SORGUL ŞÊXO

Hesekê – Doğa toprağıyla, suyuyla, ağacıyla ve her şeyi ile ilaç gibidir. Yaşamdaki küm ihtiyaçları doğadan karşılayan kadınlar, adeta yokluktan varlığı yaratıyor. Bütün bunlar düşünüldüğünde kadınların kullandığı yol ve yöntemin anaerkil döneme dayandığı görülüyor. Cizre bölgesinde insanlar daha çok tarım ile uğraşıyor. Fırat ve Xabur suyu bu duruma büyük etki ediyor. Ancak Türkiye, 27 Ocak'tan bu yana Suriye’nin Fırat Nehri suyu payını keserek, saniyede sadece 200 metreküp su bırakıyor. Yaşanan bu su kesintisi özellikle pamuk olmak üzere tarım alanına büyük etki ediyor. 38 yaşındaki çiftçi Fatima Mihemed, 8 çocuk annesi ve pamuk hasadının ardından çalı çırpı toplamaya başladı. 

15 yıldır çalı çırpı topluyor

Tandır ve saç ekmeği yapımında, soba ve ocakta yakılmak üzere çalı çırpı topladığını ifade eden Fatima Mihemed, “Şuan pamuktan kalan çalı çırpıları topluyoruz. 25 Mart’a pamuk tohumu ekmeye başlıyoruz. 15 Eylül’de de pamuğu toplamaya başlıyoruz. Pamuğu topladıktan sonra çalı çırpısının kurumasını bekliyoruz. Kuruduğunda da topluyoruz. Sadece Til Temir’de değil, aynı zamanda Dirbêsiyê’de de birkaç ailenin tarlasından çalı çırpı topluyoruz. Yemek yapımından tutun ısınmaya kadar birçok işimizi çalı çırpı ile hallediyoruz” diyor.

Su ürünü etkiliyor

Bu yıl pamuk ekiminin çok az olduğundan bahseden Fatima Mihemed, “Bu yıl pamuk geçen yıl ve ondan önceki yıllar gibi çok yok. Çalı çırpının az olmasının nedeni de pamuğun az olmasıdır. Xabur suyu azalmış durumda. Bu nedenle ürünlerin verimi çok düşüyor. Su az olduğu oranda pamukta az olur. Aynı zamanda suyun az olması sadece pamuğa değil, buğday, arpa gibi ürünlere de etki ediyor” diye belirtiyor.