeşitte peynir yapıp kış için depoluyoruz. Burada bütün günümüz beride koyunlarla geçiyor. Burası da koyunlarımız da bizim geçim kapımız oldu. Aldığımız sütleri peynir yapıp satıyoruz. Bugüne kadar bu şekilde çocuklarıma baktım. Biz büyüklerimiz kadar iyi değiliz bu işte, ama yine de yapmaya çalışıyoruz. İşimiz çok zor ama yine de biz bir şekilde idare ediyoruz.”

“Koyunlar bizim ekmek kapımız”

Berivan Heybet Kaya ise beriye çıkmanın kendileri için bir meslek haline geldiğini belirtiyor. Günlük olarak işlerinin sadece beri ve koyunlar olduğunu ifade eden Heybet, “Başka insanlar gün içinde başka yerlerde çalışıyor bizim de bu. Gün içinde belirli saatlerde geliyoruz, işimiz bitene kadar burada çalışıyoruz. Koyunlara bakarak günümüz geçiyor. Annemden öğrendim bu işi. Şimdi onun yerine ben yapıyorum. Baştan sona burada kadınlar çalışıyor. Kadınlar yıllardır burada bu işi yapıyor. Burada hangi köye gidersen git bu işi yapan kadınlar vardır. Koyunlarımız bizim ekmek kapımız. Ben beriliği de seviyorum. Eski geleneği sürdürüyoruz, hayvanlarımıza bakıp bu işi yapıyoruz” diye belirtiyor.

“Süt sağarak çocuklarıma bakıyorum”

Tek geçim kaynağının bericilik olduğunu söyleyen Sabiha Fidan da, başkalarının koyunlarını sağmak için her gün yaylaya gidiyor. Sağdığı koyunların sütünden kendi payına düşeni alan Sabiha Fidan, “Benim dört tane çocuğum var. Eşim vefat etti. Bu iş ile çocuklarıma bakabiliyoruz. Başkasının koyunlarını sağıyorum. Onlar da benim sağdığım koyunların sütünü bana veriyor. Ben de evimin ihtiyaçlarını bu şekilde karşılıyorum. Buralarda yapacak başka bir iş yok, iş olanağı yok o yüzden bu işi yapıyoruz” diyerek, birçok kadının aynı işten kazanç sağladığını kaydediyor.