Nepal’den Süleymaniye’ye uzanan hayatlar: Yasa yok, güvence yok, emek çok
Nepal’de yaşanan ekonomik sıkıntılardan dolayı kilometrelerce uzakta bulunan Federal Kürdistan Bölgesi’nin Süleymaniye kentine gelen Nepalli kadınlar, daha iyi bir gelecek hayaliyle “güvencesiz çalışma koşulları” altında kafe, restoran, temizlikçilik ve çocuk bakıcılığı gibi işlerde çalışıyor.
ŞÎNYAR BAYÎZ
Silêmanî- Nepal’de geçim derdi çeken kadınlar, Federal Kürdistan Bölge Hükümeti İçişleri Bakanlığı aracılığıyla Kürdistan Bölgesi’nin bazı kentlerine özel şirketler aracılığıyla getirilerek, burada gündelikçi ve çocuk bakıcılığı gibi işlerde çalıştırılıyor. Kendi ülkelerinden kilometrelerce uzakta yaşayan bu kadınlar, güvencesiz çalışma koşulları altında çalışıyor. Uğramış oldukları hak ihlallerini yargıya bile taşıyamayan bu kadınlar ve yabancı uyruklu işçilerin tümüne Kürdistan Bölgesi İçişleri Bakanlığı’nın bulmuş olduğu çözüm; Toplumsal Uzlaşı Komisyonları… Bu kadınları koruyan herhangi bir yasa olmadığı gibi çoğu kez nelerle karşılaştıklarını bile ifade etmekten korkuyorlar.
Yasalar kadınları korumuyor
Süleymaniye’nin Baxê Giştî Parkı her Cuma günü onlara ayrılmış bir mekan gibi. Burada bir araya gelir, yöresel yemeklerini yapar ve birlikte zaman geçirirler. Çoğunluğu Nepal, Bangladeş, Endonezya, Filipin ve Ganalı olan bu insanlar arasında en çok da dikkat çekenler kadınlar… Kürtçe'yi de anadilleri gibi neredeyse kusursuz konuşan bu kadınlar, kafe, restoran, evlerde temizlikçi ve çocuk bakıcısı olarak çalıştırılıyor. Ekonomik sorunlarla baş edebilmek ve yaşayabilmek için ülkelerinden kilometrelerce uzakta bulunan Süleymaniye’ye gelen bu kadınlar, yoksul ülkelerde yaşanan ekonomik krizlerin insan hayatında yarattığı travma ve trajedilerin de birer resmi gibi.
“İlk geldiğim yıllar çok zorlandım”
Beş yıldır Süleymaniye kentinde yaşayan Nepali Nakşimi, özel bir şirkette temizlikçi olarak çalışıyor. Nepal’den Kürdistan’a çalışmak için geldiğini söyleyen Nakşimi, “Çünkü Nepal’de yeteri kadar emeğinin karşılığını alamıyor insan. İlk geldiğim yıllar çok zorlandım. Ancak çalışmaya başladıktan sonra biraz daha rahatladım. Ülkemizi kolay kolay ziyaret edemiyoruz, çünkü hükümetin bize çıkardığı zorluklar var. İzin günlerimizde hepimiz bu parkta bir araya geliyor, güzel zaman geçirmeye çalışıyoruz” diyor.
“Ekonomik sıkıntılar nedeniyle buraya geldik”
Nurgin Lama ise ailesi birlikte gelenler arasında. O da Nepalli ve ülkesinde yaşanan ekonomik sıkıntılardan dolaya ailesiyle birlikte Süleymaniye’ye gelmiş. Yaklaşık 8 yıldır Süleymaniye’de yaşayan Nurgin’in eşi kapı-pencere ustası. Kendisi herhangi bir işte çalışmıyor ama eşinin aldığı ücret geçimlerini sağlamaya yetmediği için Cuma günleri Süleymaniye’nin Baxê Giştî Parkı’nda eşiyle birlikte yöresel yemekler yapıp satıyor. Nurgin Lama, “Cuma günleri eşimle birlikte burada yemek yapıp satıyoruz. Yöresel yemeklerimiz Kürdistan yemeklerinden çok farklı, başka bir lezzeti var ve taliplisi de çok oluyor” ifadelerinde bulunuyor.