Hukukçu Xanim Eyo: Gerçek adalet kadınlarla sağlanır

RONAHÎ NÛDA

Qamişlo- Demokratik Ulus Projesi’nde hukukun üstünlüğünü değerlendiren Avukat Xanim Eyo, demokratik ulusta hukukun ahlaki olduğuna dikkat çekti.

Xanim Eyo hukukun işleyişini, “Demokratik ulus, ulus-devlete karşı inşa edildi. Özyönetimin temeli demokratik bir ulustur. Demokratik bir ulusta halka dayatma yoktur, karar toplumdan gelir. Devletin hukukunun merkezi olduğunu ve kararların tek elden alındığını herkes bilir. Demokratik ulusta hukukumuz politik ve ahlakidir” sözleriyle değerlendirdi.

‘Hukuk ve yasalar kadınlar eliyle hazırlandı’

Kadının hukuk alanındaki rolünü anlatan Xanim Eyo, sözlerine şöyle devam etti: “Demokratik ulus, kadın eşitliği ve özgürlüğü üzerine kuruludur. Kadın özgür değilse toplum da özgür değildir. Rojava Kürdistan'da devrim içinde devrim kuruldu. Rojava Devrimi, Kadın Devrimi olarak biliniyor. Bugün bizim hukukumuzun diğer ülkelerden farkı, hukukun toplumun ruhundan çıkmasıdır. Yasalar ayrıca kadınların eliyle yazılıyor. Hukuk ilkesi kadın, çocuk, erkek ve yaşlıların düşünce, fikir ve eşitliğini korur. Demokratik ulusu ve kadın özgürlüğünü tamamlar ve eşit bir toplum kurar. Sistemde herkese eşit davranılmalıdır.”

Özerk Yönetim’in demokratik ilkeye, kadın erkek eşitliğine dayandığını kaydeden Xanim Eyo, “Özerk Yönetim’in tüm yönleri hukukun üstünlüğünü esas alır. Statü kurulurken hukuk devleti olmadan kurulamaz. Bir sorun hukukun bütünlüğüdür ama toplumun hukuku sorun olmaz, aksine sorunlara çare olur. Özerk Yönetim adından da anlaşılacağı üzere toplum kendi kendini yönetir ve ahlak yasası toplum tarafından uygulanır. Toplum ahlakından, yasalarından ve doğasından ne kadar koparılırsa devletin hukuku uygulanır. Özerk Yönetim demek kendi kendini yönetmektir, halkın kanunu demektir” şeklinde konuştu.

‘Halkın hukuku kadın eli ile yazılmıştır’

Xanim Eyo, Kuzey ve Doğu Suriye’de hukukun üstünlüğünün önemini şu sözlerle ifade etti: "Demokratik bir ulus, beraberinde insanların, özellikle de kadınların özgürlüğünü getirir. Kadın özgürlüğüne kavuştuğunda toplumdaki rolü ve bilgisi akar ve en gerçek adalet sağlanır. Halkın hukuku kadın eli ile yazılmıştır ve bugün Kuzey-Doğu Suriye topraklarında uygulanmaktadır. Ayrıca bu yasa kadının doğasından gelmektedir. Özerk Yönetim kadınların önünü açınca toplum hukuku uygulandı. Devlet kadını zayıflattığı zaman toplumu da zayıflatmış ve toplumun hukuk ve ahlakı kalmamıştır. Şimdi bu kutsal topraklarda hukuk eşitlikle, kadın özgürlüğüyle işliyor."

‘Halka bir statü verilmesi gerekiyor’

Rojava Devrimi’nin 11 yılı geride bıraktığını söyleyen Xanim Eyo, devrim süreci içerisinde çok bedeller ödendiğine dikkat çekti. Xanim Eyo, “11 yıldır kendi kültürü ve doğasıyla iç içe yaşayan halka bir statü verilmesi gerekiyor. Suriye sorunu bugüne kadar devam ediyor ama henüz çözülmüş değil. Demokratik bir Suriye'nin geleceği için bir toplumsal sözleşme yazıldı, çünkü biz Suriye'nin bir parçasıyız. Eşitlik, kadın özgürlüğü, çocukların, yaşlıların ve özel gereksinimli insanların korunması temelinde bir toplumsal sözleşme oluşturulmuştur. Ayrıca, eş başkanlık sistemi ve yasal koruma esastır. Tüm Ortadoğu'da bu tür standartlar uygulanırsa hayat kolaylaşır ve soru işareti kalmaz. Toplum sözleşmesi devlet temelinde yazılmamıştır, aksine demokratik model, demokratik ve eşit bir arada yaşama temelinde yazılmıştır” diye belirtti.

‘Tüm dünyaya örnek oldu’

Xanim Eyo, konuşmasını şöyle sürdürdü: "Toplumsal sözleşmenin yazılması için birçok çevreyle görüşmeler gerçekleştirildi. Kuzey ve Doğu Suriye'de yaşayan tüm halklara gidilerek toplumsal sözleşme hazırlandı. Suriye'nin geleceği için bir anayasa olarak yazılmıştır. Rojava Kürdistan halkı mücadelesi için Özerk Yönetim ilan edecek düzeye geldi ve bugün tüm dünyaya örnek oldu. En gelişmiş devlet henüz eş başkanlık sistemini uygulamadı. Dünya ülkelerinde kadınlar bugüne kadar bu mertebelerde yerini alamamıştır. Ama bizim devrimimiz, kadın özgürlüğü ve hakları üzerine kuruludur. Kanun ve yazılan anayasa, toplum sözleşmesinin bir örneği olarak yazılır. Tüm Suriye'de ve dünyada onaylanacağını kuvvetle temenni ediyoruz."

19 Temmuz devriminin yıl dönümünü kutlayan Xanim Eyo, "Devrimimizin yıllarca süreceğine kimse inanmıyordu ama devrimimiz toplumu, özellikle de kadınları temel alıyordu. Bu nedenle devrimimiz çok güçlü ve gelişmeye devam edecek. Fikir ve düşünceler toplumda kolay kolay hayata geçirilememiştir. Devrimimiz iki esas üzerine kuruludur, birincisi kadınları esas almak, ikincisi ise devrim ve inşayı birlikte yürütmektir. Bunların gerçekleşmesi için çok güçlü bir güç gerekir ki bu açıkça toplumun gücüdür. Bütün devletler bize karşı olmasaydı, daha da güçlü önlemler alınırdı. Zorluklar ve hatalar var ama unutmayalım ki hala savaşımız ve hırsımız var ve Türk devleti bizi her gün tehdit ediyor. Her şeyle gurur duyuyoruz ve toplumumuz en güçlü toplumdur. Elde ettiğimiz başarıları daha da güçlendirip büyüteceğiz. Temennimiz Önder Apo'nun bugün bu topraklarda hayat bulmuş düşüncelerini ve felsefesini görüp bizimle yaşamasıdır."

Yarın: Nesrîn Ebdullah: Değerlerimizi öz savunma ile koruduk